DIETA BRAT - SPOSÓB NA BIEGUNKĘ
Dieta brat to nie żadna nowa „dieta cud”, lecz sposób żywienia, który zaleca się osobom cierpiącym na biegunkę. Zdania na temat zasadności jej stosowania są podzielone dlatego warto przyjrzeć się na czym polega dieta brat, aby odpowiedzieć sobie na pytanie, czy tylko taki sposób żywienia będzie odpowiedni podczas biegunki?
CO ROBIĆ, GDY POJAWI SIĘ BIEGUNKA?! JEŚĆ, CZY NIE JEŚĆ?
Jeśli chcemy mówić o zaleceniach żywieniowych w biegunce powinniśmy na początku wyjaśnić, kiedy mamy do czynienia z biegunką. Rozróżniamy jej dwa rodzaje: ostrą oraz przewlekłą.
Biegunka ostra charakteryzuje się oddawaniem minimum trzech luźnych stolców w ciągu 24h lub jednego stolca z domieszką ropy, krwi lub śluzu. Najczęstszą przyczyną jej wystąpienia są zakażenia bakteryjne (m.in. Salmonella, Clostridium difficile, Campylobacter). Biegunka ostra trwa od 7 do 14 dni.
Natomiast, gdy biegunka trwa powyżej 14 dni mówimy o biegunce przewlekłej, której przyczyną mogą być, m.in. choroby przewodu pokarmowego, czy alergie. Jednym z bardzo ważnych elementów leczenia biegunki jest właściwa dieta. Niestety jeszcze wiele osób zaleca, aby w przypadku jej pojawienia się przyjmować wyłącznie płyny. Biorąc pod uwagę, że biegunka nie trwa kilka godzin, lecz kilka dni, takie postępowanie może doprowadzić do niedoborów żywieniowych. Oczywiście, odpowiednie nawadnianie organizmu to podstawowy element leczenia biegunki, ale nie należy zapominać, że nasz organizm potrzebuje w tym czasie również energii, białka, węglowodanów, tłuszczów, składników mineralnych i witamin. W związku z tym nie należy całkowicie eliminować produktów stałych, lecz zmodyfikować ich ilość oraz rodzaj.
BANANY, RYŻ, MUS JABŁKOWY I TOSTY, CZYLI DIETA BRAT
Dieta brat nie jest żadną nową modą żywieniową, lecz sposobem żywienia, który zalecany jest podczas wystąpienia biegunki. Nazwa „brat” pochodzi od angielskich słów – bananas, rice, applesauce, toast. Oznaczają one produkty, na których oparty jest ten sposób żywienia. Dieta brat zaleca, aby podczas wystąpienia biegunki nasza dieta była oparta o banany, ryż, mus jabłkowy oraz tosty. Opcjonalnie dopuszcza również dodatek jogurtu jako źródła probiotyków, herbaty ziołowej oraz kurczaka (zobacz: Herbaty ziołowe na codzień). Dlaczego dieta ta zaleca te, a nie inne produkty?
Banany
Zaleca się je osobom z biegunką, ponieważ są one bogatym źródłem potasu – pierwiastka, którego bardzo potrzebujemy w trakcie biegunki. Biegunka powoduje wzmożoną utratę potasu z organizmu dlatego, tak ważne jest uzupełnianie tego pierwiastka poprzez dietę. Banan jest również owocem dozwolonym w diecie lekkostrawnej. Lepiej jednak sięgać po takie, które nie będą przejrzałe.
Ryż
W diecie brat zaleca się podawanie ryżu białego, ponieważ posiada on właściwości zapierające, a ponadto jest łatwo strawny. Niezalecane jest natomiast podawanie osobom z biegunką ryżu brązowego, ponieważ ze względu na dużą zawartość błonnika pokarmowego może nasilać objawy.
Zobacz również: Rodzaje ryżu: Wartość odżywcza ukryta w ziarenku
Mus jabłkowy
Jabłko to owoc, który jest jednym z najlepszych źródeł pektyn zaliczanych do błonnika pokarmowego. Zaobserwowano, że mają one pozytywny wpływ na łagodzenie objawów biegunki, ponieważ nasilają zwrotne wchłanianie sodu i wody. W diecie brat nie zaleca się jednak spożywania świeżych jabłek, lecz musu na ich bazie, ponieważ jest bardziej łatwostrawny.
Tosty
Obecność tostów w diecie brat tłumaczy się tym, że stanowią one źródło sodu. Ponadto są pieczywem o niskiej zawartości błonnika, więc wpisują się w zalecenia mówiące o zmniejszaniu ilości błonnika pokarmowego podczas biegunki.
Zobacz również: Problemy gastryczne u sportowców
DIETA BRAT - „ZŁOTY ŚRODEK” PODCZAS BIEGUNKI?
Dieta brat zalecana była jako „złoty środek” w leczeniu żywieniowym biegunki. Jednak obecnie coraz częściej podkreśla się, że skuteczność i bezpieczeństwo takiego sposobu żywienia nie zostało potwierdzone naukowo i nie zaleca się jego rutynowego wprowadzania. Warto włączyć do diety osoby z biegunką produkty, które poleca się w diecie brat jednak żywienie osób chorych nie powinno opierać się wyłącznie na bananach, ryżu, musie jabłkowym i tostach. Po pierwsze tak jak zostało to już wspomniane bezpieczeństwo takiego żywienia nie zostało potwierdzone naukowo, a po drugie stosując w diecie wyłącznie pięć produktów narażamy osobę chorą na dużą monotonność żywienia. Dlatego warto zadbać o urozmaicenie diety, aby pobudzać, a nie osłabiać apetyt osób chorych, które i tak z powodu choroby nie mają zbyt dużych chęci do jedzenia.
Zobacz również: Brak apetytu - jak temu zaradzić?
Podstawową zasadą jest niska zawartość błonnika pokarmowego w diecie dlatego na czas biegunki należy wykluczyć wszystkie produkty, które są bogatym źródłem błonnika (m.in. pieczywo pełnoziarniste, kasze, rośliny strączkowe, surowe owoce i warzywa), a także kawę, herbatę, soki warzywne i owocowe. Ich zamiennikiem powinny być warzywa gotowane (np. marchew, ziemniaki), ryż biały i kleiki ryżowe, produkty zbożowe na bazie pszenicy, chude gatunki mięs. Ważny jest również sposób przygotowywania posiłków. Najlepiej sprawdzą się potrawy gotowane w wodzie lub na parze, duszone i pieczone w rękawie. Dobrym rozwiązaniem jest również wprowadzenie probiotyków, ale należy przy tym pamiętać, by były to probiotyki o wysokiej jakości, zawierające szczepy bakteryjne o udowodnionym działaniu (zobacz: Dobry probiotyk - jak go rozpoznać?). W przypadku czarnej herbaty zdania sa podzielone i należałoby sprawdzić jej tolerancję "na własnej skórze". Z jednej strony mocna herbata zawiera garbniki, które działają zapierająco, jednak zawarta w niej kofeina może działać drażniąco na przewód pokarmowy, w tym wrażliwym dla jelit czasie.
Zobacz również: Gatunek herbat a wartości odżywcze - liściasty łyk zdrowia