ZABURZENIA HORMONALNE W PRZEBIEGU ANOREKSJI
Jadłowstręt psychiczny, czyli anorexia nervosa to choroba polegająca na drastycznym ograniczaniu ilości spożywanego pokarmu w celu osiągnięcia jak najniższej masy ciała. Przyjmowanie pokarmu zarówno w zbyt dużych, jak i w zbyt małych ilościach nie jest korzystne dla naszego zdrowia. Dlatego u osób cierpiących na anoreksję obserwuje się szereg zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu – jednym z nich są poważne zaburzenia hormonalne.
HORMONY PŁCIOWE A ANOREKSJA
Zdecydowana większość osób chorujących na anoreksję to kobiety – u przedstawicielek płci pięknej anoreksja diagnozowana jest 10 razy częściej. Najliczniejszą grupą osób cierpiących na anoreksję są młode kobiety, w wieku od 13 do 19 lat. Biorąc pod uwagę, że największa zachorowalność przypada na taką grupę wiekową można stwierdzić, że u większości kobiet, które zapadają na anoreksję pojawiła się już pierwsza miesiączka. W tym przypadku, gdy w wyniku anoreksji dojdzie do zaniku miesiączki, mówimy o wtórnym braku miesiączki. Jest on spowodowany zaburzeniami hormonalnymi, które pojawiają się stosunkowo wcześnie. U 25% kobiet chorujących na anoreksję, zanik miesiączki występuje jeszcze przed rozpoznaniem anoreksji. Co jest przyczyną braku miesiączki w przebiegu anoreksji? Brak okresu spowodowany jest zaburzeniami na osi podwzgórze-przysadka mózgowa-jajniki. Przyczyną upośledzonego funkcjonowania tej ważnej osi hormonalnej jest przede wszystkim obniżony poziom leptyny. Hormon ten produkowany jest przez tkankę tłuszczową dlatego jego poziom znacznie spada u osób chorujących na anoreksję.
Zaburzenia na osi podwzgórze-przysadka mózgowa-jajniki zaczynają się od podwzgórza, gdzie wydzielany jest hormon o nazwie gonadoliberyna (GnRH). Hormon ten stymuluje przysadkę mózgową do uwalniania kolejnych hormonów – luteotropiny (LH) oraz hormonu folikulotropowego (FSH), które z kolei wpływają na czynność jajników pobudzając je do produkcji estrogenów. W przebiegu anoreksji obserwuje się upośledzone wydzielanie hormonu produkowanego w podwzgórzu – wspomnianej gonadoliberyny. Zaburzenia w jej wydzielaniu pociągają za sobą dalsze konsekwencje pod postacią obniżonego wydzielania luteotropiny i hormonu folikulotropowego, co prowadzi do obniżenia poziomu estrogenu i braku miesiączki. Pomimo tego, że anoreksja diagnozowana jest częściej u kobiet, to zdarza się, że chorują na nią również mężczyźni. W ich przypadku dochodzi do zaburzeń na osi podwzgórze-przysadka-jądra i upośledzenia funkcji wewnątrzwydzielniczej jąder. Prowadzi to do obniżenia poziomu testosteronu, a tym samym zmniejszeniu popędu płciowego.
Zobacz również: Anoreksja - zabójcza przyjaciółka
HIPERKORTYZOLEMIA W PRZEBIEGU ANOREKSJI
Zaburzenia hormonalne w przebiegu anoreksji nie ograniczają się jedynie do upośledzonego wydzielania hormonów płciowych. Kolejnym zaburzeniem endokrynologicznym obserwowanym w przebiegu anoreksji jest hiperkortyzolemia. Jest to stan, który objawia się podwyższonym stężeniem kortyzolu – hormonu produkowanego przez korę nadnerczy. Przyczyną hiperkortyzolemii u osób chorujących na anoreksję jest nadmierne pobudzenie osi podwzgórze-przysadka mózgowa-nadnercza w wyniku, którego dochodzi do zbyt dużej produkcji kortyzolu. O występowaniu hiperkortyzolemii może świadczyć występowanie objawów, takich jak bezsenność, zaburzenia nastroju, zaburzenia cyklu menstruacyjnego u kobiet oraz obniżenie libido u mężczyzn, zawroty i bóle głowy wynikające z nadciśnienia tętniczego, wzmożone pragnienie, zwiększone oddawanie moczu, czy trudno gojące się rany na skutek obniżenia odporności.
zobacz: Produkty przyprawiające o ból głowy - na co uważać przy migrenach
Hiperkortyzolemia utrzymująca się przez dłuższy czas jest również bardzo niebezpieczna dla naszych kości, ponieważ zmniejsza ich gęstość mineralną. Na mineralizację kości niekorzystnie wpływa również obniżony poziom estrogenu, który obserwowany jest u osób chorujących na anoreksję. W związku z tym choroba ta stwarza poważne ryzyko rozwoju osteopenii i osteoporozy, a tym samym zwiększone ryzyko złamań kości.
Zobacz również: Aktywność fizyczna na mocne kości
INNE ZABURZENIA HORMONALNE WYSTĘPUJĄCE U OSÓB Z ANOREKSJĄ
Anoreksja to poważna choroba niosąca za sobą szereg zaburzeń hormonalnych odbijających się na funkcjonowaniu całego organizmu. Oprócz upośledzonego wydzielania hormonów płciowych oraz kortyzolu, u osób z anoreksją obserwuje się również inne zaburzenia hormonalne. Zalicza się do nich, m.in. nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu oraz zaburzenia na osi podwzgórze-przysadka mózgowa-tarczyca. W wyniku tych ostatnich dochodzi do zaburzonej konwersji tyroksyny do trijodotyroniny.
Zobacz również: Dieta przy niedoczynności tarczycy
ZABURZENIA ODŻYWIANIA – PROBLEM, KTÓREGO NIE MOŻNA LEKCEWAŻYĆ
Zaburzenia odżywiania to poważny problem, którego nie można lekceważyć. Zaburzenia hormonalne to tylko część wyniszczającego działania anoreksji na organizm. Biorąc pod uwagę, że choroba ta dotyczy głównie osób młodych, ogromną rolę w jej wykryciu i szybkim podjęciu leczenia odgrywają rodzice. Dlatego powinni oni uważnie obserwować swoje dzieci i zwracać uwagę na każde zachowanie, które może świadczyć o tym, że ich dziecko cierpi na zaburzenia odżywiania.
Zobacz również: Tkanka tłuszczowa - dobra strona niechcianego balastu