DEMENCJA STARCZA - CZY MOŻNA JEJ PRZECIWDZIAŁAĆ DIETĄ?
Starzenie się organizmu, jako fizjologiczny proces, charakteryzuje się, m.in. ogólnymi zaburzeniami funkcji czynnościowych w obszarze OUN. Do jednych z nich należy spadek zdolności poznawczych. Lekarze uznają, że może on odgrywać ważną rolę w rozwoju demencji. Do chorób, które mogą prowadzić do wystąpienia otępienia są m.in. choroba Alzheimera i choroba Parkinsona. Czy demencja starcza może być powstrzymana dietą?
Zobacz również: Odżywianie mózgu, czyli dieta na szóstkę
CZYM JEST DEMENCJA STARCZA?
Demencja (łac. dementia), nazywana także otępieniem, jest określana jako zespół objawów, który zawiera w sobie zaburzenia, w strefie wyższych czynności korowych, do jakich można zaliczyć, m.in.: myślenie, rozumienie, pamięć, orientację, uczenie się, czy zdolność do liczenia lub mówienia. W Europie, u osób, które ukończyły 65 lat, szacuje się, że otępienie występuje u około 11% (w tym około 5% stanowią chorzy z Alzheimerem).
Oto przykłady czynników, które mogą przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia demencji:
Schorzenia układu krążenia
Cukrzyca (sprawdź ile wiesz o cukrzycy rozwiązując quiz)
Osoby obciążone wywiadem rodzinnym
Otyłość (zobacz jak ją leczyć operacjami bariatrycznymi)
Złe nawyki żywieniowe, mało urozmaicona i nieprawidłowo zbilansowana dieta, szczególnie uboga w witaminę B12, B9
Długotrwałe narażenie na działanie metali ciężkich
Niska aktywność fizyczna
Palenie papierosów
Nadużywanie alkoholu
Płeć żeńska
Zobacz również: Witaminy z grupy B - witamina B12
DEMENCJA STARCZA OBJAWY
Oto przykłady objawów, które powinny zwrócić naszą uwagę i skłonić do konsultacji z lekarzem, szczególnie gdy chodzi o bliską osobę w wieku podeszłym:
Trudności w zapamiętywaniu ostatnich wydarzeń, a jednocześnie doskonała wręcz pamięć w kwestii zdarzeń sprzed wielu lat.
Coraz częstsze zapominanie imion znajomych, a w szczególności bliskich osób, podobnie pojawienie się trudności z nazywaniem przedmiotów.
Afazja - trudności w porozumiewaniu się, utrudniona komunikacja.
Apraksja - pojawienie się trudności w wykonywaniu codziennych obowiązków, np. zapominanie o przyjęciu zażywanych leków.
CO MOŻE UCHRONIĆ PRZED DEMENCJĄ ? - CZYNNIKI PROTEKCYJNE
Przeglądając literaturę dotyczącą tematu otępienia i czynników mogących jej przeciwdziałać, można znaleźć wiele cennych informacji, w tym:
Autorzy niektórych publikacji naukowych sugerują, że występowanie allelu ApoE2, może chronić przed rozwojem demencji.
Niektóre wynik badań wskazują, że status psychosocjalny ma również wpływ na rozwój otępienia, w grę wchodzić mogą takie czynniki, jak np. stopień wykształcenia, działalność społeczna, status materialny.
Zdrowy styl życia może także okazać się czynnikiem protekcyjny w kwestii wystąpienia demencji, zaleca się: dbanie o regularną aktywność fizyczną, rzucenie palenia papierosów, nie nadużywanie napojów alkoholowych, dbanie o to by dieta była urozmaicona i zawierała w sobie, m.in. wielonienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy (z grupy B w szczególności B6, B12 i B9 oraz witaminę A, E, C i D), antyoksydanty (zobacz: Zwalcz wolne rodniki dużymi wartościami ORAC).
Autorzy licznych badań wskazują na związek rozwoju demencji z niskim poziomem witaminy B12. Odgrywa ona ważną rolę w naszym organizmie, m.in. w przemianach homocysteiny do metioniny. Niedobór witamin z grupy B, może powodować, m.in. zwiększenie ilości homocysteiny, która pośrednio zwiększa ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i demencji.
Wśród diet korzystnie wpływających na funkcjonowanie układu nerwowego, w literaturze wyróżnia się, m.in. dietę śródziemnomorską, dietę DASH (Dietary Approach to Stop Hypertension) i dietę japońską.
Ekstrakt z liści miłorzębu (Ginkgo biloba) może korzystnie wpływać na funkcje poznawcze u osób cierpiących na chorobę Alzheimera. Jednakże wprowadzenie suplementu z Ginkgo biloba powinno być wcześniej skonsultowane z lekarzem prowadzącym.
Innym surowcem wykorzystywanym w medycynie niekonwencjonalnej, m.in. przy zaburzeniach funkcji poznawczych, jest Żeń-szeń (Panax ginseng). Chociaż należy uwzględnić, że teraźniejsza standaryzacja wyników badań w kwestii wpływu żeń-szenia na procesy związane z zapamiętywaniem nie jest najlepsza.
Co ciekawe osoby stosujące leki: hipotensyjne, NLPZ, czy hormonalną terapię zastępczą, mają niższe ryzyko rozwoju demencji.
Czytaj: Dieta dla seniorów - wskazówki od dietetyka
PIŚMIENNICTWO:
Rosano C., Simonsick E.M., Harris T.B. i wsp. Association between physical and cognitive function in healthy elderly: The Health, Aging and Body Composition Study. Neuroepidemiology 2005; 24: 8–14.
Włoch-Kopeć D., Bała M., Jaeschke R. Czy u tego pacjenta występuje otępienie? — przegląd systematyczny badań diagnostycznych. Med. Prakt, 2008; 5: 99–105
Ravaglia G., Forti P., Maioli F. i wsp. Homocysteine and folate as risk factors for dementia and Alzheimer disease. Am. J. Clin. Nutr. 2005; 82: 636–643.
Sun XP, Li SD, Shi Z., Li TF, Pan RL, Chang Q i wsp. Antidepressant-like effects and memory enhancement of a herbal formula in mice exposed to chronic mild stress. Neurosci Bull. 2013;o 29(6): 737-44.
Pena I, Yoon S, Kim H, Park S, Hong EY, Ryu JH i wsp. Effects of ginseol k-g3, an Rg3-enriched fraction, on scopolamine-induced memory impairment and learning deficit in mice. J Ginseng Res. 2014; 38(1): 1-7.
Vakhapova V, Cohen T, Richter Y, Herzog Y, Korczyn AD. Phosphatidylserine containing ω-3 fatty acids may improve memory abilities in non-demented eldery with memory complaints: a double-blind placebocontolled trial. Dement Geriatr Cogn Disord. 2010; 29: 467-74.