NIEDOKRWISTOŚĆ MEGALOBLASTYCZNA A DIETA
Niedokrwistość megaloblastyczna (najczęstsza postać: tzw. „anemia złośliwa”, choroba Addisona –Biermera), należy do chorób krwi, jest efektem niedoboru witaminy B12 i/lub kwasu foliowego - witamin odpowiedzialnych np. za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. W związku z czym, osoby cierpiące na niedokrwistość megaloblastyczną, obok dolegliwości związanych z tzw. anemią, cierpią także na objawy ze strony układu nerwowego. W przebiegu opisywanego schorzenia dochodzi do zmniejszenia się (poniżej normy) liczby erytrocytów. W wynikach badań choroba ta charakteryzuje się czerwonymi krwinkami dużej wielkości (makrocyty , MCV >100fl), przyczyną takiego stanu są zaburzenia w tworzeniu DNA, w komórkach układu krwiotwórczego (jest to związane z niedoborem wyżej wspomnianych witamin). Oprócz zmiany wielkości erytrocytów, u chorych cierpiących na anemię złośliwą dochodzi do zbyt szybkiego niszczenia w szpiku kostnym krwinek czerwonych i skrócenia czasu ich przeżycia.
CO POWODUJE POJAWIENIE SIĘ NIEDOKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNEJ?
Niedokrwistość megaloblastyczna to wynik niedoboru witamin B12 i kwasu foliowego.
Niedobór witaminy B12 może być efektem, m.in.: stosowania niektórych leków (np. neomycyny), nieprawidłowości anatomicznych jelita, zakażenia tasiemcem bruzdogłowcem szerokim. Niedobór kwasu foliowego to najczęściej efekt: zaburzenia metabolizmu kwasu foliowego (np. przez leki, alkoholizm, niedobór witaminy C), czy zwiększone zapotrzebowanie np. podczas karmienia piersią.
Wytwarzane przez organizm ludzki przeciwciała, które są skierowane przeciwko czynnikowi wewnętrznemu (umożliwiający właściwe wchłanianie witaminy B12, czynnik ten produkowany jest przez komórki okładzinowe żołądka). Opisane przeciwciała są przyczyną pojawienia się anemii złośliwej.
Zobacz również: Witaminy z grupy B - witamina B12
NIEDOKRWISTOŚĆ MEGALOBLASTYCZNA - OBJAWY
Objawy pojawiające się przy niedokrwistości megaloblastycznej, związane są z niedoborem witaminy B12 i należą do nich, m.in.:
Pojawiają się zaburzenia czucia głębokiego, parastezje, napięcie mięśniowe, problemy z utrzymaniem równowagi.
Senność.
W niektórych przypadkach - reakcje paranoidalne.
Dodatkowo przy występującym niedoborze kwasu foliowego, obserwuje się np. rozdrażnienie, obniżone samopoczucie, depresje.
Jednymi z charakterystycznych objawów niedokrwistości megaloblastycznej, są m.in. wczesne siwienie włosów (dodatkowo stają się cienkie, tracą połysk), zmiany błony śluzowej języka (tzw. język bawoli- ciemnoczerwony lub blady z cechami zaniku brodawek), zmiany w okolicy kącików ust oraz utrata apetytu.
BADANIA KONIECZNE DO WYKONANIA!
MORFOLOGIA KRWI – objawy: zmniejszenie stężenia hemoglobiny, obniżenie ilości erytrocytów (krwinek czerwonych), które są większe (objętość powyżej 100 fl), zmniejszenie odsetka retikulocytów, w niektórych przypadkach - zmniejszenie ilości krwinek białych i płytek krwi.
INNE WYNIKI: obniżone stężenie witaminy B12 w osoczu, zwiększone stężenia kwasu metylomalonowego oraz homocysteiny w surowicy, zwiększone stężenia dehydrogenazy mleczanowej (LDH). Lekarz powinien także wykonać badania w kierunku obecności przeciwciał przeciwko komórkom okładzinowym żołądka oraz czynnikowi wewnętrznemu oraz dokonać oceny sprawności wchłaniania witaminy B12 (tzw. test Schillinga).
WAŻNE INFORMACJE DIETETYCZNE W NIEDOKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNEJ
Jeżeli lekarz zdiagnozował niedokrwistość megaloblastyczną, wybierz się do dietetyka i skonsultuj kwestie dotyczące żywienia w tej jednostce chorobowej.
Zaleca się doustną podaż kwasu foliowego. Domięśniowo podawany jest preparat – Leucovorin.
Warto by w diecie pojawiły się produkty bogate w witaminę B12 i B9. Dietetycy często zalecają zwiększenie ilości takich produktów, jak: ciemni zielone warzywa liściaste, wątróbka, drożdże, kiełki roślin, jaja, otręby pszenne, szpinak, brukselka, szparagi, bób, wołowina. Podczas przygotowania dań należy zwracać uwagę na możliwe straty tych witamin podczas obróbki. Zaleca się podawanie świeżych potraw, surowych lub możliwie krótko gotowanych np. warzyw.
Postępuj zgodnie ze wskazówkami lekarza prowadzącego i dietetyka. Dieta i leczenie farmakologiczne powinno być dostosowane do Twoich potrzeb i stanu zdrowia oraz współistniejących jednostek chorobowych, dlatego nie warto „leczyć się na własną rękę”.
Piśmiennictwo:
Matysiak M.: Niedokrwistości - postępowanie diagnostyczne i leczenie. Klinika Pediatryczna 2003, Vol 11, 5, 511-514.
Rolf., et al and the European Multicentre Erythropoetin Study Group: The effect of epoetin beta on the need for transfusion in very low birth weight infants. The New England Journal of Medicine April 1994, Vol. 330, 17, 1173-1178.
Obladen M., et al and the European Multicenter rhEPO Study Group: Venous and Arterial Hematologic Profiles of Very Low Birth Weight Infants. Pediatrics October 2000, Vol 106, 707-711.
Atnassova P.A., et al.: Case of encephalomyelopolyneuropathy in vitamin B12 deficiency. Folia Medica 2004 46, 4, 52-4.
Moritz K.M., et al.: Developmental regulation of erythropoetin and erythropoiesis. AJP-Regulatory, Integrative and Comperative Physiology 1997, Vol. 273, 1829-1844