COŚ ZA COŚ - ROŻNE OBLICZA DIETY
Zasadę coś za coś znamy z życia. Zdarzają się sytuacje, gdy musimy wybierać pomiędzy czymś co przyniesie nam więcej korzyści i tym samym zrezygnować z czegoś innego. Ta sama zasada obowiązuje często w zakresie żywienia.
COŚ ZA COŚ W ŻYWIENIU
Coś za coś to zasada, która obowiązuje przede wszystkim w żywieniu osób chorych (ale nie tylko). W przypadku tej grupy musimy często rozważyć, co jest ważniejsze dla naszego zdrowia. Choć taka decyzja nie należy do łatwych, to musimy zdać sobie sprawę, że często jest ona konieczna, aby nasz stan zdrowia się poprawił. Jedyne co możemy wtedy zrobić, to zadbać o to, by zrekompensować brak w naszej diecie produktów, które musieliśmy wyeliminować, a które stanowiły dla nas źródło cennych składników odżywczych.
Zobacz również: Dieta eliminacyjna bez niedoborów
DIETA UBOGORESZTKOWA – KIEDY BŁONNIK MOŻE DZIAŁAĆ NA NIEKORZYŚĆ?
O błonniku pokarmowym mówi się praktycznie same dobre rzeczy. Wielokrotnie podkreśla się fakt, że wpływa on korzystnie na procesy trawienia, zapobiega powstawaniu zaparć, daje uczucie sytości, bierze udział w usuwaniu toksyn z organizmu, czy zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów (m.in. jelita grubego). Biorąc pod uwagę długą listę jego zalet możemy poczuć się zaskoczeni, gdy zostanie zalecona nam dieta o obniżonej ilości błonnika pokarmowego (dieta ubogoresztkowa). Pierwsza myśl jaka prawdopodobnie pojawi się wtedy w naszej głowie będzie brzmiała - „jak to, przecież błonnik jest taki zdrowy!”. Niestety mimo wszystkich jego zalet, zdarzają się sytuację, gdy będzie on działał na naszą niekorzyść. Dzieje się tak, m.in. w przypadku osób ze stanami zapalnymi przewodu pokarmowego. U tych osób błonnik pokarmowy może podrażniać błonę śluzową i tym samym nasilać dolegliwości związane z chorobą. W związku z tym w celu „oszczędzenia” przewodu pokarmowego zaleca się chorym ograniczenie ilości błonnika pokarmowego w diecie.
Zobacz również: Błonnik pokarmowy w roli głównej - dobry nie tylko na odchudzanie
DIETA UBOGA W POTAS, CZYLI REZYGNACJA Z CENNYCH WARZYW NA RZECZ ZDROWYCH NEREK
U chorych z niewyrównaną oraz schyłkową niewydolnością nerek, a także u tych, którzy leczeni są za pomocą hemodializ lub przyjmują leki zwiększające stężenie potasu we krwi, zachodzi konieczność zastosowania diety ubogopotasowej. W tym przypadku priorytetem jest utrzymanie nerek w jak najlepszym stanie natomiast na dalszy plan schodzi obecność w diecie zdrowych źródeł potasu. Nie wszystkie produkty bogate w potas są korzystne dla naszego zdrowia i tych nie ma co żałować. Jednak znaczna część naturalnych źródeł potasu to warzywa i owoce, które charakteryzują się dużą wartością odżywczą. Należą do nich, m.in. brokuły, szpinak, szparagi, ziemniaki, brukselka, marchew, pomidor, banan, awokado, kiwi, mango, melon, czy morela. Najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji będzie uzupełnienie diety o warzywa i owoce, które zawierają mało potasu. Tym samym zadbamy zarówno o nasze nerki, jak i o to by dostarczyć organizmowi odpowiednich ilości błonnika, witamin, składników mineralnych oraz antyoksydantów.
DIETA BOGATA W WĘGLOWODANY – POŻYWKA DLA MIĘŚNI, CZY DLA TKANKI TŁUSZCZOWEJ?
U sportowców obserwuje się zwiększone zapotrzebowanie na węglowodany, ponieważ są one źródłem energii dla pracujących mięśni. Jeśli podniesiemy ilość tych składników w diecie osoby, która trenuje regularnie to nic złego się nie stanie. Węglowodany zostaną zużyte na potrzeby pracujących mięśni. Inaczej sytuacja wygląda natomiast u osób, które nie są aktywne fizycznie. Jeśli tej grupie osób zaproponujemy dietę bogatą w węglowodany, to możemy się spodziewać, że w szybkim czasie zwiększy się ich masa ciała. Stanie się tak dlatego, że nadmiar węglowodanów, które nie będą zużywane na potrzeby mięśni zostanie przekształcony w tkankę tłuszczową. Dlatego należy wziąć pod uwagę fakt, że skład diety ze względu na aktywność fizyczną różni się nie tylko pod kątem ilości energii, ale także poszczególnych składników.
Dieta sportowców oprócz tego że wysokowęglowodanowa, jest również często bogatoenergetyczna. Niestety dla wielu sportowców przejedzenie tylu kalorii (i to najczęściej z węglowodanów), będzie nie lada wyzwaniem, a często zmuszaniem się do jedzenia. Dieta bogatoenergetyczna - niskotłuszczowa i wysokowęglowodanowa może bardzo obciążać przewód pokarmowy, skutkując bólami brzucha, ociężałością, czy wzdęciami. Dlatego w menu sportowców znajdują się produkty spożywcze powszechnie uznawane za niezdrowe - np. pieczywo jasne z mąki oczyszczonej, słodzone napoje, słodkie bułki, cukier w potrawach. Produkty te w małej objętości dostarczają dużo kalorii i węglowodanów prostych, dlatego takie żywienie doda energii do wysiłku sportowego, zregeneruje zapasy glikogenu po aktywności i pomoże uniknąć dyskomfortu w przewodzie pokarmowy. Oczywiście w "normalnym" żywieniu osób zdrowych taki schemat żywienia jest według dietetyków niekoniecznie zdrowy i odbiegający od ogólno przyjętych zaleceń.
Zobacz również: Dieta dla sportowców - praktyczne wskazówki
SOKI OWOCOWE – NIE ZAWSZE TAKIE DOBRE
Soki owocowe to produkt, który prawdopodobnie bez wahania zaliczylibyśmy do tych zdrowych produktów. Jeśli mówimy o prawdziwych sokach owocowych, a nie napojach, czy nektarach to faktycznie można je zaliczyć do tej grupy. W związku z tym, chcąc zadbać o nasze zdrowie sięgamy po nie bez zastanowienia. Zdarza się, że nie zastanawiamy się nad ich włączeniem do jadłospisu również w przypadku wystąpienia biegunki. Sok owocowy utożsamiany jest z doskonałym źródłem witamin i antyoksydantów, z produktem, który doda nam sił i korzystnie wpłynie na stan zdrowia. Jednak warto zdać sobie sprawę, że w przypadku biegunki, picie soku owocowego nie przyniesie nam korzyści, a wręcz przeciwnie. Produkty te charakteryzują się wysokim ładunkiem osmotycznym przez co mogą tylko nasilić biegunkę. Dlatego chorym zaleca się tymczasowe odstawienie soków owocowych i powrót do ich picia po ustąpieniu dolegliwości.
INDYWIDUALNE PODEJŚCIE NA PIERWSZYM MIEJSCU!
Przykładów na wielorakie działanie różnych produktów jest bardzo wiele. Dlatego układając dietę nie można posługiwać się szablonem. Nie istnieje jeden model żywienia, który będzie idealnie pasował do każdej osoby.
Zobacz również: Dieta indywidualna - najskuteczniejsza dieta