SEZAM – 10 FAKTÓW O NIEPOZORNYCH ZIARENKACH

Sezam używamy jako dodatek do pieczywa, słodyczy, sosów, sałatek a nawet zup, ale czy wiemy jaka jest ich historia i wartości odżywcze? Przeczytaj tekst a te niepozorne ziarenka z pewnością cię zaskoczą.  

SEZAM JUŻ W STAROŻYTNOŚCI

Chińczycy używali sadzy otrzymanej z palenia oleju sezamowego do wyrobu tuszu. Grecy natomiast, zaopatrywali swoich wyruszających na wojnę żołnierzy w ziarna sezamu jako wysokoenergetyczną żelazną rację żywnościową. A Rzymianie z nasion sezamu i kminku sporządzali pożywną pastę przypominającą nieco hummus.  

RELIGIJNE ZNACZENIE SEZAMU

W Indiach sezam jest uznawany za symbol szczęścia oznaczający nieśmiertelność braminów. Starożytni Asyryjczycy wierzyli, że ich bogowie pili wino sezamowe przed rozpoczęciem stwarzania świata.  

RODZAJE SEZAMU

Ziarna sezamu występują w dwóch postaciach: łuskanej i niełuskanej. Ta pierwsza jest dużo częściej spotykana, ale to ta druga jest dużo smaczniejsza i zdrowsza. Sezam łuskany jest jasny, niemal przeźroczysty i błyszczący. Ziarna niełuskane są matowe i mogą przybierać różne barwy od białej, poprzez różne odcienie brązu do aż do czerni. Medycyna chińska to właśnie czarny sezam uznaje za najzdrowszy. Zawartość minerałów i antyoksydantów w sezamie niełuskanym jest kilkukrotnie wyższa niż w tym łuskanym.  

SEZAM KOPALNIĄ MINERAŁÓW

W 100 g niełuskanego sezamu znajduje się aż 975 mg wapnia czyli ponad 3 razy więcej niż w szklance mleka. Dzienne zapotrzebowanie na wapń w zależności od wieku i płci waha się od 800 mg do 1000 mg. Ponadto 100 g niełuskanego sezamu dostarczy nam 629 mg fosforu (dzienne zapotrzebowanie wynosi ok 700 mg dla obu płci), 351 mg magnezu (dzienne zapotrzebowanie w zależności od wieku płci i poziomu aktywności wynosi od 310 mg do 420 mg), 14.5 mg żelaza (dzienne zapotrzebowanie dla kobiet 18 mg dla mężczyzn 10 mg), 7.75 mg cynku (dzienne zapotrzebowanie dla kobiet 8 mg a dla mężczyzn 11 mg), 4 mg miedzi (dzienne zapotrzebowanie dla obu płci 0.9 mg), 2.5 mg manganu (dzienne zapotrzebowanie waha się od 2.5 mg do 5 mg)i Dodatkowo prawie 11 g błonnika oraz 18 g białka.  

ZDROWE TŁUSZCZE W SEZAMIE

Tłuszcze stanowią ok. 50% składu sezamu. Są to głównie nienasycone kwasy tłuszczowe: omega 3, omega 6 i omega 9. Dlatego sezam powinny uwzględnić w jadłospisie osoby chcące zrzucić zbędne kilogramy. Wspomagają one spalanie tkanki tłuszczowej. Ponadto sezam zawiera tłuszcz oleinowy, który obniża poziom tzw „złego” cholesterolu jednocześnie podwyższając poziom tego „dobrego”.  

SEZAM NA PAMIĘĆ I KONCENTRACJĘ

Lecytyna to mieszanina różnych związków, które biorą udział w syntezie neuroprzekaźników niezbędnych do nauki i zapamiętywania. Za najbardziej wartościową uznaje się lecytynę sojową. Jednakże badania wykazały, że ta zawarta w ziarnach sezamu równie skutecznie poprawia pamięć i koncentrację. Dlatego ucząc się do egzaminu warto od czasu do czasu…przegryźć sezamki!  

ANTYOKSYDACYJNE DZIAŁANIE SEZAMU

Zawarte w sezamie sezamol i sezaminol to przeciwutleniacze, które usuwają z organizmu wolne rodniki, dzięki czemu zapobiegają nowotworom i opóźniają proces starzenia się organizmu. Ponadto podnoszą jego odporność na infekcje. Jednocześnie sprawiają, że olej sezamowy jest niezwykle odporny na jełczenie. Zobacz również: Rosół z kury - czy aby na pewno najlepszy sposób na infekcje?  

WARTOŚĆ ENERGETYCZNA SEZAMU

Sezam, choć ma niski indeks glikemiczny (IG = 35), to niestety jest dość kaloryczny. 100 g ziaren to aż 632 kcal. Jedna łyżka ziaren (ok 10 g) to 63 kcal. Jedna łyżka oleju sezamowego to ok 53 kcal (w 6 g). Na szczęście stanowi on zazwyczaj dodatek a nie główny składnik dania dlatego raczej od niego nie przytyjemy. Wyjątek stanowi chałwa, która produkowana jest ze sprasowanych ziaren sezamu. Sięgając po ten turecki przysmak pamiętajmy zatem, że mimo iż pyszny i zdrowy, może stać się wrogiem naszej zgrabnej sylwetki.  

PRZECIWNOWOTWOROWE DZIAŁANIE SEZAMU

Badania wykazały, że substancje zawarte w sezamie hamują rozwój komórek rakowych. Dotyczy to m.in białaczki i czerniaka. Ponad to sezam jest bogatym źródłem lignanów pomagających utrzymać równowagę hormonalną w organizmie. Dzięki temu mogą zapobiegać rozwojowi nowotworów będących następstwem zaburzeń endokrynologicznych zwłaszcza raka piersi i prostaty.  

SEZAM NA DOBRANOC

Sezam zawiera spore ilości tryptofanu czyli aminokwasu niezbędnego do syntezy melatoniny. Hormon ten jest odpowiedzialny za regulację naszego rytmu dobowego, wspomaga zasypianie i podnosi jakość snu. 100 g sezamu pokrywa z nawiązką dzienne zapotrzebowanie na tryptofan. Dlatego powinny go włączyć do diety osoby borykające się z bezsennością.  

SEZAM NA ZDROWIE

W tradycyjnej medycynie sezam jest stosowany na przeziębienie, ponieważ rozgrzewa organizm, a dzięki swoim właściwościom wykrztuśnym pomaga na uporczywy mokry kaszel. Reguluje także pracę układu krwionośnego, obniża ciśnienie krwi, zapobiega tworzeniu się skrzepów. Ponadto ma działanie moczopędne. Pomaga także na zaparcia i hemoroidy (zobacz: Leczenie hemoroidów za pomocą diety). Dzięki dużej zawartości minerałów wzmacnia kości, zęby, włosy i paznokcie. Zobacz również: Aktywność fizyczna na mocne kości