W dzisiejszych czasach coraz większą popularnością cieszą się produkty zaliczane do grupy Superfoods. Ma to związek z rosnącą świadomością dotyczącą wpływu stosowanej diety na zdrowie człowieka. Żywność reklamowana i rozpowszechniana jako prozdrowotna, będąca źródłem wielu ważnych dla organizmu składników, budzi kontrowersje i obawy wobec swojej rzeczywistej skuteczności. Do grupy Superfoods zaliczane są algi takie jak spirulina i chlorella. Uznaje się je za pierwsze formy życia zdolne do fotosyntezy, rozwijające się na ziemi od ponad 1,5 biliona lat. Obecne zainteresowanie żywnością oraz przeprowadzanie różnorodnych badań naukowych umożliwiają pozyskanie nowej wiedzy dotyczącej ich właściwości
Właściwości i skład Alg
Algi w 85% składają się z wody, pozostałą część stanowią głównie sole mineralne oraz węglowodany. 7-15% suchej masy tworzą białka — glikoproteiny i metaloproteiny, które są źródłem niezbędnych dla człowieka aminokwasów egzogennych. Algi zawierają również lipidy, wśród których znajdują się niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), takie jak: kwas eikozapentenowy (EPA), kwas arachidonowy czy kwas γ-linolenowy (GLA). Algi są źródłem polifenoli wykazujących działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne oraz związków biogennych o właściwościach przeciwbakteryjnych. Swoją wysoką wartość odżywczą zawdzięczają także obecności w nich witamin C, E, A, D, z grupy B oraz makro- i mikroelementów w dobrze przyswajalnej postaci, jako związki kompleksowe i metaloorganiczne, takie jak: żelazo, miedź, brom, cynk, jod, wapń, magnez i mangan.
Jak możemy je wykorzystać?
Lecznicze właściwości alg cenione są od bardzo dawna w medycynie Dalekiego Wschodu, gdzie stosowano je do leczenia przeziębień, kaszlu, zapalenia oskrzeli, otyłości, chorób wenerycznych, dny moczanowej czy powiększonej tarczycy. Jak pokazują obecne badania, zawarte w algach związki takie jak fikocyjaniny, scytonemina, boroficyna, fikocyjanobilina działają antykancerogenne wobec komórek nowotworowych żołądka, trzustki, wątroby, szyjki macicy, piersi oraz krwi (białaczka). Powszechne w Japonii glony nori wykazują właściwości przeciwzapalne, a więc zapobiegające chorobom z autoagresji, dzięki zawartości feofityn. Sposób ich działania jest inny niż w przypadku niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a co za tym idzie, nie powodują efektów ubocznych, takich jak: bóle głowy, podrażnienie błony śluzowej żołądka, nudności, zawroty głowy czy śródmiąższowe zapalenie nerek. Algi znajdują także zastosowanie jako środek uśmierzający ból oraz zwalczający gorączkę. Poprzez działanie detoksykacyjne pomagają w usuwaniu z organizmu toksyn, poprawiają pamięć i koncentrację oraz zapobiegają infekcjom wirusowym, grzybiczym i bakteryjnym. Obecna w algach florotanina o działaniu antyhistaminowym zapobiega występowaniu reakcji alergicznych. Dzięki wysokiej zawartości błonnika algi wspomagają pasaż żołądkowo-jelitowy i obniżają wchłanianie kalorii. Jak pokazuje jedno z badań, regularnie przyjmowanie przed posiłkiem alginianu sodu może zmniejszyć ilość przyswajanej z pożywienia energii o 7%. Innym związkiem mogącym wspomagać walkę z nadwagą jest fukoidan, którego działanie polega na zwiększaniu stężenia hormonozależnej lipazy, co prowadzi do nasilenia lipolizy i zahamowania akumulacji komórek tłuszczowych w organizmie. Podobnym działaniem wykazuje fukoksantyna- poprzez indukcję białka UCP1 w tkance tłuszczowej, nasila utlenianie kwasów tłuszczowych i produkcję ciepła. Co więcej, wpływając na komórkowy transporter glukozy GLUT4, reguluje stężenie glukozy we krwi, przez co spożycie alg zalecane jest osobom z cukrzycą typu II.
Podsumowanie
Zawarte w algach związki wykazują wielokierunkowe działanie prozdrowotne. Ocenia się, że większość bioaktywnych składników w nich obecnych nie została jeszcze opisana. Skład glonów nie jest jednorodny i zależy między innymi od czynników środowiskowych, takich jak: temperatura, pH, oświetlenie, zawartość dwutlenku węgla czy minerałów. Wprowadzenie do diety alg może stanowić jej urozmaicenie i wzbogacić ją w składniki odżywcze. Jednak ze względu na występujące ograniczenia w przeprowadzonych dotychczas badaniach, istnieje potrzeba ich kontynuowania w celu potwierdzenia korzyści zdrowotnych płynących ze spożywania glonów.
Bibliografia:
- Abu Zaid A.A. i wsp.:Antioxidant and Anticancer Activity of Spirulina platensis Water Extracts. International Journal of Pharmacology,2015; 11 (7): 846-851.
- Deng R., Chow T.: Hypolipidemic, Antioxidant, and Antiinflammatory Activities of Microalgae Spirulina. Cardiovascular Terapeutis, 2010; 28(4): 33-45.
- Godlewska K, Michalak I, Chojnacka K: Glony na zdrowie. Wiadomości chemiczne 2014; 9(68): 834-852.
- Kępska D., Olejnik Ł.: Algi-przyszłość z morza. CHEMIK, 2014; 68 (11): 967–972.
- Lee J, Hou M, Huang H: Marine algal natural products with anti-oxidative, anti-inflammatory, and anti-cancer properties. Cancer Cell Int 2013; 1(13): 55.
- Maeda H: Nutraceutical effects of fucoxanthin for obesity and diabetes therapy: a review. J Oleo Sci, 2015; 2(64): 125-132.
- Mohamed S, Hashim S, Rahman H: Seaweeds: A sustainable functional food for complementary and alternative therapy. Trends Food Sci Technol, 2012; 2(23): 83-96.
- Park M, Jung U, Roh C: Fucoidan from Marine Brown Algae Inhibits Lipid Accumulation. Marine Drugs, 2011; 8(9): 1359-1367.
- Paxman J, Richardson J, Dettmar P: Daily ingestion of alginate reduces energy intake in free-living subjects. Appetite, 2008; 3(51): 713-719.
- Pielesz A: Algi i alginiany – leczenie, zdrowie i uroda. Wydawnictwo internetowe e-bookowo, 2010.
- Zdrojewicz Z., Bieżyński B., Krajewski P.: Czy warto jeść algi?. Borgis- Medycyna Rodzinna, 2018,1a: 72-79.
