Paulina Górska
Dietetyk
Prawidłowa masa ciała zależy od wielu czynników. Dlatego zdiagnozowanie przyczyny, która leży u podstaw nieprawidłowej masy ciała stanowi złożony problem. Sprawę komplikuje również fakt, że często kilka czynników decyduje o tym, że nasza masa ciała nie jest taka, jaka być powinna. Oprócz nawyków żywieniowych na masę ciała wpływ mogą mieć hormony. Ich działanie może nam zarówno pomóc, jak i przeszkodzić w osiągnięciu szczupłej sylwetki.
Zobacz również: Tkanka tłuszczowa - dobra strona niechcianego balastu
Które hormony mogą nam ułatwiać, a które utrudniać osiągnięcie prawidłowej masy ciała?
Leptyna to jeden z hormonów, o których mówi się najwięcej w kontekście masy ciała. Odpowiada ona za pobór pokarmu. Nazywana jest „hormonem sytości”, ponieważ hamuje łaknienie. Leptyna produkowana jest przede wszystkim przez białą tkankę tłuszczową, ale miejscem jej produkcji są także mięśnie, żołądek, przysadka mózgowa, łożysko, gruczoł sutkowy, czy serce. Leptyna działa na naszą korzyść w drodze do szczupłej sylwetki, ponieważ oprócz wywoływania uczucia sytości, hamuje lipogenezę (magazynowanie lipidów w tkance tłuszczowej) i zwiększa wrażliwość na insulinę.
Grelina to zupełne przeciwieństwo leptyny. Jest to hormon, który powoduje zwiększenie łaknienia i pobieranie większych ilości pokarmu. Ze wszystkich poznanych hormonów, to właśnie grelina uznawana jest za ten, który najmocniej pobudza apetyt. Wytwarzana jest przede wszystkim w przewodzie pokarmowym (największe ilości w okolicy dna żołądka), ale także w nerkach, trzustce, sercu, łożysku, czy przysadce mózgowej.
Wiesz, że niektóre operacje bariatryczne wykorzystują zmniejszenie wydzielania greliny?
Dowiedz się więcej we wpisie: Operacja bariatryczna - szansa dla otyłych
Cholecystokinina to hormon, który sprzyja nam w redukcji masy ciała, ponieważ powoduje zjadanie mniejszych porcji pokarmu. Oprócz tego cholecystokinina pobudza do pracy pęcherzyk żółciowy, a tym samym usprawnia trawienie tłuszczów. Hormon ten stymuluje także wydzielanie soku żołądkowego i trzustkowego, dzięki czemu korzystnie wpływa na procesy trawienia. Ponadto cholecystokinina spowalnia opróżnianie żołądka, dzięki czemu dłużej czujemy sytość. Produkcja cholecystokininy zwiększa się po posiłkach białkowo-tłuszczowych, ponieważ to produkty trawienia białek i tłuszczów to najsilniejsze bodźce stymulujące uwalnianie tego hormonu.
Peptyd glukagonopodobny ma podobne działanie do cholecystokininy. Wpływa on na ośrodek sytości w podwzgórzu powodując powstanie uczucia sytości i zahamowanie przyjmowania pokarmu. Hormon ten opóźnia również proces opróżniania żołądka, przez co dłużej czujemy sytość. Produkcja peptydu glukagonopodobnego zachodzi najbardziej intensywnie po spożyciu posiłku tłuszczowo-węglowodanowego.
Hormon, którego z pewnością nie trzeba nikomu szczegółowo przedstawiać, ponieważ mówi się o nim bardzo dużo. Insulina jest dla naszego mózgu sygnałem, który informuje go o stanie energetycznym organizmu. Insulina hamuje przyjmowanie pokarmu i podejrzewa się również, że stymuluje uwalnianie leptyny z komórek tkanki tłuszczowej.
Zobacz również:
Insulinooporność bez tajemnic - charakterystyka, powikłania i profilaktyka
Pokonać insulinooporność - suplementy wspomagające terapię
U mężczyzn z nadmierną masą ciała obserwuje się obniżone stężenie testosteronu. Ponadto odnotowano, że leczenie z zastosowaniem testosteronu u mężczyzn, powoduje zwiększenie wrażliwości na insulinę i zwiększoną tolerancję glukozy, a także korzystnie wpływa na masę ciała.
Tyroksyna i trójjodotyronina to hormony produkowane przez tarczycę, które odgrywają kluczową rolę w regulacji metabolizmu. Odpowiadają one za prawidłowy przebieg przemian energetycznych oraz białek, tłuszczów i węglowodanów. Dlatego choroby tarczycy, takie jak nadczynność i niedoczynność często przyczyniają się do problemów z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. W przypadku osób z niedoczynnością tego narządu pojawia się problem z nadmierną masą ciała w wyniku spowolnienia metabolizmu. Natomiast w przypadku nadczynności pojawia się problem ze zbyt niską masą ciała ze względu na nasilone procesy metaboliczne.
Zobacz również: Dieta przy nadczynności tarczycy
Na masę ciała wpływa jeszcze wiele innych hormonów, które nie zostały przedstawione powyżej (np. hormon wzrostu, estrogen). Temat wpływu hormonów na masę ciała jest tematem obszernym i złożonym, który stale znajduje się w sferze zainteresowań naukowców. Nic w tym dziwnego, ponieważ może okazać się, że „opanowanie” naszych hormonów może nam znacznie pomóc w drodze do prawidłowej masy ciała.
Zobacz również: Dieta przy niedoczynności tarczycy
Czasem sama wiedza nie wystarczy.
Osiągnij swój cel z profesjonalnym wsparciem i spersonalizowaną dietą. Pomoże Ci w tym jeden ze 173 zweryfikowanych dietetyków na Kcalmar.com
Jeśli walka z nadmiernymi kilogramami trwa zbyt długo, a kolejne modyfikacje żywieniowe nie przynoszą oczekiwanych wyników, to może oznaczać, że cierpimy na jedną z chorób o podłożu hormonalnym. Choroby endokrynologiczne, które najczęściej stanowią przeszkodę w osiągnięciu prawidłowej masy ciała, to:
- niedoczynność tarczycy,
- karłowatość przysadkowa (niedobór hormonu wzrostu),
- zespół Cushinga (podwyższony poziom kortyzolu),
- insulinoma – guz, który wydziela nadmierną ilość insuliny,
- zespół policystycznych jajników.
Przyczyną nieskutecznej walki z nadmiarem kilogramów mogą być powyższe choroby, dlatego warto udać się do lekarza w celu skierowania na szczegółowe badania. Diagnoza i podjęcie odpowiedniego leczenia, którego celem jest wyrównanie zaburzeń hormonalnych to kwestia, której nie należy lekceważyć.
Zobacz również: Zespół Policystycznych Jajników a dieta
Opublikuj ten post
Pobierz aplikację
