MACA – SKARB PERUWIAŃCZYKÓW
Maca to roślina bulwiasta pochodząca z Andów Peruwiańskich. Jest ona daleko spokrewniona z dobrze nam znanym selerem. W Peru od stuleci jest stosowana jako środek rewitalizujący i wzmacniający. Maca charakteryzuje się wysoką zawartością substancji mineralnych (wapń, magnez, fosfor, żelazo, jod) oraz białka (do 12%). Obecnie w Europie roślina ta staje się coraz popularniejsza, co cieszy ze względu na jej cenne właściwości.
NAZEWNICTWO
Po raz pierwszy maca została opisana przez Gerharda Walpersa w 1843 roku. Nadano jej wówczas nazwę Lepidium meyenii Walpers. Synoninem tej nazwy jest Lepidium peruvianum Chacon, wprowadzony przez Glorię Chacon, która zajmowała się tą rośliną przez wiele lat. Nazwa to została zaakceptowana przez ekspertów, jednak w środowisku Peruwiańczyków nadal często figuruje stare nazewnictwo, co jest źródłem wielu nieporozumień. Samo słowo „maca” pochodzi z języka indiańskiego chicha i powstało z połączenia słów „ma” – uprawiana wysoko i „ca” – dobre jedzenie: jedzenie, które wzmacnia.
MIEJSCE WYSTĘPOWANIA
Lepidium peruvianum Chacon rośnie w Peru na wysokości 3500 - 4500 m.n.p.m. w ekstremalnych warunkach klimatycznych, gdzie chronicznie występują bardzo silne wiatry i niskie temperatury. Co ciekawe wszelkie próby przeniesienia uprawy Lepidium peruvianum Chacon w miejsca o łagodniejszych warunkach klimatycznych zakończyły się niepowodzeniem. Sytuację tę tłumaczy się tym, że maca to roślina tzw. krótkiego dnia. Według obserwacji, wzrostowi i rozwojowi rośliny bardzo dobrze służy również skalista gleba, duże nasłonecznienie oraz długi okres suszy.
MACA - WARTOŚCI ODŻYWCZE, CIEKAWOSTKI
Liczne przeprowadzone badania wskazują na wysoką zawartość białek, aminokwasów, węglowodanów, minerałów i witamin w korzeniu Lepidium peruvianum Chacon. W wysuszonym korzeniu znajdują się podobne składniki odżywcze, co w zbożach tj. kukurydza, ryż czy pszenica. Na szczególną uwagę zasługują niezbędne dla naszego organizmu aminokwasy oraz minerały tj. wapń i żelazo. Frakcja tłuszczowa zawiera natomiast 70% nienasyconych kwasów tłuszczowych, wśród których królują kwas linolowy, alfa-linolenowy i palmitynowy. Stwierdzono również obecność steroli (β-sitosterol, stigmasterol, kampesterol) czy olejków gorczycznych, charakteryzujących się silnym działaniem bakteriobójczym i grzybobójczym. Obecności glukozynolanów przypisuje się żywieniowe i lecznice właściwości Lepidium peruvianum Chacon oraz ochronę nowotworową (działanie antykancerogenne i antymutagenne). Przypuszczalnie powodują one także zwiększenie płodności u ludzi oraz wpływają na metabolizm estrogenów. Ponadto maca to cenne źródło witamin A, C, E oraz witamin z grupy B. Cenną informacją jest, że wysuszone korzenie nie tracą wartości odżywczych i nie zmieniają swojego składu chemicznego nawet do 7 lat!
Zobacz również: Jak zwiększyć płodność dietą?
DZIAŁANIE LECZNICZE
Substancje zawarte w korzeniu stymulują metabolizm, dają efekt rewitalizujący, łagodzą stres, poprawiają pamięć, regulują wydzielanie hormonów, zwiększają popęd płciowy czy zmniejszają zaburzenia okresu przekwitania (uczucia gorąca, zmiany nastrojów, zmęczenie). Zastosowanie Lepidium peruvianum Chacon często sugerowane jest jako alternatywa dla hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Peruwiańczycy od lat stosują tę roślinę w profilaktyce zaburzeń hormonalnych, przy obniżeniu libido czy stanach depresyjnych. Wskazana jest ona również m.in. przy anemii, menopauzie i osteoporozie. Zwraca się uwagę zwłaszcza na wzmocnienie organizmu pod względem umysłowym, dlatego też jest wskazana dla osób, których praca wymaga ciągłego wysiłku intelektualnego. Maca może być polecana w okresie rekonwalescencji. Co najważniejsze nie wykazuje żadnych skutków ubocznych, dlatego może być stosowana bez obawy o jej nadmierne spożycie w diecie. Przeprowadzone dotychczas badania potwierdzają skuteczność macy w wyżej wymienionych przypadkach.
ZASTOSOWANIE MACA
W Peru maca jest reklamowana jako środek odżywczy w formie proszku bądź granulatu, w postaci świeżej czy wysuszonych bulw. W przemyśle spożywczym Peruwiańczycy używają Lepidium peruvianum Chacon do wyrobu chipsów, marmolady, galaretek, budyni czy napojów energizujących. Sproszkowaną roślinę można zalać mlekiem bądź wodą, a po ugotowaniu podawać jako kaszkę o wysokiej wartości odżywczej. Maca podbiła już rynek amerykański, japoński i chiński, kierując się teraz w stronę rynku europejskiego. W 1994 roku przeznaczono pod jej uprawę ok. 50 hektarów, natomiast w 1999 roku było to już 1200 hektarów! Ze względu na wzrost popularności leczenia niekonwencjonalnego maca znajduje szeroko swoje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. W Limie i USA jest reklamowana jako suplement dietetyczny podnoszący żywotność organizmu.
PODSUMOWANIE
Lepidium peruvianum Chacon jest znane od dawna ze swoich cennych właściwości odżywczych i leczniczych. Roślina ta staje się obecnie coraz bardziej popularna w Europie, głównie z powodu wzrostu zainteresowania medycyną naturalną. Przeprowadzenie dodatkowych badań klinicznych potwierdzających pozytywne działania Lepidium peruvianum Chacon spowoduje jeszcze większy wzrost jej popularności i dostępności dla klientów. Warto już dziś zainwestować w tę wyjątkową roślinę, dla poprawy własnego samopoczucia i zdrowia.
Zobacz również: Srebro koloidalne do picia - medycyna naturalna vs fakty
Autor wpisu: Maciej Pokarowski
PIŚMIENNICTWO:
Chacon G.: La maca (Lepidium peruvianum) Chacon. Revista Peruana de Biologia, Nr 3/1990, str. 171-200.
Leon J.: Maca - a little known food plant of Peru. Bot. 1994, str. 174-181.
Łowicka A., Mścisz A., Mrozikiewicz P.: Lepidium peruvianum Chacon (maca)-aktualny stan wiedzy. Herba Polonica, Nr 2/2004, str. 85-91.
Maca-fizyczny i umysłowy fitness. Zdrowa żywność, zdrowy styl życia, Nr 4/2010, str. 30-31.