METABOLIC DAMAGE – ZNISZCZONY METABOLIZM

Jeśli nasza dieta zawiera oczywiste błędy, takie jak zbyt duża ilość, czy zbyt niska jakość jedzenia to przyczyna nadmiernej masy ciała wydaje się oczywista. Co jednak z osobami, które jedzą bardzo mało, a ich masa ciała wciąż „stoi w miejscu”? Być może są to osoby, które mają zniszczony metabolizm, czyli doszło do, tzw metabolic damage.

CO ROZUMIEMY POD POJĘCIEM „METABOLIZM”?

Termin „metabolizm” używany jest bardzo często. W związku z rosnącym zainteresowaniem tematyką zdrowego żywienia niemal każda osoba , choć raz spotkała się już z tym pojęciem. Nie zawsze jednak umiemy wyjaśnić, co ono oznacza i jedynie intuicyjnie domyślamy się jego znaczenia. Czas zatem wyjaśnić, czym konkretnie jest metabolizm skoro w dalszej części artykułu mamy mówić o zniszczonym metabolizmie. Metabolizm nazywany również przemianą materii to wszystkie przemiany biochemiczne i związane z nimi przemiany energii, które zachodzą w każdej komórce naszego ciała.

Zobacz również: Efekt jojo - czym jest i jak mu zapobiec? 

Metabolizm podstawowy, czyli inaczej podstawowa przemiana materii to najniższy poziom przemian energetycznych, który zapewnia nam taką ilość energii, która pozwala na zachowanie podstawowych funkcji życiowych. Czy ilość tej energii jest taka sama dla każdej osoby? Nie, ponieważ zależy ona od wieku, płci, masy ciała i wzrostu, a także takich czynników jak, m.in.: stan zdrowia, czy stan odżywienia organizmu. Metabolizm podstawowy zapewnia nam energię niezbędną do podstawowych czynności życiowych, więc co w takim razie z resztą energii, która jest nam potrzebna, m.in. do wykonywania codziennych czynności (np. sprzątanie), czy aktywności fizycznej? W tym momencie pojawia się nowy termin - „całkowita przemiana materii”, na którą składa się podstawowa przemiana materii oraz ponadpodstawowa przemiana materii związana głównie z aktywnością fizyczną. Osoby leżące, czy o bardzo niskiej aktywności fizycznej będą miały zdecydowanie niższe wartości całkowitej przemiany materii w porównaniu do osób, które regularnie ćwiczą. Dlatego zapotrzebowanie na energię powinno być za każdym razem ustalane indywidualnie na podstawie naukowo opracowanych wzorów. Nie ma jednej wartości, która byłaby odpowiednia dla wszystkich osób.

Zobacz również: Codzienna aktywność fizyczna to nie Olimpiada czyli jak w łatwy i przyjemny sposób uczynić ją nawykiem?

ZNISZCZONY METABOLIZM - DLACZEGO JEM MAŁO I NIE CHUDNĘ?

Dietetycy niejednokrotnie spotykają się z osobami, które skarżą się na to, że jedzą dużo mniej niż kiedyś, a ich masa ciała nie maleje. U części z tych osób problem tkwi w nieprawidłowej ocenie ilości i jakości spożywanego jedzenia. Natomiast jest również grupa osób, która mimo stosowania restrykcyjnych diet nie chudnie. Są to osoby, u których metabolizm uległ „zniszczeniu” (czyli doszło do, tzw. metabolic damage). Przywrócenie metabolizmu do stanu sprzed głodówki jest pracą żmudną i wymagającą dużego zaangażowania zarówno ze strony dietetyka, jak i pacjenta. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest niedopuszczanie do takiej sytuacji i zastanowienie się dwa razy zanim sięgniemy po zbyt restrykcyjną dietę opracowaną w szablonowy sposób.

Zobacz również: Dlaczego nie mogę schudnąć? 

Choć dietetycy biją na alarm ostrzegając przed tym, że dieta powinna być opracowana indywidualnie i nie powinna być zbyt restrykcyjna, to wciąż wiele osób im nie wierzy. W ich głowach pojawia się pytanie - „jak to możliwe, że można jeść mniej i nie chudnąć?”. Odpowiedź jest prosta – organizm poddany zbyt drastycznemu ograniczeniu kalorii przestawia się w „stan hibernacji”, ponieważ dostaje sygnał o braku pożywienia i stara się przetrwać ten trudny okres. Taka reakcja nie pojawia się z chwilą rozpoczęcia diety. Na początku efekty restrykcji kalorycznych mogą być spektakularne – tracimy kolejne kilogramy i czujemy się z tym świetnie! Niestety po pewnym czasie ku naszemu zdziwieniu proces ten zatrzymuje się, a my przestajemy chudnąć. Nie zastanawiamy się jednak nad przyczyną takiego stanu rzeczy, ponieważ ostatnią myślą jaka przyszłaby nam do głowy byłoby to, że jemy za mało. Najczęściej stwierdzamy, że jemy zbyt dużo i ćwiczymy za mało, więc postanawiamy to zmienić – jemy jeszcze mniej, a ćwiczymy coraz więcej.

Zobacz również: Regularne posiłki - podstawa zdrowego żywienia 

Niestety takie postępowanie prowadzi do tego, że nasz organizm otrzymuje coraz mniej energii, białek, węglowodanów, tłuszczów, składników mineralnych i witamin, które są mu niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Restrykcje dietetyczne bywają na tym etapie tak duże, że ilość energii nie mieści się nawet w wartościach podstawowej przemiany materii. Pojawiają się zaburzenia hormonalne (m.in. obniżenie produkcji hormonów tarczycy, zaburzenia w wydzielaniu hormonów płciowych), niedobór witamin i składników mineralnych, które pociągają za sobą szereg dolegliwości (m.in. gorszy metabolizm białek, tłuszczów, czy węglowodanów). W związku z tym czujemy się coraz gorzej, a stres, który również nie sprzyja redukcji masy ciała wciąż wzrasta.

Zobacz również: Błędne koło, czyli ścisła dieta głupotą

Jeśli nie zatrzymamy się na pewnym etapie i nie zgłosimy się po poradę do specjalisty sytuacja będzie coraz gorsza. Warto również pamiętać, że skutki tak dużych restrykcji mogą być naprawdę niebezpieczne dla naszego zdrowia, a odbudowanie zniszczonego metabolizmu to długotrwały proces.

Zobacz również: Przyczyny otyłości - odrzuć wymówki na bok