Dietetyk w służbie zdrowia- ważny członek zespołu terapeutycznego
Placówki opieki medycznej są podstawą zapoczątkowania programów interwencyjnych, mających na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie prawidłowego sposobu żywienia, interwencji leczniczych w przypadku nadwagi i otyłości oraz popularyzowania zwiększonej aktywności fizycznej. Wiedza i umiejętności współczesnego dietetyka są unikalne, co sprawia, że dietetyk jest ważnym i potrzebnym członkiem zespołu terapeutycznego w leczeniu pacjentów przebywających w szpitalu.
Dietetyk - zadania
Do zadań dietetyka należą prace, które bardzo często wykonywane są przez osoby nie mające takich kwalifikacji:
ocena stanu odżywienia, sposobu żywienia i zapotrzebowania na makro- i mikroskładniki odżywcze pacjentów,
rozpoznawanie, zapobieganie i leczenie niedożywienia, w tym niedożywienia szpitalnego, a także nadwagi i otyłości,
planowanie i wdrażanie opartego na podstawach naukowych żywienia indywidualnego, zbiorowego i leczniczego dla zróżnicowanych pod względem wieku, zawodu oraz warunków życia grup ludności,
profilaktyka i leczenie dietetyczne chorób żywieniowozależnych,
stosowanie żywienia klinicznego z wykorzystaniem diet naturalnych oraz produktów leczniczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego w leczeniu chorób przebiegających z niedożywieniem lub powstających na tle wadliwego żywienia i konsekwencji chorób,
prowadzenie oświaty zdrowotnej w zakresie zasad prawidłowego żywienia (edukacja żywieniowa),
prowadzenie dokumentacji dotyczącej żywienia pacjentów,
ustalenie diety i nadzór nad realizacją jej założeń,
kształtowanie prawidłowych zachowań żywieniowych ze szczególnym uwzględnieniem wyboru odpowiednich produktów, planowania posiłków i zastosowania właściwej technologii sporządzania potraw.
Dietetyk – ważny członek zespołu
Dietetyk - tworząc zespół razem z lekarzem, psychologiem, rehabilitantem, pielęgniarką - może wiele osiągnąć w zmniejszeniu ryzyka powikłań oraz występowania chorób niezakaźnych i poprawie stanu odżywienia. Tymczasem badania prowadzone na świecie i w Polsce, wykazują, że niedożywienie pogłębia się lub rozwija u wielu chorych w trakcie hospitalizacji. Ryzyko niedożywienia witaminowego stwierdza się u ponad połowy chorych przyjmowanych do szpitala, przy tym najczęściej występuje niedobór witaminy C oraz kwasu foliowego. Natomiast podczas kontroli 11 dekadowych jadłospisów pomorskich szpitali w zakresie żywienia pacjentów w bieżącym roku wykazano zaniżoną wartość energetyczną całodziennej racji pokarmowej, zaniżoną ilość wapnia i witaminy C w diecie oraz średnią zawartość soli w posiłku obiadowym na osobę w ilości 7,4g.
Dietetyk – rola kwalifikacji
Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji żywienia jest istnienie i odpowiednie usytuowanie bloku żywienia i kuchenek oddziałowych w strukturze organizacyjnej oraz nadanie właściwej rangi problematyce żywienia zbiorowego pacjentów. Rozpatrując kwestie zasobów ludzkich należy mieć na uwadze obecność pracownika z odpowiednimi kwalifikacjami, umiejętnościami zawodowymi, a zarazem systematycznie podnoszącego swoją wiedzę. Taką osobą jest właśnie dietetyk. Już w roku 1968 zostały powołane wojewódzkie zakłady dietetyczne w celu szkolenia dietetyków oraz kontroli organizacji żywienia w służbie zdrowia. Wtedy proponowano zatrudnienie jednego dietetyka na osiemdziesiąt łóżek szpitalnych, z obowiązkiem wyłączenia tych etatów z ogólnej puli etatów pielęgniarskich. W ponad 80% krajów Unii Europejskiej zawód dietetyka uregulowany jest prawnie. W Polsce niestety takich regulacji prawnych nie ma, choć ich wprowadzenie znacząco poprawiłoby system opieki zdrowotnej w zakresie żywienia. Z danych Centrum Systemów Informacyjnych Służby Zdrowia z 2005 roku wynika, że dietetycy byli zatrudnieni w 711 z 2193 (32%) publicznych ZOZ oraz 220 z 19 533 (1%) niepublicznych ZOZ. Liczba dietetyków zatrudnionych w publicznych i niepublicznych ZOZ.
Województwo | Publiczne ZOZ wykształcenie | Niepubliczne ZOZ wykształcenie | ||
wyższe | średnie | wyższe | średnie | |
Dolnośląskie | 57 | 57 | 11 | 38 |
Kujawsko-pomorskie | 36 | 122 | 2 | 41 |
Lubelskie | 33 | 78 | 3 | 6 |
Lubuskie | 47 | 20 | 1 | 4 |
Łódzkie | 24 | 95 | 0 | 95 |
Małopolskie | 33 | 291 | 8 | 51 |
Mazowieckie | 130 | 117 | 17 | 9 |
Opolskie | 27 | 26 | 2 | 3 |
Podkarpackie | 22 | 117 | 4 | 20 |
Podlaskie | 37 | 35 | 1 | 5 |
Pomorskie | 37 | 41 | 2 | 9 |
Śląskie | 27 | 253 | 4 | 30 |
Świętokrzyskie | 20 | 43 | 1 | 17 |
Warmińsko-mazurskie | 57 | 28 | 5 | 6 |
Wielkopolskie | 64 | 100 | 4 | 7 |
Zachodniopomorskie | 74 | 18 | 17 | 31 |
Razem | 725 | 1441 | 82 | 372 |
Dietetyk odgrywa ważną rolę we wdrażaniu zaleceń dietetycznych kampanii edukacji żywieniowych, a także aktywnie uczestniczą w tworzeniu programów, projektów badawczych i publikacjach mających na celu propagowanie zdrowego stylu życia.