ZIELONA HERBATA MATCHA – CZY JUŻ JĄ ZNASZ?

Matcha jest to rodzaj zielonej herbaty pochodzącej z Japonii, dostępny w formie zielonego proszku, której prozdrowotne właściwości były już doceniane tysiące lat temu. Jednak dopiero dzisiaj możemy o niej usłyszeć na tak szeroką skalę. Zielona herbata matcha stała się na tyle popularna, że większość hollywoodzkich gwiazd nie wyobraża sobie bez niej dnia. Jest to z pewnością wynik pojawiających się doniesień naukowych na temat wpływu składników zawartych w matcha na stan naszego zdrowia oraz masę ciała. Jeżeli jeszcze jej nie próbowałeś, warto zapoznać się z dalszą częścią naszego artykułu i zastanowić nad sensem włączenia tej formy zielonej herbaty do diety.

ZIELONA HERBATA MATCHA - JAK WYGLĄDA PRODUKCJA?

Matcha to faktycznie wysokogatunkowa zielona herbata, jaką produkuje się z liści krzewów, które zostają okryte matami, dzięki czemu znajdują się w cieniu, co odróżnia je od innych gatunków, wykorzystywanych np. do produkcji senchy (czytaj: Gatunek herbat a wartości odżywcze - liściasty łyk zdrowia). Taki zabieg stosuje się minimum na dwa tygodnie przed zbiorami, w efekcie wzrost krzewów jest spowolniony, a liście nabierają bladozielony odcień oraz wyjątkowy i intensywny aromat. Następnie liście poddaje się suszeniu , w ten sposób powstaje tzw. tencha. Ostatecznie suche i pozbawione łodyg  liście mieli się (w granitowych żarnach), dzięki czemu powstaje zielony proszek, nazywany matcha. Ze względu na to, iż jej wytworzenie zajmuje wiele czasu, nie znajdziemy jej w każdym sklepie, a gdy już nam się uda, musimy liczyć się z tym, że cena będzie również wysoka (średnio około 30 zł za 20g). Jednak koszt herbaty jest adekwatny do jej jakości i właściwości prozdrowotnych.

MATCHA: ZIELONA HERBATA W PROSZKU – DLACZEGO WARTO WŁĄCZYĆ JĄ DO DIETY

Oto kilka powodów, dla których wysoka cena herbaty nie zniechęca do zakupu matcha:

Zielona herbata matcha ma nawet trzy razy więcej galusanu epigallokatechinu (EGCG) niż pozostałe rodzaje zielonych herbat. EGCG jest silnym przeciwutleniaczem, który wykazuje korzystny wpływ na układ krążenia oraz działanie antywirusowe i przeciwnowotworowe.

W literaturze można znaleźć także informacje o tym, iż wypijanie codziennie filiżanki matcha, może być formą działania zapobiegającego wystąpieniu niektórych chorób, określanych mianem cywilizacyjnych, w tym także otyłości.

Okazuje się, że także sportowcy mogą cieszyć się korzystnym wpływem włączenia matcha do diety. Naukowcy przypuszczają, że matcha to składnik, który może przyspieszać okres regeneracji po wysiłku fizycznym. Można ją wypijać lub dodawać sproszkowaną postać do różnych dań.

Herbata matcha to także alternatywa dla tradycyjnej kawy (zobacz: Mała czarna? Nie tylko, czyli popularne rodzaje kawy). Jeżeli jesteś już nią znudzony może czas pomyśleć nad wypróbowaniem czegoś nowego, być może smak matcha oraz jej działanie będzie dla Ciebie lepsze. Okazuje się, że herbata ta może dostarczać nawet do 40 mg kofeiny w jednej filiżance naparu. Miłośnicy matcha przekonują, że wypicie tej herbaty delikatnie pobudza  organizm, jednak nie występują po jej wypiciu takie objawy jak uczucie podenerwowania czy „szybszego bicia serca”, jakie nie raz można zaobserwować po wypiciu zwykłej kawy.

Wyniki badań, prowadzone nad wpływem matcha na stan zdrowia człowieka, uzyskane w roku 2009, wskazują na to, iż wypijanie powyżej 3 filiżanek tej herbaty dziennie, może zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu nawet o 21%.

Polifenole zawarte w matcha mogą redukować negatywne skutki narażenia na stres, działając odprężająco na cały organizm.

 W literaturze, można znaleźć szereg doniesień naukowych na temat korzystnego wpływu składników zawartych w matcha na układ odpornościowy (czytaj: 10 produktów wzmacniających odporność). W medycynie konwencjonalnej herbata ta była już od lat wykorzystywana w leczeniu przeziębienia i infekcji bakteryjnych oraz w celach zapobiegających zachorowania na grypę (zobacz: Jak wzmocnić nasz układ odpornościowy i przygotować na "sezon grypowy"?).

W matcha możemy znaleźć także dużą ilość chlorofilu, zielonego barwnika, w związku z czym wiele osób zajmujących się kuracjami oczyszczającymi , proponują w swoich zaleceniach dodatek sproszkowanej herbaty, by wspomóc terapię detoksykacyjną organizmu. Jednak są to działania nie związane z medycyną konwencjonalną i należy zachować przy każdych takich działaniach ostrożność. Najlepiej skonsultować się z profesjonalnym dietetykiem  i/lub lekarzem.

Ze względu na zawartość przeciwutleniaczy w matcha medycyna niekonwencjonalna proponuje stosowanie naparów tej herbaty w celu hamującym procesy starzenia (zobacz:Jak opóźnić proces starzenia? - zatrzymać czas dietą oraz Zwalcz wolne rodniki dużymi wartościami ORAC).

Wiele osób uważa, że ta zielona herbata w proszku nadaje „świeży oddech” oraz w sposób pozytywny wpływa na mikroflorę jamy ustnej.

Według  doniesień naukowych, machta mogą stosować osoby zmagające się z biegunką, problemami żołądkowo-jelitowymi. Ma ona działanie neutralizujące kwasy żołądkowe (czytaj: Zioła pomocne w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych).

Czytaj również: Herbaty ziołowe na co dzień - jakie niosą ze sobą korzyści zdrowotne?

JAK ZAPARZYĆ HERBATĘ MATCHA?

Specjaliści zajmujący się zaparzaniem herbat, zgodnie uważają, że herbatę matcha, od tysięcy lat przygotowywaną według tradycyjnej receptury, powinno się przyrządzić  według określonego rytuału, nazywanego Cha- no- yu, co pozwoli na wydobycie z niej aromatu wszystkich cennych właściwości.

Przede wszystkim trzeba zacząć od zakupu tej herbaty – ważne by była najwyższej jakości, uprawiana na obszarach wiejskich niezanieczyszczonych, gdyż w innych miejscach liście wchłaniają szkodliwy dla zdrowia człowieka, ołów.

Gdzie można kupić matcha?

w sklepach online, sprzedających dobrej jakości herbaty

siłowniach, sklepach ze zdrową żywnością

można też zamówić napar w niektórych restauracjach z kuchnią japońską, przygotowywany na bieżąco

Następnie warto wyposażyć kuchnię w odpowiednie akcesoria do przyrządzania matcha, mowa o takich produktach jak:

sitko - służące do przesiania sproszkowanej zielonej herbaty i napowietrzenia jej

bambusowa łyżeczka służąca do nakładania zielonego proszku ( tzw. chashaku) – wykorzystywana podczas prawdziwie tradycyjnego zparzania matcha

trzepaczka do ubijania naparu/miotełka (tzw. chasen, najlepiej wykonana z bambusa)

dodatkowo można skorzystać z miarek i czarek (tzw. matchawan)

Gdy przygotujemy już wszystko w swojej kuchni, możemy rozpocząć przygotowanie matcha, poniżej przedstawiamy cenne wskazówki, z jakich warto skorzystać, jeżeli chce się „wyciągnąć” wszystko to co najlepsze ze sproszkowanej zielonej herbaty:

1 płaską łyżeczkę matcha należy wsypać do miseczki (wcześniej przesiewając ją przez sitko), najlepiej ceramicznej, nazywanej chawan. Jeżeli nie posiadasz specjalnej miseczki, możesz wykorzystać każdą inną w domu małą miseczkę lub filiżankę.

Następnie proszek trzeba zalać ok. 150ml gorącej wody (nie wrzącej!). Temperatura wody, najlepsza do zaparzania matcha, mieście się w granicach 70-80C.

Tuż po zalaniu napar należy ubijać miotełką przez pół minuty do momentu pojawienia się na powierzchni napoju, charakterystycznej piany. Dla osób nie posiadających wspomnianej miotełki, istnieje inne rozwiązanie, można wykorzystać w tym celu także tradycyjny spieniacz do mleka.

Napój powinien mieć gładka konsystencję.

Niektórzy wykorzystują proszek z zielonej herbaty także jako dodatek do koktajli, sałatek, zup lub ciast.

Czytaj również: Herbata Yerba mate - co na to dietetyk? oraz Czystek - pić czy nie?

PIŚMIENNICTWO:

Weiss, David J., and Christopher R. Anderton. "Determination of catechins in matcha green tea by micellar electrokinetic chromatography." Journal of Chromatography A 1011.1 (2003): 173-180.

Goto, Tetsuhisa, and Yuko Yoshida. "[10] Simultaneous analysis of individual catechins and caffeine in green tea." Methods in enzymology 299 (1999): 107-113.

Morita, K., T. Matsueda, and T. Iida. "[Effect of green tea (matcha) on gastrointestinal tract absorption of polychlorinated biphenyls, polychlorinated dibenzofurans and polychlorinated dibenzo-p-dioxins in rats]." Fukuoka igaku zasshi Hukuoka acta medica 88.5 (1997): 162-168.

Yamabe, Noriko, et al. "Matcha, a powdered green tea, ameliorates the progression of renal and hepatic damage in type 2 diabetic OLETF rats." Journal of medicinal food 12.4 (2009): 714-721.

Hara, Yukihiko. Green tea: health benefits and applications. CRC press, 2001.

Yamabe, Noriko, et al. "Matcha, a powdered green tea, ameliorates the progression of renal and hepatic damage in type 2 diabetic OLETF rats." Journal of medicinal food 12.4 (2009): 714-721.

Komes, Draženka, et al. "Green tea preparation and its influence on the content of bioactive compounds." Food research international 43.1 (2010): 167-176.

Gorman, Jessica. "Matcha green tea packs the antioxidants." Science News 163.15 (2003).

Nishitani, Eisei, and Yuko M. Sagesaka. "Simultaneous determination of catechins, caffeine and other phenolic compounds in tea using new HPLC method." Journal of Food Composition and Analysis 17.5 (2004): 675-685.

Sharma, Mukesh, et al. "Phytochemical Constituents and Pharmacological Profile of Green Tea: An Overview." International Journal of Pharmaceutical And Chemical Sciences 3.1 (2014): 110-117.