ZIARNO KAKAOWCA – DLACZEGO NIE DAWAĆ DZIECIOM NIEZDROWYCH ZAMIENNIKÓW KAKAO?

Ziarno kakaowca, pochodzące z drzewa porastającego lasy tropikalne Ameryki Południowej i Środkowej, nie przez przypadek traktowano jako pokarm bogów. Jego właściwości doceniali już Aztekowie i Majowie, wykorzystując je jako formę ówczesnych pieniędzy. Dziś niestety coraz mniej zwracamy uwagę na cenne właściwości tego surowca wykorzystywanego nie tylko w dietetyce, ale także w kosmetologii. Co wynikać może z dużej dostępności tego produktu, który możemy zakupić z łatwością praktycznie w każdym markecie lub sklepie ze zdrową żywnością.

ZIARNO KAKAOWCA W DIECIE

Kakao (inaczej ziarno kakaowe) są to nasiona pozyskiwane z owoców kakaowca. Po ich zmieleniu na proszek, wykorzystuje się je przede wszystkim do wyrobów cukierniczych, takich jak: czekolada, napoje mleczne czekoladowe, polewy do ciast, batony, cukierki

Właściwości takiego proszku, powstałego ze zmielonych ziaren kakaowca, mają ogromne znaczenie dla naszego zdrowia, korzystnie na nie wpływając:

Kakao to źródło witamin (m.in. niacyny, której jest 2,185 mg w 100 g produktu lub kwasu foliowego, którego jest 32 µg w 100 g kakao) i składników mineralnych (np. magnezu w ilości ok. 500 mg w 100g kakao).

Kakao zawiera organiczne związki chemiczne z grupy polifenolii, które wykazują działanie przeciwutleniające, zmniejszające ryzyko wystąpienia, m.in. chorób nowotworowych, schorzeń układu krążenia. Naturalnie, w surowym ziarnie kakaowca jest ich więcej, niż w ziarnie poddanym wpływowi wysokiej temperatury i następnie mieleniu, jednak pozostała ilość przeciwutleniaczy w otrzymanym produkcie także wywiera korzystny wpływ dla zdrowia człowieka.

Dzięki obecności epikatechiny w kakao, można zaliczyć ten produkt do żywności „przedłużającej życie” i chroniącej przed chorobami wieku starczego, m.in. demencją. Opisywany flawonoid można znaleźć także w herbacie i winie. Jednakże obecność także innych antyoksydantów w kakao sprawia, że produkt ten nie tylko doskonale wpływa na procesy zapamiętywania, ale także obecność w diecie kakao, może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (zobacz: Demencja starcza - czy można jej zapobiegać dietą?).

Związki zawarte w kakao, takie jak np. procyjanidy, korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu krążenia, mają działanie rozkurczające na naczynia krwionośne, wspomagają przepływ krwi w krwioobiegu. W literaturze wskazuje się na korzystny wpływ kakao i produktów wytworzonych na jego bazie, na wartości ciśnienia tętniczego krwi.

Osoby narażone na działanie czynników stresogennych, także powinny pomyśleć o włączeniu kakao do swojej diety. Zawarty w nim kwas walerianowy wykazuje działanie uspakajające, niektóre źródła podają, że stosowanie w diecie kakao ma działanie relaksujące i poprawiające humor. Co najprawdopodobniej można przypisać tryptofanowi obecnemu w kakao.

Z drugiej strony zawartość kofeiny i teobrominy, może delikatnie pobudzać nasz organizm do działania.

Niektóre źródła podają, że kakao nie powinno stanowić zagrożenia dla osób narażonych na występowanie kamicy nerkowej, ponieważ, obecna w nim teobromina zapobiega tworzeniu się złogów w nerkach.

Występowanie w kakao teobrominy, opisywane jest także jako właściwość korzystną dla osób zmagających się z kaszlem, gdyż związek ten wykazuje działanie przeciwkaszlowe.

W dawnych czasach, przygotowywany napój z ziaren kakaowca, stanowił jeden z silnych afrodyzjaków. Dziś naukowcy tłumaczą, że może być to związane z obecnością właśnie teobrominy, pośrednio wpływającej na zwiększenie wydzielania takich neuroprzekaźników, jak: adrenalina, serotonina czy noradrenalina (Zobacz: Afrodyzjaki na talerzu).

Z racji na zawartość witaminy E w kakao, wykorzystuje się je nie tylko jako element diety, ale także znajduje swoje zastosowanie w kosmetologii. Kakao to składnik kremów, maseczek, balsamów do ciała czy peelingów. Kosmetolodzy wskazują na jego działanie ujędrniające, opóźniające procesy starzenia się skóry, antycellulitowe, oczyszczające z toksyn.

Niestety, nie wszyscy mogą korzystać z wyżej wymienionych, korzystnych właściwości kakao, ponieważ:

Dla niektórych osób ziarno kakaowca może być jednym z silnie uczulających produktów.

Kakao przez niektóre osoby jest uznawane za sprawcę nasilenia objawów związanych z refluksem żołądkowo-przełykowym, takich jak zgaga (czytaj: Refluks żołądkowo-przełykowy a dieta)

Szczególnie u dzieci i osób starszych, ale także i dorosłych nadużywających kakao w swojej diecie, jego włączenie do jadłospisu, może prowadzić wystąpienia do zaparć (zobacz: Zaparcia - rodzaje i leczenie).

Zobacz (Mączka chleba świętojańskiego - karob jako zamiennik kakao)

KAKAO W KUCHNI

Zastanawiasz się w jakiś sposób włączyć kakao do swojej diety? W kuchni można wyczarować wiele przepisów z dodatkiem tego produktu, w których stanowi dodatek/bazę m.in.:

napojów na bazie mleka lub wody z dodatkiem kakao

dodatek do owsianek

dodatek do wypieków ciast i ciasteczek np. owsianych

dodatek do koktajli (np. banan, kakao, mleko roślinne, miód, daktyle – wszystko zblendować)

można także przygotować samodzielnie w domu czekoladę gorzką lub pralinki z wykorzystaniem kakao

awokado z kakao (można też dodać miód, ksylitol, erytrol), może stanowić idealny deser.

KAKAO  –  UWAŻAJ CO PODAJESZ SWOJEMU DZIECKU!

Opisując kakao i wspominając o jego prozdrowotnych właściwościach, mamy na myśli zmielone ziarno kakaowca. Taki proszek, sprzedawany w pudełkach/słoikach powinien w swoim składzie mieć 100% tego produktu.

Jednak robiąc zakupy, często możemy zauważyć na sklepowych półkach kakao dla dzieci, z pięknymi kolorowymi obrazkami, przykuwającymi nasz wzrok, a przede wszystkim naszych pociech. Nierzadko z elementami promocyjnymi jak kolorowy kubek lub „pluszak” w zestawie. Bardzo ważne jest by czytać etykiety i nie karmić swoich dzieci pięknie opakowanym, niezdrowym jedzeniem.

Zobacz również: Zdrowe produkty na liście zakupów

Sięgając w sklepie po pierwsze z brzegu opakowanie kakao dla dzieci i czytając jego skład, możemy znaleźć, m.in.:

cukier – pamiętajmy, że pierwsze 3 składniki wypisane na etykiecie produktu, stanowią podstawę tego co zamierzamy zjeść, tak więc, kupując kakao dla dzieci sięgamy po coś czego bazą są właśnie węglowodany proste… Obecnie mówi się tak wiele o szkodliwym działaniu cukru występującego w diecie dzieci i dorosłych w  nadmiarze, m.in. o próchnicy, nadwadze, otyłości, problemami z cerą, a nawet cukrzycą typu 2  - schorzeniami wynikającymi z niewłaściwej diety (zobacz: Substancje słodzące - co o nich wiemy?).

kakao o obniżonej zawartości tłuszczu (wahająca się od 10 do 20 i trochę procent) – samego kakao, które pierwotnie chcieliśmy kupić, jest mało.

glukoza – jakby cukru było za mało…

emulgator

sól

aromat

…

Czy faktycznie chcemy „faszerować” nasze dzieci pięknie opakowanymi produktami w składzie, raczej przypominającymi kakao, których regularne wypijanie w postaci napojów lub dodatków do deserów może wiązać się z niekorzystnymi dla dziecka konsekwencjami zdrowotnymi? Czy może lepiej wybrać naturalny produkt, w 100% pochodzący z ziarna kakaowca i oprócz walorów smakowych skorzystać z jego cennych dla zdrowia właściwości? Jeżeli Twoja pociech ma ochotę na napój z kakao, to może zamiast kupować pięknie opakowany zamiennik, sięgnij po ulubiony kubek dziecka, wsyp do niego kilka łyżeczek kakao, rozpuść w wodzie lub mleku (zwierzęcym np. kozim,  krowim lub roślinnym), możesz też dodać odrobinę miodu lub ksylitolu, dla uzyskania słodkiego posmaku (zobacz: Zdrowe zamienniki cukru, czyli pomysły na słodką przyjemność).

Piśmiennictwo:

Bilek, Maciej, Kinga Stawarczyk, and A. Stepien. "Analiza zawartości kofeiny w naparach kakao z wykorzystaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej." Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 46.4 (2013).

Kowalska, J. Lenart A., and. Dobrowolska J.. "Wplyw czasu przechowywania na wlasciwosci fizyczne i stabilnosc kakao z dodatkiem kwasu L-askorbinowego." Żywność Nauka Technologia Jakość 13.1 (2006): 83-90.

Klobukowski, J., et al. "Wpływ spożycia diet z dodatkiem kakao na wykorzystanie białka w organizmie szczurów." Biuletyn Magnezologiczny 4.06 (2001): 557-564.

Grembecka, Małgorzata, et al. "Dobor warunkow chromatograficznych rozdzielania i oznaczania teobrominy w suplementach diety." Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 43.3 (2010): 309-313.

TĘTNICZEGO, I. WSPOMAGANIA LECZENIA NADCIŚNIENIA. "OBECNOŚĆ POLIFENOLI W DIECIE W ASPEKCIE PROFILAKTYKI."

Kłobukowski, Filip, Magdalena Skotnicka, and Maria Śmiechowska. "Kakao jako prozdrowotny środek spożywczy." Szkice Humanistyczne (2016): 155.

Głuszek, Jerzy, and Teresa Kosicka. "Wpływ kawy, herbaty, kakao na ciśnienie tętnicze i układ sercowo-naczyniowy." Arterial Hypertension 18.1 (2014): 1-8.

Skrajda, Marta, and Grzegorz Dąbrowski. "Czekolada jako źródło związków bioaktywnych oddziałujących na organizm= Chocolate as a source of bioactive compounds acting on the organism." Journal of Education, Health and Sport 5.9 (2015).