FLEKSITARIANIZM - MODA, CZY DROGA DO ZDROWIA?

Fleksitarianizm, zwany inaczej semiwegetarianizmem lub pół-wegetarianizmem, to model żywienia oparty na diecie wegetariańskiej z okazjonalnym spożyciem mięsa i ryb. W ostatnich latach fleksitarianizm zyskał na popularność wśród różnorodnej grupy konsumentów, stając się uznaną za jedną z najlepszych i najprostszych w przestrzeganiu diet.

Modne diety roślinne

W dzisiejszych czasach dużo słyszymy na temat korzyści, jakie można uzyskać poprzez zmniejszenie konsumpcji mięsa. Modne diety roślinne stosowane są przez coraz liczniejszą grupę osób. Motywacja do zaprzestania lub ograniczenia spożywania mięsa różnego rodzaju nie jest jednorodna. Zazwyczaj podjęcie takich zmian w diecie związane jest z przekonaniami religijnymi lub etycznymi. Pozytywnym zjawiskiem jest jednak to, iż coraz większy odsetek populacji decyduje się na ograniczenie konsumpcji mięsa w celu zachowania zdrowia i dobrej kondycji fizycznej. Niewątpliwie ma to związek z poszerzającą się wiedzą oraz świadomością ludzi w zakresie odżywiania i jego wpływu na zdrowie.

Fleksitarianizm — dla kogo?

Prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska może być stosowana przez osoby na każdym etapie życia. Nie zawsze jednak jest to łatwe, z tego względu warto skorzystać z pomocy dietetyka, który pomoże we właściwym zestawieniu jadłospisu, tak aby pokrywał on potrzeby żywieniowe pacjenta. Ryzyko niedoborów pokarmowych u wegetarian dotyczy głównie witaminy B12 oraz kwasów tłuszczowych EPA i DHA. Uwzględnienie w diecie, kilka razy w tygodniu, mięsa oraz ryb eliminuje ten problem. Dietę roślinną charakteryzuje ogólny większy udział warzyw i owoców, a także roślin strączkowych, co wpływa na jej wysoką wartość odżywczą. Można zatem uznać fleksitarianizm za dobrą formę alternatywnego sposobu odżywiania. Nie bez przyczyny dieta ta znajduje się w czołówce najlepszych i najprostszych w przestrzeganiu diet rankingu US News Health 2019. Może być zalecana osobom zdrowym, ale także diabetykom oraz pacjentom pragnącym zredukować nadmierną masę ciała.

Korzyści stosowania diety fleksitariańskiej

Jak pokazują badania naukowe, pół-wegetarianie są w mniejszym stopniu narażeni na ryzyko wystąpienia nadwagi, cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia, czy niektórych nowotworów. Doniesienia światowej organizacji zdrowia z 2015 roku wskazują na zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia raka jelita grubego u osób spożywających mięso codziennie, dotyczy to zwłaszcza mięsa czerwonego oraz podlegającego przetworzeniu. Wyniki badania Orlich i współautorów pokazują, iż ryzyko to jest najmniejsze wśród pescowegetarian (semiwegetarian wyłączających z diety mięso, ale spożywających ryby) w porównaniu do nie-wegetarian. Wysokie spożycie mięsa ma także związek z występowaniem otyłości centralnej u osób dorosłych. Koreańskie badanie Kim i Bae wykazało, że kobiety w okresie pomeopauzalnym, stosujące dietę semiwegetariańską przez minimum 20 lat mają znacznie niższą masę ciała, wskaźnik masy ciała (BMI) oraz procent tkanki tłuszczowej w porównaniu z nie-wegetariankami. Zauważalne było także niższe stężenie glukozy oraz wartość wskaźnika insulinooporności HOMA-IR. Wyniki innego badania dowodzą, że ten rodzaj diety może przyczyniać się również do obniżenia ciśnienia krwi u kobiet w okresie postmenopauzalnym.  

Podsumowanie                                                           

Podsumowując dieta semi-wegetariańska może być polecana jako bezpieczna i niosąca potencjalne korzyści zdrowotne zarówno osobom zdrowym oraz tym, zmagającym się z różnymi jednostkami chorobowymi. Istnieje szereg badań dowodzących zalet stosowania diety opartej na produktach roślinnych. Przed wprowadzeniem zmian w sposobie odżywiana warto jednak skonsultować się ze specjalistami takimi jak lekarz oraz dietetyk, w celu indywidualnego dopasowania diety, optymalnej dla stanu zdrowia i potrzeb żywieniowych pacjenta.

Bibliografia:

De Backer C. J., Hudders L.: From meatless Mondays to meatless Sundays: motivations for meat reduction among vegetarians and semi-vegetarians who mildly or significantly reduce their meat intake. Ecology Food and Nutrition,2014; 53(6):639–657.

Derbyshire E.; Flexitarian Diets and Health: A Review of the Evidence-Based Literature. Frontiers in Nutrition, 2016; 3: 55.

Kim MH. , Bae YJ.: Comparative study of serum leptin and insulin resistance levels between Korean postmenopausal vegetarian and non-vegetarian women. Clinical Nutriton Research, 2015; 4(3):175–81.

Melina V., Craig W., Levin S. i wsp.: Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. Journal Of The Academy Of Nutrition And Dietetics, 2016;116(12):1970-1980. 

Orlich MJ. i wsp.: Vegetarian dietary patterns and the risk of colorectal cancers. JAMA Internal Medicine. 2015; 175(5):767-76.

Pan A. i wsp: Red meat consumption and risk of type 2 diabetes: 3 cohorts of US adults and an updated meta-analysis. The American Journal of Clinical Nutrition, 2011; 94(4): 1088–1096.

Ródenas S. i wsp.: Blood pressure of omnivorous and semi-vegetarian postmenopausal women and their relationship with dietary and hair concentrations of essential and toxic metals. Nutrición Hospitalaria, 2011;26(4):874-883.

Wang Y., Bwydoun MA.: Meat consumption is associated with obesity and central obesity among US adults. International Journal of Obesity, 2009;33: 621–628.

WHO: IARC Monographs Evaluate Consumption of Red Meat and Processed Meat. 2015, dostęp 27.08.2019r.: https://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2015/pdfs/pr240_E.pdf