BRZOSKWINIA, NEKTARYNKA, MORELE – JAKI JEST TWÓJ WYBÓR?
Owoce, takie jak: morele, nektarynki i brzoskwinie to bogactwo składników mineralnych i witamin, pod tym względem trudno znaleźć lepsze dla nich alternatywy. Z pewnością to jeden z głównych powodów, dla których większość dietetyków zaleca ich spożywanie przez cały rok, naturalnie w sezonie warto zajadać się świeżymi morelami, nektarynkami czy brzoskwiniami, a w okresie zimowym korzystać z produktów suszonych. Jakich dokładnie witamin i składników korzystnych dla zdrowia możemy się w nich upatrywać? Czym różnią się między sobą?
Zobacz również: Owoce egzotyczne - czyli jakie właściwości ma tropikalna słodycz?
BRZOSKWINIA - KORZYŚCI Z JEJ SPOŻYWANIA ORAZ ZASTOSOWANIE W KUCHNI I KOSMETOLOGII
Brzoskwinia to tak naprawdę grupa kilku gatunków roślin. W Polsce najczęściej uprawiany gatunek to brzoskwinia zwyczajna. Zazwyczaj owoce brzoskwini są: duże, soczyste pestkowce i przede wszystkim jadalne, a ich skórka jest pokryta lekkim „zamszem”. W dawnych czasach, nazywano ten owoc „perskim jabłkiem” , do tej pory w niektórych regionach świata, używa się tego określenia podobnie jak uznaje się brzoskwinię za symbol płodności i piękna. Rodzimy kraj brzoskwini to Chiny, obecnie uprawiana jest m.in. we Francji, Hiszpanii, Grecji i USA.
Brzoskwinie to ważne w naszej diecie źródło beta-karotenu oraz błonnika pokarmowego. Nie należy obwiać się spożycia „zamszowej” skórki brzoskwini, owoc zaleca się zjadać w całości, efekt przeczyszczający może wywołać tylko zjedzenie niedojrzałego owocu (mowa głównie o miąższu). Obierając skórkę, pozbawiamy produkt części składników, witamin i błonnika, który wpływa regulująco na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Beta-karoten ma też korzystny wpływ na wygląd skóry, paznokci oraz włosów.
Owoc płodności i piękna to także bogactwo witamin z grupy B, witaminę PP dzięki czemu jego regularne spożycie zapewni nam odpowiednią podaż witamin korzystnie wpływających na nasz układ nerwowy i stan skóry.
Wegetarianie i weganie cenią sobie ten owoc za ilość składników mineralnych znajdujących się w nim, mianowicie: w 100g brzoskwini możemy znaleźć około 40 mg wapnia, 5 mg żelaza, 10 mg magnezu. Spożywanie brzoskwiń zaleca się nie tylko osobom przebywającym na diecie roślinnej, ale także kobietom w ciąży, osobom cierpiącym na niedokrwistość z niedoboru żelaza.
Co więcej brzoskwinie wykazują działanie moczopędne oraz wspomagające trawienie. Według dietetyków spożywane regularnie oczyszczają organizm z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii. W związku z czym zaleca się ich włączenie do diety osób cierpiących, m.in. na RZS i choroby nerek.
Brzoskwinie nie zawierają tłuszczu i sodu, dlatego śmiało mogą rozkoszować się ich smakiem osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze krwi oraz osoby zmagające się z wysokim poziomem „złego” cholesterolu.
Osoby odchudzające się, także mogą włączyć brzoskwinię do swojej diety, jako dodatek np. do drugiego śniadania. 1 sztuka (ok.85g) to 39 kcal.
W kosmetologii również wykorzystuje się właściwości „perskiego jabłka”. Brzoskwinie używane są, m.in. do tworzenia maseczek, kremów, toników o działaniu odżywiającym i odmładzającym.
W kuchni brzoskwinie są wykorzystywane, m.in. jako dodatek do rogalików, ciast, lodów, deserów, sałatek owocowych oraz warzywno-owocowych. Przygotowuje się z nich dżemy, kompoty, galaretki, soki, likiery. Doskonale smakują w połączeniu z jabłkiem lub gruszką.
NEKTARYNKA - KORZYŚCI Z JEJ SPOŻYWANIA ORAZ ZASTOSOWANIE W KUCHNI
Jak się okazuje nektarynka (podobna kształtem do wcześniej omawianej brzoskwini, jednak różniąca się od niej skórką, która jest gładka i błyszcząca), jest odmianą brzoskwini zwyczajnej. W Polsce także uprawia się nektarynkę (choć często jest niszczona przez przymrozki, co jest ryzykowne dla sadownika) i ceni ten owoc za jej fantastyczny skład, korzystny dla zdrowia człowieka.
Nektarynki dzięki składnikom w nich zawartym, wspomagają pracę nerek, podobnie jak brzoskwinie.
Okazuje się, że owoce te także działają uspakajającą zaleca się ich zjadanie szczególne osobom narażonym na silny stres.
Oczyszczają organizm z toksyn, zwalczają wolne rodniki, pomagają zadbać o dobrą kondycję skóry, błon śluzowych, wzmacniają układ odpornościowy i krążenia, wszystko to dzięki dużej zawartości w nich witaminy C.
Pod względem składników mineralnych, spożywając nektarynki możemy liczyć, na to, że wzbogacimy nasz jadłospis, m.in. o wapń, fosfor, magnez, żelazo, cynk i miedź.
Osoby walczące z nadwagą mogą włączyć nektarynki do swojej diety, w formie zdrowych przekąsek, gdyż 1 owoc (ok.115 g) to 55 kcal.
Nektarynki zaleca się także osobom walczącym z zaparciami, dzięki zawartemu w nich błonnikowi, wpływają one regulująco na perystaltykę jelit, normując rytm wypróżnień.
W kuchni możemy przygotować na ich bazie np. sałatki owocowe, dżemy, soki, kompoty, likiery. Warto zajadać świeże nektarynki w sezonie i suszone w okresie zimowym.
MORELE W JADŁOSPISIE
Morele, zalicza się do roślin z rodziny różowatych, uznawane za synonim rodzaju śliwy. Niektórzy dietetycy uważają, że te małe owoce są bardziej wartościowe od brzoskwini, będącej ich „kuzynką”. Dlaczego?
Co prawda w 100 g moreli znajdziemy tyle samo żelaza i odrobinę mniej wapnia, niż w brzoskwiniach, jednak pod względem zawartości potasu to istna bomba! Morele to doskonałe źródło potasu, w 100 g tego produktu znajdziemy około 300 mg potasu, pozytywnie wpływającego na układ krążenia. W związku z czym zaleca się ich spożywanie szczególnie osobom cierpiącym na nadciśnienie tętnicze, choroby sercowo - naczyniowe.
Pod względem zawartości witamin z grupy B, zwłaszcza ryboflawiny przewyższają brzoskwinie. Zaleca się ich spożywanie sportowcom w okresie regeneracji, osobom miewającym problemy z układem krwiotwórczym lub znajdującym się w czasie rekonwalescencji.
Morele to także bogactwo beta-karotenu i błonnika pokarmowego.
Niestety morele są bardziej kaloryczne od brzoskwiń, więc należy zachować umiar w ich spożyciu, w szczególności gdy mowa o suszonych owocach , te z kolei odradza się osobom cierpiącym na cukrzycę.
Suszone morele nie są zalecane osobom z cukrzycą, jednak osoby nie cierpiące na to zaburzenie, w odpowiednich ilościach mogą włączyć ten produkt do swojej diety. Doskonale komponuje się w mieszankach domowych płatków, jako forma przekąski, dodatek do sałatek.
Suszone owoce moreli, podobnie jak inne, przed spożyciem warto obmyć pod bieżącą wodą. Jest to ważny zabieg gdy zamierzamy zajadać się suszonymi owocami zakupionymi w sklepie. Większość z nich zawiera w sobie dodatek dwutlenku siarki, który jest konserwantem, u niektórych osób może on wywoływać, problemy z oddychaniem, reakcje alergiczne.
Dietetycy zalecają by kobiety w okresie menopauzy włączały do swojego jadłospisu suszone morele. Zawarty w nich potas przyspieszy wydalanie nadmiaru wody z organizmu, zmniejszając tym samym obrzęki i odciążając układ krążenia. Zawarty w morelach beta-karoten działa przeciwnowotworowo oraz jak się okazuje wspomaga układ oddechowy. Według niektórych doniesień, właściwości zasadotwórcze suszonych moreli mogą okazać się pomocne w dietoterapii osób cierpiących na zgagę, jednak należy do tego podchodzić indywidualnie.
W kuchni morele możemy wykorzystać także jako dodatek do przetworów, deserów, kompotów, przecierów, ciast. Świeże owoce moreli można przechowywać w lodówce (około 7 dni).
Morele można także wykorzystać jako naturalny kosmetyk. Maseczkę na ich bazie z łatwością można przygotować w domowych warunkach. Morele należy rozgnieść, dodać jogurt naturalny, miód, wszystko wymieszać i położyć na skórę twarzy. Po kilku minutach zmyć. Według kosmetologów, taki zabieg pomoże nam nawilżyć naszą skórę narażoną na wysuszenie szczególnie latem.
Każde z wymienionych owoców (nektarynki, brzoskwinie, morele), po włączeniu ich na stałe do naszej diety przynosi korzyści zdrowotne. W zależności czego szukamy i jaki smak preferujemy, warto pamiętać o nich układając nasz tygodniowy jadłospis. Jeżeli jeszcze tego nie zrobiłeś, może czas najwyższy na zmiany!
Zobacz również: Warzywa i owoce na porcje - zalecenia i praktyczne wskazówki
Piśmiennictwo:
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Sadownictwo i szkółkarstwo. Warszawa: PWRiL, 1995. ISBN 83-09-01624-7.
Preferencje i częstotliwość spożycia owoców wśród dziewcząt oraz kobiet w ciąży B Szczepaniak, D Górecka, E Flaczyk - Acta Sci Pol, 2004 - food.actapol.net
Potter, T. Eriksson, R. C. Evans, S. Oh, J. E. E. Smedmark, D. R. Morgan, M. Kerr, K. R. Robertson, M. Arsenault, T. A. Dickinson, C. S. Campbell. Phylogeny and classification of Rosaceae. „Plant Systematics and Evolution”. 266, s. 5-43, 2007. DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9
Brzoskwinie i morele-przybysze z południa T Smolenski - Warzywa, 2005 - yadda.icm.edu.pl
Brzoskwinie twardki nie tylko dla przetwórstwa T Jakubowski - Hasło Ogrodnicze, 2002 - yadda.icm.edu.pl
Brzoskwinie i morele do przetwórstwa K Golebiewski - Hasło Ogrodnicze, 2005 - agro.icm.edu.pl