OPERACJA BARIATRYCZNA - SZANSA DLA OTYŁYCH
XXI wiek - świat opanowała "pandemia" otyłości, a najczęstsze przyczyny zgonów spowodowane są chorobami ściśle powiązanymi z nadmierną masą ciała. Obfite rubensowskie kształty przestały nam się podobać, bo dziś wiemy już, że otyłość to nie tylko kwestia estetyki, ale także zdrowia. Dążymy do utrzymania prawidłowej masy ciała, czego dowodem jest coraz większe zainteresowanie dietetyką oraz aktywnością fizyczną. Niestety w przypadku niektórych osób, gdy problem otyłości jest bardzo zaawansowany stosowanie zasad zdrowego stylu życia może nie przynosić oczekiwanych efektów. W takich przypadkach szansą dla otyłych jest operacja bariatryczna.
KTO KWALIFIKUJE SIĘ DO OPERACJI BARIATRYCZNEJ?
Operacja bariatryczna to inwazyjny sposób leczenia otyłości. Stosowany jest jako środek ostateczny, gdy inne nieinwazyjne metody, takie jak dieta redukcyjna, czy regularna aktywność fizyczna nie przynoszą pożądanych efektów. Kto kwalifikuje się do operacji bariatrycznej?
Osoby z otyłością drugiego stopnia (BMI 35-39,99 kg/m²) przy równoczesnym występowaniu chorób, takich jak zespół metaboliczny, choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa, POChP, astma, bezdech senny, cukrzyca t. II, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, nadciśnienie tętnicze.
Osoby z otyłością trzeciego stopnia (BMI ≥40 kg/m²).
Zobacz również: Zespół Metaboliczny - żywienie i suplementacja
RODZAJE OPERACJI BARIATRYCZNYCH
Operacje bariatryczne poprzez zmiany wprowadzone w przewodzie pokarmowym uniemożliwiają pacjentom przyjmowanie dużych ilości pokarmów. Cel może być osiągnięty na różne sposoby dlatego wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje operacji bariatrycznych:
restrykcyjne,
wyłączające,
skojarzone.
ZABIEGI RESTRYKCYJNE - ZMNIEJSZENIE ŻOŁĄDKA
Jest to grupa zabiegów, które polegają na zmniejszeniu objętości żołądka oraz zwężeniu miejsca przechodzenia pokarmu z żołądka do jelita. Wśród zabiegów restrykcyjnych wyróżnia się pionową opaskową plastykę żołądka, regulowaną opaskę żołądkową oraz rękawową resekcję żołądka. Regulowana opaska żołądkowa to silikonowa opaska, która zakładana jest na górną część żołądka dzieląc go na dwie części - górną oraz dolną. Od tego momentu rolę żołądka przejmuje jedynie znacznie mniejsza, górna część w związku z czym ilość spożywanych przez nas pokarmów jest również mniejsza. Z kolei rękawowa resekcja żołądka jest zabiegiem bardziej inwazyjnym, ponieważ polega na całkowitym usunięciu 90% powierzchni żołądka. Nazwa „rękawowa” wzięła się stąd, że po takim zabiegu nasz żołądek wygląda jak wąski „rękaw”. W efekcie objętość przyjmowanych przez pacjentów jest o 1/10 mniejsza niż przed zabiegiem. Dużą zaletą rękawowej resekcji żołądka jest zmniejszenie wydzielania greliny – hormonu odpowiedzialnego za odczuwanie głodu oraz za adipogenezę (tj. powstawanie komórek tłuszczowych). Osłabienie produkcji greliny poprzez wycięcie części żołądka jest bardzo ważnym czynnikiem z praktycznego punktu widzenia. Pacjent, w którego organizmie produkcja tego hormonu jest obniżona, odczuwa mniejszy głód niż przed operacją przez co łatwiej utrzymać mu odpowiednią dietę.
ZABIEGI WYŁĄCZAJĄCE
Typ zabiegów, który polega na zmniejszeniu powierzchni przewodu pokarmowego, w której dochodzi do wchłaniania składników odżywczych. W wyniku zabiegów wyłączających czas pasażu jelitowego zostaje skrócony, co skraca również czas kontaktu spożytej żywności z enzymami trawiennymi. Wśród zabiegów wyłączających wyróżnia się zabieg wyłączenia dwunastnicy oraz zabieg wyłączenia żółciowo - trzustkowego.
ZABIEGI SKOJARZONE
Są to zabiegi łączące w sobie zarówno elementy zabiegów restrykcyjnych, jak i wyłączających. W wyniku zabiegów skojarzonych dochodzi do zmniejszenia objętości żołądka, a także zmniejszonego wchłaniania składników pochodzących z żywności. Jednym z najpopularniejszych zabiegów skojarzonych jest wyłączenie żołądkowe (mini gastric by-pass). Ta popularna metoda polega na podzieleniu żołądka na dwie części, z czego górna-mniejsza przejmuje rolę żołądka, a dolna - większa służy jedynie do produkcji soków trawiennych. Następnie górną część żołądka łączy się z dalszą częścią jelita cienkiego omijając dwunastnicę i początkowy odcinek jelita cienkiego. W wyniku wyłączenia żołądkowego zmniejszona zostaje zarówno objętość żołądka jak i powierzchnia chłonna przewodu pokarmowego.
WADY I ZALETY OPERACJI BARIATRYCZNYCH
Największą zaletą operacji bariatrycznych jest fakt, że często stanowią ostatnią deskę ratunku dla osób z otyłością olbrzymią. Pomimo tej niewątpliwej zalety bariatryczny zabieg chirurgiczny tak jak każde inwazyjne metody leczenia nie jest pozbawiony wad. Jakie są zalety i wady operacji bariatrycznych?
Zobacz również: Przyczyny otyłości - odrzuć wymówki na bok
ZALETY ZABIEGÓW RESTRYKCYJNYCH
znaczne zmniejszenie masy ciała,
zmniejszenie wydzielania greliny (hormonu odpowiedzialnego za uczucie głodu),
długotrwałe efekty,
mniejszy koszt w porównaniu z zabiegami wyłączającymi,
zachowanie ciągłości przewodu pokarmowego,
dużo mniejsze zaburzenia we wchłanianiu składników pokarmowych, a w konsekwencji mniejsze ryzyko niedoborów.
WADY ZABIEGÓW RESTRYKCYJNYCH
duża ilość powikłań (m.in. nieszczelność przewodu pokarmowego objawiająca się bólami brzucha, gorączką, tachykardią; przetoki)
ZALETY ZABIEGÓW WYŁĄCZAJĄCYCH
długotrwałe efekty,
duży ubytek masy ciała nawet w przypadku pewnych odstępstw od restrykcyjnej diety.
WADY ZABIEGÓW WYŁĄCZAJĄCYCH
duże ryzyko wystąpienia niedoborów składników mineralnych (głównie żelaza i wapnia) oraz witamin (w szczególności witaminy B1, B12 oraz kwasu foliowego),
występowanie powikłań, m.in. przepuklin, wymiotów, zapalenia przełyku, owrzodzenia zespoleń.
Zobacz również: Witaminy z grupy B - witamina B12
Bardzo istotną zaletą wszystkich zabiegów bariatrycznych jest fakt, że powodują one nie tylko zmniejszenie masy ciała. Odgrywają także dużą rolę w leczeniu chorób powiązanych z otyłością, tj. cukrzycą typu II, nadciśnieniem tętniczym, niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, zespołem policystycznych jajników, bezdechem sennym. Zabiegi te pomagają również w wyrównaniu profilu lipidowego oraz w odciążeniu stawów w chorobach zwyrodnieniowych stawów.
PODSUMOWANIE - OPERACJA BARIATRYCZNA
Operacja bariatryczna to mocna ingerencja w nasz przewód pokarmowy dlatego jest to metoda stosowana w ostateczności, gdy inne nieinwazyjne metody są nieskuteczne. Biorąc pod uwagę inwazyjność i powikłania operacji bariatrycznych warto zadbać o to, by za pomocą dużo przyjemniejszych i nieinwazyjnych metod, takich jak zdrowe odżywianie, czy aktywność fizyczna utrzymać prawidłową masę ciała.