RODZAJE SOLI - NIECH WYBÓR SOLI NIE BĘDZIE TWOJĄ „SOLĄ W OKU”
Sól to stały gość w naszej kuchni, od którego trudno nam się odzwyczaić. Czy sól oprócz tego, że nadaje potrawom smak i używana jest do ich konserwowania żywności kryje w sobie inne właściwości? Jak wybrać odpowiednią sól spośród wielu dostępnych na rynku? Omówmy rodzaje soli, by wiedzieć, którą wybrać.
SÓL JAKO ŹRÓDŁO SODU
Głównym pierwiastkiem jaki trafia do organizmu z każdą szczyptą soli jest sód. Spełnia on wiele ważnych funkcji w organizmie, m.in. reguluje gospodarkę wodną i kwasowo-zasadową, odpowiada za prawidłową kurczliwość mięśni, czy przewodnictwo nerwowe. Współczesna dieta często zawiera nadmiar sodu, ponieważ jest on obecny w wielu produktach przetworzonych (np. produktach typu instant, daniach fast food, gotowych sosach). Oprócz tego ilość sodu w diecie wzrasta w wyniku dosalania potraw. Jeśli nie zastosujemy się do zaleceń mówiących o tym, że spożycie soli należy ograniczyć do 5g dziennie (czyli do jednej łyżeczki) mamy prostą drogę do powikłań związanych ze spożywaniem nadmiaru sodu (nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zawały serca, udary mózgu). Solniczki nie należy używać zbyt często, a jeśli nasza dieta obfituje w produkty przetworzone najlepiej w ogóle po nią nie sięgać lub wypełnić ją solą o mniejszej zawartości sodu niż sól warzona.
Zobacz również: Nadmiar sodu w diecie - ukryta sól
SÓL JAKO ŹRÓDŁO JODU
Jod jest pierwiastkiem, którego często brakuje w diecie. Jest on niezbędny do produkcji hormonów tarczycy regulujących przemianę materii oraz decydujących o prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu układu nerwowego, mięśni, serca i nerek. Sól kuchenna w Polsce wzbogacana jest jodkiem potasu lub jodanem potasu (zawartość jodu w 100g soli powinna wynosić od 1,53 do 3,07 mg). Pierwiastek ten znajdziemy nie tylko w soli kuchennej, ale także w soli morskiej, czy himalajskiej. Należy jednak zwrócić uwagę, że w poszczególnych rodzajach soli zawartość jodu nieco różni się od siebie. Naturalna zawartość jodu w soli morskiej wynosi zaledwie <0,2mg na 100g (tj. ok 15 razy mniej niż jodowana sól kuchenna). Sprawa z zawartością jodu wygląda znacznie lepiej w przypadku jodowanej soli morskiej, która zawiera 2mg jodu na 100g. Dla porównania himalajska sól jodowana zawiera 3mg jodu na 100g. Biorąc pod uwagę zawartość jodu warto wybierać sól jodowaną, ponieważ jod to pierwiastek, którego w naszej diecie często brakuje.
RODZAJE SOLI - JAK WYBRAĆ ODPOWIEDNIĄ?
Kilka lat temu taki problem nie istniał - sól kuchenna (warzona) była jedyną dostępną na rynku. Dziś na sklepowych półkach możemy spotkać różne rodzaje soli. Jeśli chcemy poznać odpowiedź na pytanie „jak wybrać odpowiednią sól” musimy przyjrzeć się każdej z nich.
SÓL KUCHENNA (WARZONA)
Sól kuchenna to chlorek sodu (NaCl) pozyskiwany metodami mechanicznymi, a nawet chemicznymi z soli kamiennej. Jest to najbardziej oczyszczona sól na rynku. Oprócz sodu i jodu nie dostarcza innych pierwiastków. Ze względu na to, że jest najbardziej oczyszczoną solą, pozbawioną wielu składników mineralnych dobrze jest zastanowić się nad zastąpieniem jej innym rodzajem soli. W przypadku osób z nadciśnieniem zalecana jest sól niskosodowa, w której część chlorku sodu została zastąpiona chlorkiem potasu. Można również rozważyć zakup innych ciekawych pod względem składu soli dostępnych na rynku (np. sól morska, himalajska).
SÓL MORSKA
Pozyskiwana jest poprzez naturalny proces odparowania wody morskiej. Zawiera około 35% sodu, a więc mniej od soli warzonej. Oprócz sodu dostarcza, m.in. potasu, wapnia, cynku, magnezu i jodu. Kryształki soli morskiej są większe w porównaniu kryształków soli warzonej, a także posiadają bardziej wyrazisty smak (do uzyskania tego samego efektu potrzebujemy mniejszej ilości soli). Kupując sól morską zwróćmy uwagę na jej kolor. Nie powinna mieć nieskazitelnie białej barwy, ponieważ oznacza to, że została oczyszczona i pozbawiona cennych składników. Oprócz koloru sprawdźmy kraj pochodzenia. Sól morska produkowana jest w krajach o bardzo ciepłym klimacie dlatego nie może pochodzić, np. z Polski, czy Słowacji.
SÓL HIMALAJSKA
Ze względu na to, że morza i oceany stają się coraz bardziej zanieczyszczone mówi się, że jest to najczystsza sól na rynku. Wydobywa się ją z głębokości około 500 metrów. Dużym plusem (oprócz naturalnych metod pozyskiwania i znikomego zanieczyszczenia) jest fakt, iż to prawdziwy kryształ pod względem zawartości składników mineralnych. Znajdziemy w niej 84 pierwiastki, m.in. azot, fluor, magnez, żelazo, jod, brom, czy mangan.
KALA NAMAK
Sól lubiana przez wegan, ponieważ związki siarki w niej zawarte dodają potrawom jajeczny posmak (czytaj: Dieta wegetariańska - niedobory). Oprócz zalet smakowych na plus zasługuje fakt, że ułatwia trawienie - stanowi idealny dodatek do ciężkostrawnych potraw. Kala Namak poza tym, że nadaje potrawom jajeczny posmak i ułatwia trawienie stanowi również źródło żelaza oraz siarki. Sól Kala Namak oprócz potraw wegańskich świetnie nadaje się do dań kuchni indyjskiej.
RODZAJE SOLI - PODSUMOWANIE
Biorąc pod uwagę właściwości każdej z soli warto zastanowić się nad zastąpieniem mocno oczyszczonej i ubogiej w minerały soli kuchennej innym rodzajem soli - najlepiej jodowanej. Warto jednak pamiętać, że niezależnie od rodzaju każda z nich powinna być stosowana z umiarem i jedynie jako dodatek do potraw.