ANOREKSJA - ZABÓJCZA PRZYJACIÓŁKA
Do niedawna uważano, że to rodzice w głównej mierze odpowiadają za wystąpienie takich zaburzeń jak anoreksja i bulimia. Okazuje się jednak, że choroba ma silne podłoże biologiczne i genetyczne! Nie tylko chore dzieci, ale i rodzice potrzebują wsparcia i odpowiedniej pomocy.
ANOREKSJA - PROBLEM XXI WIEKU?
Właściwie zaburzenia odżywiania po raz pierwszy zostały opisane już przez dr Mortona w XVI wieku i trudno nazwać je dolegliwością i problemem naszych czasów. Ze względu na większą świadomość problemu społeczeństwo stało się bardziej uważne na tego typu zaburzenia. Diagnostyka i leczenie tych chorób wciąż się poprawia. Na jadłowstręt psychiczny niezmiennie choruje ok. 1% populacji.
PRZYCZYNY CHOROBY
Zaburzenia odżywiania należą do schorzeń biopsychospołecznych i coraz częściej wspomina się o przyczynach biologicznych i genetycznych, które je determinują. Inne czynniki mogą jedynie sprzyjać wystąpieniu choroby. Wśród nich wymienia się współczesną popkulturę czy trudną sytuację rodzinną i społeczną. W środowisku, gdzie panuje bardzo sztywna atmosfera i unika się wyrażania wszelkich emocji często dochodzi do separacji od bliskich i rówieśników, co sprzyja wystąpieniu choroby. Co ciekawe osoby, które najczęściej chorują to te z wysokim poziomem inteligencji, atrakcyjne fizycznie, z dużą dozą perfekcjonizmu i ogromną wrażliwością.
OBJAWY CHOROBY
Pojawiła się nowa hipoteza, mówiąca o tym, że anoreksja mieści się w spektrum autyzmu i jest niejako żeńskim odpowiednikiem zespołu Aspergera, ponieważ we wszystkich tych przypadkach mówimy o podobnych zaburzeniach poznawczych (problemy z umiejętnościami społecznymi, trudności z koncentracją, osłabiona plastyczność myślenia, zaburzenia empatii). Obserwuje się problemy z regulacją i postrzeganiem własnych emocji, komunikacją międzyludzką oraz zaburzone zostaje postrzeganie własnego ciała. Znacznie mniejszą aktywność wykazuje ta część mózgu odpowiedzialna za regulację głodu i sytości.
Zobacz również: Zaburzenia hormonalne w przebiegu anoreksji
CO PRZEŻYWA OSOBA CHORA?
Prof. Kucharska (stworzyła Oddział Nerwic i Zaburzeń Odżywiania w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie) w rozmowie z rodzicami i pacjentami bardzo często powołuje się na następującą analogię: „Proszę sobie wyobrazić, że osoba chora na jadłowstręt psychiczny jest na środku wzburzonego morza życia, choć rzucana falami, nie tonie ponieważ ma kamizelkę ratunkową. Taką kamizelką są dla niej zaburzenia odżywania! A zatem one są po coś, mają dla tej osoby funkcję ochronną, dzięki nim ona utrzymuje się na powierzchni”. Po pewnym czasie pojawia się wręcz bardzo silne przywiązanie i uzależnienie od choroby. Na wielu portalach internetowych można znaleźć wiele wpisów i listów np. „Anoreksjo, nie odchodź! 10 lat byłaś ze mną, nie zostawiaj mnie!”.
LECZENIE
Pomoc osobom chorym na zaburzenia odżywiania stanowi bardzo trudne zadanie. Pomimo tego, że wg najnowszych doniesień aż 67% chorych wraca do zdrowia to zaburzenia odżywiania wciąż mają najwyższy wskaźnik umieralności wśród zaburzeń psychicznych. Coraz częściej w leczeniu sięga się po wielodyscyplinarne zespoły terapeutyczne (dietetyk, psychiatra, terapeuta, lekarz chorób wewnętrznych, gastrolog), gdzie skuteczność leczenia jest bardzo wysoka. Pracować należy również z rodzicami, którzy często postępują bardzo błędnie, niejako kierując jeszcze bardziej osobę chorą w kierunku swojej „przyjaciółki” choroby.
WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW
Bardzo dużą skutecznością w zmaganiach z chorobą odznacza się model Moustly, który określa ogólne zasady, których celem jest zmiana klimatu najbliższego otoczenia chorego. Okazuje się, że najważniejszą zasadą jest: „słuchać i nie obwiniać”. Osoba zmagająca się z chorobą bardzo często ma wiele do powiedzenia jednak nie ma się komu zwierzyć, dlatego obecność bliskiej osoby i jej gotowość do wysłuchania jest bardzo ważna. Kolejnym istotnym aspektem jest wspieranie wszelkich aktywności nie związanych z chorobą tj. wspólne zakupy (nie kupowanie jedzenia!) czy rozmowy na wszystkie tematy nie związane z jedzeniem. Należy uważać na to by nie dawać uwag dotyczących fizyczności np. wyglądasz lepiej, poprawiłaś się! Pamiętajmy, że jest to zaburzenie, gdzie główne skrzypce gra nierealny obraz własnego ciała.
ANOREKSJĘ DA SIĘ POKONAĆ!
Zaburzenia odżywiania to schorzenia bardzo trudne w leczeniu i profilaktyce, których pojawienie się jest szczególnie trudne nie tylko dla chorego, ale najbliższej rodziny. Bardzo ważne jest by działać wielodyscyplinarnie i odpowiednio zachowywać się w otoczeniu osoby chorej tak by stopniowo i komfortowo mogła powrócić do zdrowia i odpowiedniej kondycji psychicznej. Tę chorobę naprawdę da się pokonać!
By dowiedzieć się więcej o zaburzeniach odżywiania, przeczytaj nasz inne wpisy :
Bulimia - wprowadzenie do zagadnienia
Przyczyny zachorowań na bulimię - dlaczego ja?
Konsekwencje autodestrukcyjnych zachowań bulimika
Autor wpisu: Maciej Pokarowski
PIŚMIENNICTWO:
Rachoń J.: Kiedy jedzenie wymaga odwagi. Moda na zdrowie, Nr 4/2016, str. 56-60.
Smoleńska E.: Moja córka wyzdrowiała! Moda na zdrowie, Nr 6/2016, str. 62-64.
Strzelecki W., Cybulski M., Strzelecka M.: Zaburzenia odżywiania we współczesnym świecie. Nowiny Lekarskie 2007, 76, 2, str. 173-181.
https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.desklight-a37fb55c-669d-47b2-9069-fe95555dc4cf (dostęp z dnia 19.08.2016, godz. 14.06).