MAŁA CZARNA? NIE TYLKO, CZYLI POPULARNE RODZAJE KAWY

Historia kawy kryje w sobie wiele ciekawych opowieści, m.in. o pasterzu z Etiopii, który postanowił przyrządzić napar z owoców kawowca, gdy zaobserwował, że kozy po ich zjedzeniu są pobudzone. Czy mała czarna posiada równie ciekawy skład i właściwości, co historie mówiące o jej odkryciu?

„MAŁA CZARNA" MA NIEMAŁY WPŁYW NA NASZ ORGANIZM!

Kawa kojarzy nam się z kofeiną, choć jej zawartość w ziarnie kawy waha się w granicy 0,3-2,3% natomiast 15% to tłuszcz, 13% białko, 8% cukry, 7% sole mineralne (głównie potasowe i magnezowe). Reszta to, między innymi olejki eteryczne, kwasy organiczne, polifenole, witaminy i inne związki. Łącznie w ziarnie kawy znajduje się ponad 900 związków dlatego nie należy skupiać się wyłącznie na obecności kofeiny. Coraz większą uwagę zwraca się na występowanie w kawie polifenoli, które mają działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób krążenia i nowotworów, a także wiążą metale ciężkie.

Zobacz również: Stan zapalny - Top 10 produktów, które z nim walczą

POZYTYWNE DZIAŁANIE KAWY

działa pobudzająco,

pozytywnie wpływa na procesy myślenia i koncentrację,

usprawnia krążenie,

pobudza proces metabolizmu tłuszczów i węglowodanów,

jest źródłem antyoksydantów (czytaj: Zwlacz wolne rodniki dużymi wartościami ORAC),

przyczynia się do oczyszczenia organizmu z metali ciężkich.

NEGATYWNE DZIAŁANIE KAWY

utrudnia wchłanianie żelaza i wapnia,

działa odwadniająco (zobacz: Odwodnienie organizmu - co powinieneś o nim wiedzieć?),

wypijana w nadmiernych ilościach powoduje bezsenność, rozdrażnienie, drżenie mięśni, przyspieszony oddech,

pobudza wydzielanie soków trawiennych dlatego powinny unikać jej osoby z chorobami zapalnymi przewodu pokarmowego,

podnosi ciśnienie tętnicze krwi, co jest niekorzystne w przypadku osób z nadciśnieniem tętniczym.

KAWA CZARNA - NATURALNA, CZY ROZPUSZCZALNA?

Mała czarna naturalna powstaje z ziaren kawowca, które palone są w wysokiej temperaturze, a następnie mielone, bądź pakowane w całości. Proces powstawania kawy rozpuszczalnej jest bardziej skomplikowany i daje producentom możliwość manipulowania składem. Ziarna przeznaczone na kawę rozpuszczalną są kruszone, a następnie poddawane działaniu gorącej wody pod wysokim ciśnieniem. Tak powstaje ekstrakt, który w kolejnym etapie produkcji jest oczyszczany, filtrowany i suszony. Produkt końcowy to kawa rozpuszczalna, której jakości nie jesteśmy w stanie ocenić „gołym okiem”, ponieważ jest  produktem mocno przetworzonym. Do jej produkcji wykorzystywane są często ziarna gorszej jakości. Co więcej w kawie rozpuszczalnej wykryto obecność niklu, który jest powszechnym alergenem. Jaką kawę wybrać - naturalną, czy parzoną? Z pewnością kawa rozpuszczalna jest „szybszą wersją kawy”, ponieważ jej przygotowanie polega wyłącznie na zalaniu jej wodą. Zwolennicy kawy rozpuszczalnej cenią również fakt, że w jej przypadku nie musimy walczyć z fusami. Warto jednak zastanowić się, czy patrząc na produkcję kawy rozpuszczalnej i obecność niklu szybkość i wygoda jej przyrządzania powinny być na pierwszym miejscu? Kawa naturalna jest mniej przetworzonym produktem, dlatego lepiej wybrać właśnie ten rodzaj kawy, a kawę rozpuszczalną serwować jedynie w sytuacjach awaryjnych, np. gdy nie jest dostępny ekspres do kawy pozwalający na uniknięcie fusów, bądź dysponujemy tak ograniczonym czasem, że starczy go jedynie na zalanie kawy rozpuszczalnej.

Masz problem z rozszyfrowaniem nazw kaw w kawiarni? Zobacz nasz wpis: Rodzaje kaw - przerwa na doładowanie energii

KAWA ZIELONA

Kawa zielona to nie żaden egzotyczny gatunek kawy, lecz ziarna kawy, które nie zostały poddane paleniu. To właśnie ten fakt sprawia, że kawa zielona jest bogatsza w polifenole (szczególnie kwas chlorogenowy) w porównaniu z kawą czarną. Kwas chlorogenowy to polifenol, którego ilość zmniejsza się w wyniku palenia ziaren kawy. Jest to duża strata, ponieważ jest on silnym przeciwutleniaczem. W ziarnach kawy zielonej jest go więcej niż w śliwkach, czy czereśniach (co nie znaczy, że kawa zielona powinna zastąpić te owoce - pamiętajmy o bogactwie witamin zawartych w owocach). Kawa zielona stała się w ostatnim czasie hitem, dzięki informacji mówiącej o jej właściwościach odchudzających. Co prawda stymuluje produkcję kortyzolu pobudzającego metabolizm tłuszczów i węglowodanów, a także zmniejsza wchłanianie węglowodanów w jelicie cienkim, jednak nie można traktować jej jako cudownego leku na odchudzanie.  Z pewnością może jednak stanowić cenne (i przyjemne) uzupełnienie zbilansowanej diety oraz aktywności fizycznej.

KAWA ZBOŻOWA = KAWA BEZKOFEINOWA

Jeśli mamy ochotę na wypicie filiżanki kawy chociażby dla towarzystwa, a nie możemy tego zrobić ze względu na zawartość w niej kofeiny, to kawa zbożowa jest świetnym rozwiązaniem! Produkuje się ją z prażonych nasion zbóż (najczęściej jęczmienia i żyta) dlatego brak w niej kofeiny! Plusem kawy zbożowej jest również to, że nie zawiera sztucznych dodatków w postaci konserwantów i barwników, a wręcz może być wzbogacana o witaminy i składniki mineralne. Do tego ze względu na to, że kawa zbożowa produkowana jest ze zboża dostarcza nam błonnika pokarmowego (zobacz: Błonnik pokarmowy w roli głównej - dobry nie tylko na odchudzanie). Picie kawy zbożowej będzie dobrym rozwiązaniem dla osób, które cierpią na nadciśnienie tętnicze, czy choroby zapalne przewodu pokarmowego. Nie jest jednak polecana osobom chorującym na cukrzycę, ponieważ  ma wysoki indeks glikemiczny (zobacz: Indeks glikemiczny - co to jest?).

Zobacz również: Herbata Yerba mate - co na to dietetyk? oraz Gatunek herbat a wartości odżywcze - liściasty łyk zdrowia