GOJNIK – HERBATKA GÓRSKA O NIEZWYKŁYCH WŁAŚCIWOŚCIACH

Gojnik sprzedawany jest najczęściej pod nazwą „herbatka górska”, „herbatka grecka”, czy „górska herbatka z Krety”. Ze względu na swoje niezwykłe właściwości i smak cieszy się u nas coraz większą popularnością.

SKĄD POCHODZI GOJNIK?

Pod nazwą „gojnik” kryje się tak naprawdę około 100 gatunków roślin zielnych (jednorocznych i wieloletnich), krzewinek i krzewów, które są odporne na suszę. Rosną one przede wszystkich na obszarze Europy Południowej, wyspach pomiędzy Europą i Afryką oraz w Afryce Północnej. W naszym kraju (np. na Kujawach) spotkać można gojnika drobnokwiatowego (górskiego). Nie jest to jednak częsty widok, ponieważ w Polsce nie ma sprzyjających warunków do rozwoju tej rośliny.

Gojnik jest rzadkością w naszym kraju, ale za to powstało tu wiele ciekawych nazw dla niego, np. „czystaczek”, „przyrocznik”, czy „bocianie noski”.

NIEZWYKŁE WŁAŚCIWOŚCI HERBATKI GÓRSKIEJ

W Polsce ziele gojnika sprzedawane jest zazwyczaj w całości, po wysuszeniu. W takiej postaci nazywane jest często „herbatką górską”, czy „herbatką grecką”. Do jej produkcji wykorzystuje się najczęściej gatunek gojnik macedoński oraz gojnik syryjski. Zarówno jeden jak i drugi gatunek skrywa w sobie wiele cennych składników, m.in. diterpeny, flawonoidy, kwasy ferulowe, olejki eteryczne, czy monoterpeny. Tak bogaty skład sprawił, że gojnik w medycynie ludowej jest znany i ceniony od wielu lat. Jego cenne właściwości wykorzystuje się, m.in. w przypadku:

- chorób reumatycznych,

- dusznicy bolesnej,

- osteoporozy,

- choroby wrzodowej,

- depresji,

- nerwicy.

Naukowcy, którzy zajmują się badaniem właściwości gojnika (są to głównie naukowcy z Grecji, Bułgarii i Turcji) wykazali ponadto, że ziele te wykazuje właściwości:

- przeciwzapalne,

- łagodzące ból,

- przeciwwrzodowe,

- przeciwkaszlowe,

- uspokajające,

- przeciwproliferacyjne (ma to duże znaczenie w przypadku chorób nowotworowych).

Jak widać gojnik posiada niezwykle szerokie spektrum działania i może być z powodzeniem wykorzystywany w profilaktyce i wspomaganiu leczenia wielu chorób i dolegliwości.

ZASTOSOWANIE GOJNIKA W KOSMETYCE

Cenne właściwości gojnika pozwalają na wykorzystanie go nie tylko w medycynie, ale także w kosmetyce. Ze względu na silne właściwości antyoksydacyjne można spotkać go, m.in. w kosmetykach przeciwdziałających procesom starzenia. Ziele gojnika można znaleźć również w kosmetykach do włosów, których zadaniem jest, m.in. ochrona ich przed promieniowaniem UV. Niezwykły aromat gojnika sprawia, że wykorzystywany jest on również do produkcji perfum.

JAK STOSOWAĆ GOJNIK?

Jak do tej pory nie odnotowano skutków ubocznych związanych ze stosowaniem gojnika dlatego można stwierdzić, że jest on bezpieczny. Można podawać go nawet niemowlętom, np. w przypadku zaburzeń snu, niepokoju, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, czy oddechowego. Jednak tak jak w przypadku pozostałych ziół należy zachować ostrożność i bacznie obserwować reakcje naszego organizmu. Jeśli chodzi o to w jakiej formie przyjmować gojnik to najlepiej kupić go w postaci całej, wysuszonej rośliny. Następnie przygotowuje się z niego napar. Przed jego sporządzeniem ziele gojnika należy rozdrobnić. Kolejnym krokiem jest zalanie rozdrobnionego gojnika (około 2 łyżeczek) wrzątkiem i pozostawienie go na 5 do 10 minut. Tak przygotowany napar jest najbardziej zalecaną formą korzystania z cennych właściwości gojnika. Wszelkie próby jego przetworzenia i sprzedawania w formie tabletek, czy w formie zmielonej mocno zmniejszają jego wartość.