Diabulimia - o pacjentach z zaburzeniami odżywiania w gabinecie dietetyka
 

Zaburzenia odżywiania są zaliczane przez psychiatrów do zespołów o charakterze behawioralnym, w którym można wyodrębnić zaburzenia fizjologiczne oraz czynniki fizyczne. Należą do chorób cywilizacyjnych, stanowiących poważny problem społeczny, gdyż dotykają coraz większe grono osób. Według lekarzy ów zaburzenia mogą rozwijać się w różny sposób. Do typowych from, zaliczyć można np. bulimię, anoreksję. Natomiast wśród niespecyficznych postaci zaburzeń odżywiania wyróżnia się połączenie ww. i/lub dodatkowo występowanie jednostki chorobowej mającej charakter przewlekły, czego dobrym przykładem jest diabulimia.  
 

Czym jest Diabulimia?
 

Diabulimia to zaburzenie odżywiania, w którym obserwuje się objawy bulimii, wśród osób cierpiących na cukrzycę typu 1 (stąd też pochodzi nazwa tego schorzenia ang.  diabetes  - cukrzyca i  ang. bulimia, choć nie jest to zarejestrowany termin medyczny).  
 

U kogo najczęściej się ją rozpoznaje?
 

Diabulimia jest zaburzeniem dotykającym osoby z cukrzycą typu 1, jak wskazują wyniki badań częściej zapadają na nią kobiety. Wielu lekarzy i dietetyków, wskazuje, iż  najczęściej diabulimia rozpoznawana jest wśród młodzieży, ale zdarzają się także przypadki w grupie osób dorosłych, którzy w sposób nadmierny przykładają uwagę do swojego wyglądu i/lub mających problem z poczuciem własnej wartości, samooceny.  
 

Jak wygląda rozpoznanie?
 

Często gabinet dietetyczny może okazać się miejscem, w którym u pacjenta zostanie po raz pierwszy zaobserwowana rozwijająca się lub już tocząca jednostka chorobowa. Dietetyk naturalnie może pomóc osobie chorej działając w zakresie swojego wykształcenia. Jednak bardzo ważne jest by zachował ścisłą współpracę z lekarzami, a często także z fizjoterapeutami oraz psychologami. Szczegółowo przeprowadzony wywiad dietetyczny, może dać obraz specjaliście, tego z czym zmaga się pacjent i jakie powinny być dalsze kroki postępowania dietetyka w celu niesienia pomocy choremu. Zaobserwowanie objawów u pacjenta, świadczących o rozwijającej się lub już toczącej chorobie, powinno nakłonić go do skierowania pacjenta do odpowiedniego specjalisty (celem dalszej diagnozy lub wyboru odpowiedniej terapii przy pomocy odpowiedniego sposobu żywienia). W przypadku diabulimii, z pewnością  niezbędna okaże się dodatkowa konsultacja z diabetologiem opiekującym się pacjentem, lekarzem rodzinnym i psychologiem lub psychiatrą. U pacjenta z diabulimią, można zaobserwować objawy m.in.

Typowe dla bulimii  - polegające na świadomym prowokowaniu wymiotów bądź używaniu środków farmakologicznych/ziołowych o działaniu przeczyszczającym. Zachowanie to ma na celu zmniejszenie masy ciała. Obserwujemy postępujący spadek masy ciała.

Świadoma częściowa rezygnacja z przyjmowania insuliny przez pacjentów z cukrzycą typu 1- pomijanie dawek insuliny, ma na celu uniknięcie przyrostu tkanki tłuszczowej podczas insulinoterapii.

W wynikach badań zauważamy, m.in. zwiększony odsetek hemoglobiny glikowanej,  niewyjaśnione wahania glikemii.

Inne objawy mogące wskazywać na rozwój diabulimii: częste bóle głowy, senność, częste oddawanie moczu, silne uczucie pragnienia (wypijanie dużej ilości płynów w ciągu dnia, więcej niż zazwyczaj).
 

Konsekwencje zdrowotne
 

Pacjenci z cukrzycą typu 1, cierpiący na diabulimię są narażeni na groźne konsekwencje zdrowotne wynikające z nie leczenia lub nie zdiagnozowania ów zaburzenia, co w ostateczności może prowadzić nawet do zgonu. Co dzieje się w organizmie osoby z nieleczoną diabulimią?
 

Pojawia się hiperglikiemia.

Gdy komórki (z racji braku insuliny) nie mogą wykorzystać glukozy w postaci materiału energetycznego, dochodzi do glukozuri (gdy stężenie glukozy we krwi przekroczy 180 mg/dl).

Wydalanie glukozy z moczem staje się przyczyną utraty energii (ok. 4,1 kcal/g wydalonego cukru z moczem).

Dodatkowo, z powodu braku podaży insuliny, dochodzi w organizmie do uwalniania do osocza zwiększonych ilości wolnych kwasów tłuszczowych. Następnie rozwija się ketoza.

Rozwija się kwasica ketonowa, obserwuje się wzmożony katabolizm białek.

Masa ciała pacjenta zmniejsza się (co jest głównym celem ww. działań chorego z diabulimią). Dodatkowo pacjent cierpi na nudności i wymioty.

Nie podjęcie pomocy pacjentowi i nie leczenie kwasicy ketonowej, w ostateczności prowadzi do śpiączki, w wielu przypadkach do śmierci chorego.
 

Po skonsultowaniu pacjenta z lekarzem rodzinnym, diabetologiem i psychologiem oraz ustaleniu odpowiednich kroków współpracy w niesieniu pomocy osobie chorej, należy skupić się na szczegółowej edukacji dietetycznej pacjenta. Warto przedstawić pacjentowi dlaczego tak ważne dla jego zdrowia i życia jest regularne przyjmowanie odpowiednich dawek insuliny oraz w jaki sposób połączyć terapię farmakologiczna z właściwym sposobem żywienia. Dobrze by dietetyk miał stały kontakt z diabetologiem, który opiekuje się pacjentem i mógł przedyskutować z nim kwestie związane z przyjmowaniem insuliny oraz przekazywaniem wiedzy pacjentowi, tak by chory usłyszał to samo z ust zarówno dietetyka, jak i diabetologa. Wczesne rozpoznanie u pacjenta  diabulimii  umożliwia całemu zespołowi medycznemu podjęcie odpowiednich kroków terapeutycznych, co może uratować życia chorego.  
 

Piśmiennictwo:

Hasken, Julie, et al. "Diabulimia and the role of school health personnel." Journal of school health 80.10 (2010): 465-469.

Yan, L. "'Diabulimia'a growing problem among diabetic girls." Nephrology news & issues 21.11 (2007): 36-38.

Ruth-Sahd, Lisa A., Melissa Schneider, and Brigitte Haagen. "Diabulimia: what it is and how to recognize it in critical care." Dimensions of Critical Care Nursing 28.4 (2009): 147-153.

Martin, Malissa, Natasha Darbar, and Monique Mokha. "Diabulimia: a body-image disorder in patients with type 1 diabetes mellitus." Athletic Therapy Today 13.4 (2008): 31-33.

Davidson, Jennifer. "Diabulimia: how eating disorders can affect adolescents with diabetes." Nursing Standard 29.2 (2014): 44-49.

Kowalik, A., L. Wronka, and B. Sinska. "Diabulimia-niespecyficzne zaburzenia odżywiania w cukrzycy typu 1." Żywienie Człowieka i Metabolizm 1.39 (2012).

Myszkowska-Ryciak, J., and W. Lesniak. "Nowe oblicze zaburzeń odżywiania: diabulimia." Dietetyka. Oficjalne Czasopismo Polskiego Towarzystwa Dietetyki 6.1-2 (2012).

Shaban, Clare. "Diabulimia: mental health condition or media hyperbole." Practical diabetes 30.3 (2013): 104-105a.

Stoppler, M. C. "Drunkorexia, manorexia, diabulimia: New eating disorders." MedicineNet. Retrieved on May 25 (2008): 2009.

Collazo-Clavell, M. "Diabulimia: How are diabetes and eating disorder related? 2007." (2008).

Moosavi, Mandana, Stuart Kreisman, and Lacresha Hall. "Intentional hypoglycemia to control bingeing in a patient with type 1 diabetes and bulimia nervosa." Canadian journal of diabetes 39.1 (2015): 16-17.