KURZE JAJA W SKLEPIE - NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ ROBIĄC ZAKUPY?

Jeszcze kilka lat temu jajka kojarzone były głównie z wysoką zawartością cholesterolu. Jednak od kiedy w nowych zaleceniach nie ma już mowy o ograniczeniu spożycia jajek do trzech tygodniowo u osób zdrowych i nie ma ich na liście produktów zwiększających ryzyko chorób układu krążenia, produkt ten wrócił do łask. Powinniśmy jednak pamiętać, że jajko jajku nierówne dlatego warto wiedzieć co kryje się pod oznaczeniami znajdującymi się na jajkach. Jakie kurze jaja wybierać, aby zadbać zarówno o nasze zdrowie, jak i dobro kur, które je dla nas znoszą?

JAKA WARTOŚĆ ODŻYWCZA KRYJE SIĘ POD SKORUPKĄ JAJKA?

Mówiąc o wartości odżywczej jaka kryje się pod skorupką jajka należy zwrócić szczególną uwagę na dwa makroskładniki - białko oraz tłuszcz. Białko jaja kurzego zostało uznane za białko wzorcowe, co oznacza, że ma ono wzorcowy skład aminokwasów, zarówno jeśli chodzi o ich ilość, jak i proporcje. Ciekawostką jest, że mimo tego, że nazwa może sugerować inaczej, to nie białko jaja, lecz żółtko zawiera więcej białka. Jaja kurze dostarczają nam nie tylko pełnowartościowego białka. Warto zwrócić uwagę również na tłuszcze jakie występują w żółtku jajka. Występują w nim bardzo dobre proporcje kwasów tłuszczowych nasyconych do nienasyconych (2:1). Zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-3 (czytaj więcej o kwasach omega-3) zależy od chowu kur, sposobu ich karmienia (czytaj więcej o wielonienasyconych kwasach tłuszczowych). W Polsce jeden z najkorzystniejszych składów jeśli chodzi o tłuszcze mają jajka znoszone przez Zielononóżkę kuropatwiankę. Jajko kurze to także źródło witamin (głównie rozpuszczalnych w tłuszczach-A,D i E, ale także witamin z grupy B) oraz składników mineralnych (przede wszystkim fosforu, żelaza, cynku, siarki). Mówiąc o wartości odżywczej jajek warto wspomnieć także o obecności składników bioaktywnych, takich jak lecytyna, cholina, czy ksantofile. Lecytyna oraz cholina są szczególnie istotne dla prawidłowego funkcjonowania naszego układu nerwowego, procesu uczenia i zapamiętywania (czytaj o diecie dla mózgu) natomiast ksantofile (luteina i zeaksantyna) dbają o zdrowie naszych oczu zmniejszając ryzyko degradacji plamki żółtej. Jeśli pomimo przedstawionych walorów jajek ktoś nadal boi się ich dodatku w diecie ze względu na kalorie to powinien porzucić swoje obawy. Kurze jaja nie należą do produktów wysokokalorycznych, to dodatki czynią je takimi. Najlepiej spożywać jajka krótko gotowane, na miękko natomiast zrezygnować z jajek gotowanych na twardo z dodatkiem majonezu, czy jajecznicy z dodatkiem kiełbasy i boczku.

Zobacz nasze przepisy na jajka faszerowane

OZNACZENIA JAJEK - WYBIERAJ ŚWIADOMIE!

Kupując jajka możemy spotkać się z wieloma oznaczeniami, w których nie trudno się pogubić. Warto wiedzieć co kryje się pod każdym z nich, aby kupować jajka świadomie, zwracając uwagę nie tylko na ich ilość w opakowaniu. Przyjrzyjmy się krok po kroku o czym mówią poszczególne oznaczenia na jajkach kurzych.

CO POWINNO ZNAJDOWAĆ SIĘ NA OPAKOWANIU JAJEK?

Kupując kurze jaja w opakowaniach powinniśmy zwrócić uwagę, czy znajdują się na nich informacje, takie jak:

klasa jakości (do sprzedaży dopuszczone są wyłącznie jajka klasy A)

waga: S<53g, M: 53-63g, L: 63-73g

data minimalnej trwałości 

metoda chowu kur (np. wolny wybieg)

Sytuacja wygląda trochę inaczej w przypadku jajek sprzedawanych na sztuki, kupowanych najczęściej na targu, bezpośrednio od hodowcy kur. W tym przypadku sprzedawca powinien umieścić w miejscu, gdzie sprzedaje jajka nazwisko i imię producenta, datę minimalnej trwałości, metodę chowu, wagę jaj i klasę jakości. Nieco mniejsze wymagania dotyczą producentów, którzy mają mniej niż 50 kur. Jeśli kupujemy jajka od małego producenta w jego miejscu sprzedaży znajdziemy jedynie imię i nazwisko producenta oraz nazwę i adres gospodarstwa.

Zobacz również: Zdrowe produkty na liście zakupów

CO OZNACZA KOD NA SKORUPCE JAJKA?

Kupując jajka w opakowaniu możemy zauważyć, że na ich skorupkach pojawia się kod złożony z kilku cyfr. Oznaczają one kolejno sposób chowu kur, symbol oznaczający kraj pochodzenia, województwo i powiat, gdzie znajduje się hodowla kur, symbol oznaczający zakres działalności (np. ferma jaj konsumpcyjnych) i numer producenta. Najważniejsza dla nas jako klientów kupujących jajka jest pierwsza cyfra oznaczająca sposób chowu kur. Jak interpretować taką cyfrę?

0 – oznacza, że jajka znoszone są przez kury z chowu ekologicznego. Biorąc pod uwagę to, że kury mogą swobodnie poruszać się na świeżym powietrzu żywiąc się pożywieniem, które znajdą na zewnątrz oraz paszą z odpowiednimi certyfikatami najlepiej wybierać właśnie takie jajka.

1 – taką cyfrę znajdziemy na jajkach, które pochodzą od kur z wolnego wybiegu. Oznacza to, że kury mogą wychodzić na świeże powietrze. Kury karmione są paszami, a także zjadają to, co znajdą na zewnątrz. Na noc zamykane są w klatkach.

2 – jajka pochodzące od kur z chowu ściółkowego, czyli od kur, które całe życie spędzają w hali, gdzie mają swoją grzędę i naturalną ściółkę jednak cały czas żyją w zamknięciu, bez dostępu do naturalnego pożywienia i słońca.

3 – oznacza, że jajka pochodzą z chowu klatkowego, czyli najgorszego możliwego sposobu chowu kur. Zwierzęta przez całe życie zamknięte są w ciasnych klatkach, w których praktycznie nie mogą się poruszać. Do tego karmione są wyłącznie paszą. Najlepiej unikać tego typu jajek, ponieważ nie dość, że mają one niższą wartość odżywczą (gorszy skład kwasów tłuszczowych) to kupując je  przyczyniamy się do cierpienia kur.

Czytaj również: Jaja kurze - zakupy z dietetykiem