Rozmowa z dietetykiem Anną Szponar

Kontynuujemy dziś temat wegetarianizmu. Mamy jeszcze kilka nurtujących nas pytań!  

Aniu, jakie produkty są szczególnie polecane dla wegetarian?

Tak jak i dla każdego polecam dobrze zbilansowaną dietę, w której nie zabraknie owoców, warzyw, orzechów, ziaren i produktów zbożowych pełnoziarnistych. Ponadto ze względu na wykluczenie z diety mięsa, warto zainteresować się nasionami strączkowymi, tofu i komosa ryżową, będącymi bogatym źródłem dobrze przyswajalnego białka. W internecie można znaleźć mnóstwo inspiracji kulinarnych, wykorzystujących te produkty. Zdecydowanie polecić mogę sałatkę z komosą ryżową, śliwką i szpinakiem.  Dla niektórych znajdą się nawet zamienniki kotletów oraz pyszne wegańskie domowe burgery, zastępujące mięsne i niezdrowe Fast foody.

Wypróbuj nasz przepis na Buraczany Burger

Co sądzisz o soi, która często jest stosowana jako zamiennik mięsa w diecie Wege?

Problem soi jest skomplikowany. Z jednej strony słyszy się o tym, że jest pozyskiwana z hodowli GMO, która jest bardzo kontrowersyjna i może stanowić źródło wielu chorób. Z drugiej jednak strony jest ona świetnym źródłem białka i witamin. Dostarcza również wspaniałego bodźca smakowego oraz umożliwia urozmaicenie jadłospisu, ze względu na wiele możliwości jej przygotowania, np. jako pasta do kanapek. Ze względu na wysoką zawartość wapnia może chronić przed osteoporozą i kurczami mięśni. Uważam, że nie należy unikać jej spożycia, jeżeli stan zdrowotny tego nie wymaga.

Ponadto produkty na bazie soi muszą być oznaczone, jeśli są z hodowli GMO, a takich w Polsce jeszcze jest mało. Dodam, że zwierzęta hodowane na ubój są karmione paszą z soi GMO, dlatego "mięsożercy", są bardziej eksponowani na ten produkt.

Aniu, a czy Ty stosujesz dietę wegetariańską?

Mój sposób żywienia jest wegetariański, choć bardzo zbliżony do wegańskiego. Staram się unikać nabiału i jaj, ale jeszcze zdarza mi się po nie sięgać w śladowych ilościach. Do pewnych zmian trzeba dojrzeć i daję sobie na to czas. W przyszłości chciałabym przetestować różne rodzaje diet wegańskich i wytworzyć sobie rzetelną opinię na ich temat.

Jak się ma wegetarianizm do uprawiania sportu?

Dieta wegetariańska jest bezpieczna dla sportowców. Coraz częściej obserwuje się zmiany ich diety na wegetariańskie, a nawet na wegańskie! Ponadto, osoby te nie rezygnują z nich po krótkim czasie, ale odkrywają większe pokłady energii dzięki poczynionym zmianom. Dotyczy to głównie sportowców wydolnościowych, którzy przestając jeść mięso, automatycznie zwiększają udział węglowodanów w diecie, stanowiących cenne paliwo do bicia rekordów. Ponadto nie przeciążają systemu trawiennego ciężkostrawnym mięsem, a dieta wege starcza im w zupełności na pokrycie białka w diecie. Drugą grupę stanowią reprezentanci sportów siłowych a i tacy wygrywają zawody na takich dietach. Opierają swój jadłospis na białku roślin strączkowych.

A co z niebezpieczeństwem dużego spożywania przez wegetarian środków chemicznych używanych do uprawy roślin?

Ludzie często zarzucają wegetarianom i weganom, że żywiąc się roślinami narażają swoje zdrowie na przykre konsekwencje. To prawda, że rośliny są pryskane szkodliwymi substancjami. Z tym nie zamierzam dyskutować. Trzeba jednak spojrzeć na to całościowo. Pomimo tego, że rośliny tracą na wartości poprzez środki chemiczne, są jednak oryginalnie bombą witamin, minerałów i antyoksydantów. Posiadają wiele substancji, które są potężnymi pogromcami wolnych rodników - związków o niszczącym działaniu na ludzkie komórki. Wierzę w to że rośliny są w stanie w jakimś stopniu uchronić się przed działaniem szkodliwych substancji chemicznych. Bądź co bądź mamy do czynienia z toksynami wszędzie, a rośliny to tylko kolejny produkt w naszej diecie, będący ich źródłem. Jednak bardzo pochwalam prowadzenie własnego ogródka i kupowanie warzyw i owoców z w miarę pewnych źródeł. Rekomenduję dokładne mycie warzyw i owoców oraz obieranie ich ze skórki. Oprócz mycia wodą, niektórzy praktykują płukanie w wodzie z sodą oczyszczoną, która wg nich usuwa substancje chemiczne znajdujące się na powierzchni roślin.

Osoby atakujące wegetarianizm i zarzucające przedstawicielom toksykologiczność ich diety poprzez jedzenie pryskanych roślin, powinny się zastanowić czym karmione są zwierzątka, które lądują na ich talerzach. Optymistyczna wersja to taka, która zakłada że zwierzątka są karmione paszą roślinną, nierzadko GMO, również pryskaną wspomnianymi środkami. Takie zwierzę również dostarcza tych toksycznych środków spożywczych, co może odbijać się na ich zdrowiu. Taki pokarm też powinien być uważany za toksyczny. Niestety istnieje jeszcze inna wersja- zwierzęta są karmione mączką mięsno- kostną, czyli spalonymi szczątkami przemielonych chorych zwierząt! Można by również wspomnieć o antybiotykach, którymi faszerowane są zwierzęta, co może przyczyniać się do rozwoju opornych na antybiotyki szczepów bakterii. Podobna kwestia z hormonami, które ładowane są w zwierzęta w celu szybkiego wzrostu, ale to jest również głęboki temat.

W jaki sposób nasi czytelnicy - wegetarianie powinni komponować posiłki, aby zapobiec niedoborom?

Żeby skomponować dietę zbilansowaną, należy włączyć do niej produkty z różnych grup. Warzywa i owoce powinny być filarem każdego jadłospisu, również wegetariańskiego. Zaleca się duże ilości roślin strączkowych łączonych ze zbożami oraz dostarczanie orzechów, ziaren zestawianych również ze zbożami. Pozwoli to uzyskać wspomniane białko pełnowartościowe.

Co sądzisz na temat opinii, że żywienie wegetariańskie jest drogie?

Osobiście nie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Wegetarianizm może być zdrowy, zbilansowany, a przy tym nie obciążający za bardzo portfela. Biorąc pod lupę podstawowe produkty, które powinny znaleźć się w tej diecie, zauważmy, że mleko, jaja, kasze, makarony, pieczywo, ziemniaki nie należą do drogich produktów. Owoce i warzywa powinny znaleźć się w każdej diecie, więc ich porównawcza wycena nie ma sensu. Za to właśnie ryby, niektóre rodzaje mięsa i owoce morza mogą znacznie uszczuplić zasoby finansowe. Bardziej udziwnione produkty mogą wymagać większych nakładów pieniężnych, ale nie stanowią przymusu do stosowania dla wegetarian, czy podstawy diety.

 Aniu, w imieniu czytelników dziękujemy za wyjaśnienie niezwykle istotnych kwestii dotyczących diety wegetariańskiej. Mamy nadzieję, że dzięki Twoim wskazówkom, wybór wegetariańskiego modelu żywienia będzie bardziej świadomy!

Zobacz również 1. część wywiadu