DIETA ELIMINACYJNA BEZ NIEDOBORÓW
DIETA ELIMINACYJNA - BEZ GLUTENU, BEZ NABIAŁU... BEZ NIEDOBORÓW?
Eliminacja różnych produktów z diety nie jest nowym trendem w dietetyce. Owszem, mówi się wiele o eliminowaniu glutenu czy mleka, ale patrząc szerzej bardzo wiele diet funkcjonuje w oparciu o eliminacje jakiejś grupy produktów. Dotyczy to zarówno diet odchudzających (np. dieta Dukana), jak i prozdrowotnych (np. protokół immunologiczny) czy po prostu związanych ze stylem życia (np. dieta wegańska). O ile można długo i intensywnie spierać się o to co, jak i kiedy eliminować, o tyle w przypadku każdej diety wykluczającej na dłuższy czas różne grupy produktów należałoby przyjrzeć się jednemu, wspólnemu problemowi: niedoborom. Jak nie wpaść w pułapkę i nie doprowadzić do zubożenia diety?
DIETA ELIMINACYJNA NIE ZNACZY NIEZBILANSOWANA
Prawidłowo zbilansowana dieta, nawet eliminacyjna powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych i witamin. Niestety, kiedy samodzielnie, bez pomocy dietetyka czy specjalisty zabieramy się za eliminowanie produktów z diety może po jakimś czasie okazać się, że narobiliśmy sobie więcej szkody niż pożytku. Podejmując jakąkolwiek decyzję o przejściu na dietę i rezygnacji np. z glutenu, nabiału czy nawet mięsa zawsze należy zdawać sobie sprawę z kilku faktów:
FAKT 1. Układ pokarmowy człowieka jest dość czułym narzędziem i ingerując mocno w dietę bez podstawowej wiedzy z dziedziny dietetyki łatwo go rozregulować. Przywrócenie go potem do równowagi wcale nie jest takie proste. Przykład z życia: całkowita eliminacja tłuszczu na diecie odchudzającej. Niby każdy sobie zdaje sprawę, że ten tłuszcz po coś jest, ale cel uświęca środki, więc od tej chwili tłuszcz z diety wycofujemy – bo taką poradę dostaliśmy na forum dla odchudzających. Wśród przepisów na kurczaka na parze i rankingu odtłuszczonych jogurtów nie znalazła się jednak informacja, że taka dieta może zaburzać wchłanianie witamin czy po prostu sprawiać, że cały czas będziemy chodzić głodni.
FAKT 2. Nie wszystko dla wszystkich. Dieta powinna być jak najbardziej zindywidualizowana i dostosowana do konkretnego przypadku. 5 Twoich koleżanek schudło i oczyściło organizm na diecie sokowej? Świetnie! Za to ty możesz nabawić się wrzodów… Nie ma jednej, doskonałej diety dla każdego. Nie wzięcie pod uwagę możliwości i predyspozycji własnego organizmu może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi.
FAKT 3. Trudność diety eliminacyjnej nie polega na tym, że z czegoś rezygnujesz, ale na tym, że odpowiednio dobierasz zamienniki. I tutaj dochodzimy do kwestii zbilansowania diety. Jeśli ze względów zdrowotnych decydujesz się odstawić gluten, albo z powodu przekonań przechodzisz na dietę wegańską to pamiętaj, żeby nie dopuścić do zubożenia diety. Co więcej: Twoja dieta podczas eliminacji powinna być bogatsza i bardziej urozmaicona niż wcześniej. Jak to osiągnąć?
KROK 1. DLACZEGO WŁAŚCIWIE DIETA ELIMINACYJNA? Zanim po przeczytaniu artykułu w internecie albo modnej książki o diecie zdecydujemy się na dobre lub czasowo pożegnać jakiś składnik zastanówmy się, czy to na pewno jest właściwa droga do rozwiązania naszych problemów? Eliminowanie produktów „na wyczucie” może np. utrudnić późniejszą diagnostykę (np. w kierunku celiakii). Czasami warto rozpocząć właśnie od diagnostyki: testów na nadwrażliwości pokarmowe czy nietolerancje.
KROK 2. NAJPIERW EDUKACJA, POTEM ELIMINACJA Kluczowy, najważniejszy element przygotowania do diety eliminacyjnej to pozyskanie wiedzy na temat produktów, dostępnych zamienników i właściwego zbilansowania diety. Jeśli czujesz, że możesz mieć z tym problem, udaj się do dietetyka. Dobre źródła wiedzy o produktach i przepisach to strony dla alergików i wegan (szczególnie, jeśli eliminujesz nabiał czy gluten).
KROK 3. ROTUJ! CZYLI RATUJ SWOJĄ DIETĘ PRZED MONOTONIĄ Co to jest rotacja? W wielkim skrócie jest to unikanie spożywania codziennie tych samych produktów. Rotować można wg samych produktów (np. ryż) ale też rodzin i rodzajów (np. warzywa psiankowate). Dieta eliminacyjna z rotacją polega na tym, że dany składnik spożywa się raz na 4 dni. Czyli, na przykładzie zbóż bezglutenowych: Pierwszego dnia je się potrawy na bazie ryżu, drugiego kaszy jaglanej, trzeciego kaszy gryczanej, a czwartego kukurydzy. Dlaczego tak? Po pierwsze po to, żeby „zmusić się” do prowadzenia urozmaiconej diety. Po drugie: jeśli wprowadzamy dietę eliminacyjną ze względu na alergie pokarmowe opóźnione to aby nie doprowadzić do wtórnej alergizacji. Monotonny jadłospis prowadzony w oparciu o jeden produkt-zamiennik jest jednym z najczęstszych błędów na diecie eliminacyjnej! Eliminując białko zwierzęce z diety uznawane jako pełnowartościowe warto pamiętać o tzw. „prawie minimum Liebiga”. Mówi ono, że wzrost i rozwój organizmu zależy od tego aminokwasu, którego jest najmniej. Tłumacząc to jak najprościej: jeśli eliminujemy mięso to musimy zadbać o to by białko roślinne pochodziło z różnych źródeł by uzupełnić skład aminokwasowy i umożliwić naszemu organizmowi jak najlepszy wzrost. Organizm wykorzysta tyle białka ile będzie wynosiła najniższa wartość danego aminokwasu. Dlatego tak ważna jest podstawowa wiedza na temat diety i wartości odżywczych spożywanych pokarmów.
Na koniec złota zasada, którą należy się kierować: na każdy wyeliminowany składnik powinny przypadać minimum 3 jego zamienniki! Dla przykładu:
Eliminujesz gluten? Poznaj i wprowadź do menu np. takie produkty jak amarantus, jagła, gryka, quinoa.
Eliminujesz nabiał? Poznaj i wprowadź do menu np. takie produkty jak amarantus, migdały, sezam, mak, tofu, napoje roślinne.
Eliminujesz jajka? Łatwiej ci będzie gotować jeśli poznasz magiczne właściwości siemienia lnianego i wody po cieciorce.
Autor wpisu : Joanna Dronka-Skrzypczak
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o diecie eliminacyjnej wejdź na stronę Dieta Eliminacyjna
