ZAKWASZONY ORGANIZM - CZY TO MOŻLIWE?
Zakwaszony organizm to ostatnio modny temat. W internecie można znaleźć wiele sposobów na odkwaszanie organizmu. Powstają nawet specjalnie opracowane diety, których celem jest walka z zakwaszeniem. Zanim zdecydujemy się na ich zastosowanie warto zastanowić się, czy coś takiego jak zakwaszenie organizmu istnieje?
RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA
Równowaga kwasowo-zasadowa oznacza stan, gdy w płynach ustrojowych zostaje zachowany odpowiedni stosunek kationów i anionów. Tym samym pH płynów ustrojowych jest na odpowiednim poziomie i procesy życiowe mogą przebiegać prawidłowo. Większość procesów przemiany materii przebiega prawidłowo, gdy pH krwi mieści się w zakresie 7,35-7,45. Jak to się dzieje, że w naszym organizmie pojawiają się związki o charakterze kwasowym i zasadowym? W wyniku utleniania węglowodanów, tłuszczów i białek powstaje kwas węglowy. Źródłem kwasów jest również proces oksydacji cystyny i metioniny, który prowadzi do produkcji kwasu siarkowego. Z kolei metabolizm organicznych związków fosforu (m.in. fosfolipidów wchodzących w skład błon komórkowych) skutkuje powstawaniem kwasu fosforowego. Aktywność fizyczna również może przyczynić się do powstawania kwasów, a konkretnie kwasu mlekowego. W naszym organizmie powstaje więcej związków o charakterze kwasowym. Natomiast źródłem substancji, które mają odczyn zasadowy są, m.in. związki jednowartościowych i dwuwartościowych metali, które przyjmowane są z pożywieniem lub pochodzą z wnętrza organizmu (magazynowane są w kościach).
Zobacz również: Aktywność fizyczna na mocne kości
„STRAŻNICY” RÓWNOWAGI
Skoro w organizmie przez cały czas powstają związki o charakterze kwasowym, czy zasadowym, to jak to się dzieje, że równowaga kwasowo-zasadowa zostaje zachowana? Jest to możliwe, ponieważ w naszym organizmie prężnie działają „strażnicy” tej równowagi, którzy nie dopuszczają do tego, by doszło do zmiany pH płynów ustrojowych. Co to za „strażnicy”?
BUFORY KRWI I BUFORY TKANKOWE
Układ wodorowęglanowy, hemoglobinianowy, białczanowy i fosforanowy to, tak zwane bufory krwi i tkanek. Ich zadaniem jest zbuforowanie nadmiaru jonów w miejscu, gdzie powstają. Celem takiego działania jest niedopuszczenie do zmiany pH płynu pozakomórkowego, który bierze udział w transporcie tych jonów do miejsc ich wydalania.
PŁUCA
Gdy dojdzie do obniżenia pH krwi zostaje pobudzony ośrodek oddechowy, który reguluje pracę płuc. Jego pobudzenie powoduje zwiększenie wentylacji płuc, a tym samym usunięcie dwutlenku węgla i regulacja pH krwi.
NERKI
Nerki są narządem, gdzie dochodzi do resorpcji wodorowęglanów, dzięki czemu aniony buforowe we krwi zostają „zregenerowane”. Jeśli układy buforowe krwi i tkanek oraz płuca nie są w stanie sprawić, by równowaga kwasowo-zasadowa została zachowana, nerki zwiększają wydalanie jonów wodorów. Jeśli i to nie wystarcza, to z aminokwasów produkowany jest amoniak, ponieważ proces ten prowadzi do zużywania jonów wodoru. Następnie sole amonowe zostają wydalone z moczem.
Zobacz również: Rola wody w organizmie - dlaczego woda to podstawa?
ZAKWASZONY ORGANIZM - KIEDY FAKTYCZNIE MOŻEMY TAK STWIERDZIĆ?
Patrząc na ilość „strażników”, zmiana pH płynów ustrojowych nie jest łatwym zadaniem, a nasz organizm skutecznie broni się przed tym, by nie doszło do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Istnieją jednak sytuacje, gdy mechanizmy te zawodzą i dochodzi do rozwoju kwasicy, czy zasadowicy. Jakie są tego przyczyny?
- Ostra i przewlekła niewydolność nerek, która upośledza wydalanie jonów wodoru przez nerki i może doprowadzić do rozwoju kwasicy.
- Cukrzyca typu 1 i 2, która prowadzi do hiperglikemii, która jest przyczyną zaburzeń metabolicznych, podczas których powstaje nadmiar ciał ketonowych (tzw. kwasica ketonowa).
- Choroby płuc, zaburzenia w funkcjonowaniu czynności ośrodka oddechowego powodują rozwój, tzw. kwasicy oddechowej. Jej przyczyną jest upośledzenie wydalania dwutlenku węgla przez płuca. Prowadzi to do podwyższonego stężenia kwasu węglowego i obniżenia pH krwi.
- Silne bodźce nerwowe, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, zatrucie lekami, czy wstrząs septyczny mogą prowadzić do powstania, tzw. zasadowicy oddechowej. Jej przyczyną jest nadmierne usuwanie dwutlenku węgla z organizmu.
Jak widać na przedstawionych przykładach sytuacje, gdy dochodzi do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, a tym samym zmian pH płynów ustrojowych nie należą do codziennych sytuacji. Fakt, że w naszym organizmie rozwija się kwasica, czy zasadowica wynika z poważnych zaburzeń. W związku z tym kwasica nie jest, tak powszechnym problemem, jak by się mogło wydawać po przeczytaniu informacji na temat różnych diet odkwaszających. W naszym organizmie funkcjonuje wiele mechanizmów, których zadaniem jest regulacja pH płynów ustrojowych. Dlatego spożywanie żywności, która jest źródłem składników zasadotwórczych, czy kwasotwórczych nie prowadzi do rozwoju kwasicy. Produkty, które spożywamy mogą działać zakwaszająco jedynie na poziomie przewodu pokarmowego, gdzie stymulują wydzielanie soku żołądkowego oraz układu wydalniczego (pH moczu). W związku z tym diety, które według zapewnień ich twórców mają odkwaszać organizm, choć gwarantują lepsze samopoczucie to tak naprawdę mogą poprawiać je wyłącznie na zasadzie efektu placebo.