PYŁEK PSZCZELI, CZYLI SUPER FOOD WART UWAGI
Od dawna wiadomo, że produkty pszczele, m.in. miód, mleczko pszczele, propolis czy sam pyłek pszczeli zawierają w sobie wiele cennych dla naszego zdrowia związków, dlatego od wielu lat wykorzystuje się je nie tylko w celach profilaktycznych, ale także leczniczych i kosmetycznych. Hipokrates twierdził, że miód jest cudownym lekiem. W starożytności zalecano go w chorobach wątroby lub trudno gojących się ranach. Bardzo cennym surowcem, zaraz obok miodu, jest pszczeli pyłek kwiatowy, przez wielu określany mianem „cudownej odżywki”, ponieważ w jego skład wchodzi wiele cennych dla życia i zdrowia związków odżywczych. To nie tylko węglowodany, ale także źródło błonnika pokarmowego, białek, lipidów (czytaj: Błonnik pokarmowy w roli głównej - dobry nie tylko na odchudzanie). Dietetycy, a także niektórzy lekarze zachęcają do stosowania pyłku kwiatowego osobom walczącym z nadwagą, z obniżoną odpornością. Chcesz dowiedzieć się kto jeszcze może skorzystać z włączenia pyłku kwiatowego do swojej diety oraz jaką jego formę (naturalną postać, czy suplement diety) wybrać? Przeczytaj nasz artykuł w całości!
CZYM TAK WŁAŚCIWIE JEST PSZCZELI PYŁEK KWIATOWY?
Kwiaty posiadają męskie komórki rozrodcze, które nazywane są pyłkiem kwiatowym, to właśnie on obok miodu stanowi podstawę pożywienia dla pszczół. Tak więc pszczoły zbierają go z kwiatów, a następnie mieszają z miodem, nektarem i śliną, tworząc formy przypominające małe kuleczki, przenoszone prosto do ula w tej postaci nazywane są pyłkiem pszczelim.
SKŁAD PSZCZELEGO PYŁKU KWIATOWEGO
Pszczeli pyłek kwiatowy, nie bez powodu nazywany jest cudowną odżywką, zawiera, m.in.:
Węglowodany (do 55%) – to przede wszystkim: fruktoza, glukoza, maltoza, odrobina sacharozy
Błonnik (do 20%), który wspomaga pracę przewodu pokarmowego, perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom
Białka (do 40%), pszczeli pyłek kwiatowy to doskonałe źródło aminokwasów, zarówno endogennych, jak i egzogennych. To właśnie jedna z przyczyn, z których zaleca się przyjmowanie pyłku pszczelego osobom wycieńczonym, cierpiącym na anoreksję, choroby nowotworowe, choroby wyniszczające
Lipidy (do 10%) – nie można zapomnieć o tym, że w pszczelim pyłku kwiatowym znajdują się kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone, w największej ilości pojawiają się: kaprynowy, laurynowy, palmitynowy, arachidonowy. Natomiast w śród kwasów tłuszczowych nienasyconych można wyróżnić, m.in. linolowy, alfa- linolenowy oraz kwas oleinowy – są to kwasy, które w prosty sposób tworzą łatwo rozpuszczalne kompleksy z cholesterolem, dzięki czemu można powiedzieć, że zjadanie pszczelego pyłku kwiatowego działa pozytywnie na nasz profil lipidowy, działa przeciwmiażdżycowo.
W mniejszej ilości występują witaminy (witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6), witamina C w dawce 300 mg/100 g pyłku, witamina E w ilości 320 mg/100 g pyłku oraz witamina A w dawce 200 mg/100 g pyłku), karotenoidy, związki fenolowe, a także sterole i terpeny.
Sama procentowa ilość każdego ze związków jest zależna przede wszystkim od pochodzenia gatunkowego oraz od pochodzenia geograficznego, jak i warunków klimatycznych, rodzaju gleby, dlatego pszczeli pyłek kwiatowy może różnić się pod względem wartości odżywczych.
PSZCZELI PYŁEK KWIATOWY I JEGO DOBROCZYNNY WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
Dietetycy zalecają włączenie go do diety szczególnie osobom:
cierpiącym na schorzenia układu krążenia - duża zawartość flawonoidów w pyłku, sprawia, że jego spożywanie wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu krążenia, wzmacniając oraz uszczelniając jego naczynia krwionośne, a także polepszając pracę serca,
u których utrzymuje się stan zapalny - związki fenolowe wchodzące w skład pyłku mają właściwości silnie antyoksydacyjne, w związku z czym dochodzi do niszczenia w organizmie wolnych rodników („wymiatania” ich). Nasze ciało jest chronione przed wpływem reaktywnych form tlenu, w literaturze można znaleźć doniesienia o działaniu przeciwzapalnym i przeciw obrzękowym pyłku kwiatowego. Dodatkowo jego zażywanie działa ochronnie na wątrobę (czytaj: Zwalcz wolne rodniki dużymi wartościami ORAC),
pyłek pszczeli ze względu na to, iż jest m.in. źródłem witaminy C, substancji antyoksydacyjnych jest zalecany przy obniżonej odporności, przeziębieniu, katarze, infekcjach wirusowych (zobacz: Rosół z kury - czy aby na pewno najlepszy sposób na infekcje?),
właściwości pyłku są wykorzystywane także w kosmetologii – stosuje się go w celach pielęgnacyjnych skóry, włosów i paznokci, możemy znaleźć go w składzie niektórych odżywek i szamponów do włosów, toników do twarzy oraz balsamów, dzięki obecności cysteiny (aminokwas siarkowy) pyłek może być polecany osobom chcącym pobudzić włos do szybszego wzrostu oraz wzmocnić jego strukturę.
Zobacz również: Stan zapalny - 10 produktów, które z nim walczą
PYŁEK PSZCZELI W TWOJEJ DIECIE
Niektórzy dietetycy zalecają przyjmować pyłek pszczeli nawet 3 razy na dzień, ważne jednak, by był spożywany na pół 30 minut przed posiłkiem. Najczęściej podawany jest w wersji rozpuszczonej w wodzie, soku lub jogurcie naturalnym, ale można także pokusić się o jego dodanie do sałatek, serów. W aptece możemy zakupić go także w postaci suplementu diety, jednak jako dietetyk zachęcam do wykorzystywania naturalnych produktów i ich regularnego stosowania by osiągnąć oczekiwane efekty prozdrowotne.
Kurację pyłkiem pszczelim można przeprowadzać nawet dwa razy w roku (jesień i wiosna), powinna ona trwać minimum miesiąc, jeżeli komuś zasmakuje ten produkt może pokusić się i o 3 miesięczną kurację. W jakiej ilości powinno się przyjmować pyłek pszczeli? Według niektórych źródeł dzieci w wieku 16-12 lat mogą spożywać 15 g pyłku/dobę, osoby powyżej 12 roku życia i dorosłe 20 g / dobę. Jednak dawka lecznicza dla osoby dorosłej może wynosić nawet 40 g/ dzień. Ważne by zachować ostrożność i przed podjęciem decyzji o włączeniu pyłku pszczelego do diety, skontaktować się z lekarzem i/lub dietetykiem czy nie istnieją jakieś przeciwwskazania. Szczególnie gdy chcemy zaproponować stosowanie pyłku pszczelego dzieciom, kobietom w ciąży karmiącym, warto przedyskutować możliwość stosowania i ewentualną dawkę/ dobę oraz przez jak długi okres.
PIŚMIENNICTWO:
Iannuzzi J. Pollen: food for honey bee- and man? Am Bee J 1993; 133:557-63.
Kędzia B. Skład chemiczny i adaptogenne działanie pszczelego pyłku kwiatowego. Cz I. Skład chemiczny. Post Fitoter 2008; (1)47-58.
Ferreira I, Aires E, Barreira JCM i wsp. Antioxidant activity of Portuguese honey samples: different contributions of the entire honey and phenolic extract. Food Chem 2009; 114:1438-43.
Pascoal A, Rodrigues S, Teixeira A i wsp. Biological activities of commercial bee pollens: antimicrobial, antimutagenic, antioxidant and anti-inflammatory. Food Chem Toxicol 2014, 63:233-9
LeBlanc B.W., Davis O.K., Boue S., DeLucca A., Deeby T. 2009. Antioxidant activity of Sonoran Desert bee pollen. Food Chemistry, 115 (4), 1299-1305.
Campos MGR, Bogdanov S, Bicudo de Almeida-Muradian L i wsp. Pollen composition and standardisation of analytical methods. J Apicult Res 2008; 47(2):156-63
Naga i T., Sakai M., Inoue R., Inoue H., Suzuki N. 2001. Antioxidative activities of some commercially honeys, royal jelly, and propolis. Food Chemistry, 75 (2), 237-240.
Al M.L., Daniel D., Moise A., Bobis O., Laslo L., Bogdanov S. 2009. Physico-chemical and bioactive properties of different floral origin honeys from Romania. Food Chemistry, 112 (4), 863-867.