DIETA PRZY NADCZYNNOŚCI TARCZYCY
Dieta przy nadczynności tarczycy jest istotnym elementem, który wspomaga farmakologiczne leczenie tej choroby. Odpowiednio skomponowany jadłospis powinien być źródłem składników, które wspomogą pracę tarczycy, a tym samym złagodzą objawy choroby. Jak powinna wyglądać dieta przy nadczynności tarczycy?
NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY – KILKA SŁÓW WSTĘPU
Na początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie – czym jest nadczynność tarczycy? Jest to zaburzenie polegające na nadmiernej produkcji hormonów tarczycy – trójjodotyroniny oraz tyroksyny. Ich wzmożone wydzielanie pociąga za sobą szereg objawów, takich jak zwiększona przemiana materii, kołatanie serca, rozdrażnienie, czy biegunki. Najczęstszą przyczyną rozwoju nadczynności jest choroba Gravesa i Basedowa o podłożu autoimmunologicznym lub guzki tarczycy. Nadczynność tarczycy jest jedną z najczęściej występujących chorób tarczycy, na którą cierpi około 1-2% dorosłych Polaków. Choroba ta częściej dotyka kobiet, a szczyt zachorowań przypada na wiek 20-40 lat.
ZWIĘKSZONA PRZEMIANA MATERII
Hormony tarczycy - trójjodotyronina oraz tyroksyna biorą udział w regulacji metabolizmu. W związku z tym nadczynność tarczycy objawiająca się ich wzmożonym wydzielaniem prowadzi do zwiększenia przemiany materii. Dlatego osobom zmagającym się z tą chorobą zaleca się dietę wysokokaloryczną w celu uniknięcia niedożywienia lub normokaloryczną w przypadku wyrównania hormonalnego nadczynności (zobacz: Tkanka tłuszczowa - dobra strona niechcianego balastu). Zalecane są regularne posiłki, które w przypadku diety wysokokalorycznej powinny zawierać dodatek wysokokalorycznych produktów. Należy jednak zadbać, by były to dodatki, które nie tylko będą podnosić kaloryczność, ale także będą dostarczać wartościowych składników. Tego typu dodatkiem mogą być, np. orzechy, suszone owoce, oleje roślinne (zobacz również wpis: Mniej znane oleje roślinne). W momencie, gdy nadczynność tarczycy zostanie wyrównana za pomocą leczenia farmakologicznego zaleca się powrót do diety normokalorycznej w celu uniknięcia nadwagi lub otyłości.
Zobacz również: Regularne posiłki - podstawa zdrowego żywienia
JAKIE SKŁADNIKI MINERALNE I WITAMINY SĄ WAŻNE W DIECIE PRZY NADCZYNNOŚCI TARCZYCY?
Dieta przy nadczynności tarczycy powinna uwzględniać nie tylko zmiany w tempie metabolizmu osoby chorej. W odpowiednim komponowaniu jadłospisu istotna jest również obecność określonych witamin i składników mineralnych, które wpływają na funkcjonowanie tarczycy.
Jakie znaczenie mają poszczególne witaminy i składniki mineralne w diecie osób chorych na nadczynność tarczycy?
Jod
Osoby z nadczynnością tarczycy nie powinny przekraczać zalecanej dziennej dawki jodu. Zbyt duże ilości tego pierwiastka w diecie mogą nasilać dolegliwości choroby. Najczęściej nadmiar jodu w diecie wynika ze spożywania zbyt dużych ilości produktów, takich jak sól kuchenna, algi morskie i produkty z ich dodatkiem, ryby morskie, czy suplementy diety zawierające jod (zobacz: Nadmiar sodu w diecie - ukryta sól oraz Rodzaje soli). Biorąc pod uwagę fakt, że ryby morskie są również źródłem cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 nie należy wykluczać ich z diety, lecz ograniczyć ich spożycie do 2 tygodniowo (zobacz: Kwasy omega-3).
Zobacz również: Czy wszystkie gatunki ryb są wartościowe? - Zalecenia od dietetyka
Wapń i witamina D
U osób z nadczynnością tarczycy wzrasta ryzyko rozwoju osteoporozy dlatego, tak ważna jest odpowiednia ilość wapnia oraz witaminy D w diecie. Bogatym źródłem wapnia jest mleko zwierzęce oraz roślinne wzbogacone w wapń (zobacz: Mleko roślinne- wybór nie tylko od krowy), produkty mleczne, sardynki, szproty, migdały, mak, orzechy laskowe, suszone figi i morele, jarmuż, czy kapusta włoska.
Magnez
Jednym z objawów nadczynności tarczycy jest rozdrażnienie, nerwowość. W związku z tym warto zadbać o to, by w diecie osób chorych znalazły się produkty bogate w magnez. Pierwiastek ten ma wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego i dzięki temu może łagodzić objawy, takie jak rozdrażnienie i nerwowość. Produktami bogatymi w magnez są, m.in. produkty pełnoziarniste, nasiona słonecznika, migdały (zobacz przepis na piernik migdałowo-marchewkowy), kasza gryczana, orzechy, ryż brązowy, nać pietruszki.
Witamina B1
Witamina B1 podobnie jak magnez ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Dzięki temu może łagodzić objawy, takie jak rozdrażnienie i nerwowość. Bogatym źródłem tej witaminy są, m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, kalafior, papryka, banany, orzechy, mięso.
Potas
Odpowiednia ilość potasu w diecie osób z nadczynnością tarczycy jest ważna ze względu na to, że pierwiastek ten korzystnie wpływa na pracę serca i może złagodzić jeden z objawów jakim jest kołatanie serca. Ponadto osoby z nadczynnością tarczycy często zmagają się z biegunkami, podczas których dochodzi do strat potasu. Pierwiastek ten znajdziemy przede wszystkim w pomidorach, bananach, ziemniakach (zobacz porównanie ziemniaków z batatami), morelach suszonych, pestkach dyni, orzechach włoskich, kaszy gryczanej, brokułach.
DIETA PRZY BIEGUNCE
U osób z nadczynnością tarczycy częstym problemem jest biegunka. Podczas biegunki ważne jest dostarczanie odpowiednich ilości płynów oraz zmniejszenie ilości błonnika pokarmowego w diecie. W celu ograniczenia ilości błonnika pokarmowego należy ograniczyć spożycie produktów, takich jak, m.in. pełnoziarniste pieczywo, kasze, ryż brązowy, płatki zbożowe, surowe warzywa i owoce.