Dieta przy Hashimoto. Co można, a czego nie wolno jeść?
Dieta w chorobie Hashimoto jest jednym z najważniejszych elementów wspomagających pracę tarczycy oraz łagodzących objawy tej choroby autoimmunologicznej. Odpowiednio dobrany jadłospis pomaga zmniejszać stan zapalny, wspiera równowagę hormonalną i poprawia samopoczucie.
Dieta w Hashimoto – najważniejsze zasady
Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które diagnozowane jest przede wszystkim u kobiet między 45. a 65. rokiem życia [1,2]. W przebiegu schorzenia dochodzi do stopniowego wyniszczenia komórek tarczycy, co bezpośrednio wpływa na zaburzenie wydzielania hormonów tarczycy – tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3) [1].
Dieta przy chorobie Hashimoto jest skutecznym wsparciem leczenia farmakologicznego, jednak nie jest w stanie go zastąpić. Poniżej przedstawiono kluczowe zasady, na których warto opierać codzienny jadłospis.
- Unikanie produktów nasilających stan zapalny — osobom cierpiącym na choroby autoimmunologiczne, często towarzyszy przewlekły stan zapalny. Dieta przeciwzapalna powinna ograniczać węglowodany proste, nasycone kwasy tłuszczowe oraz żywność wysokoprzetworzoną, które przyczyniają się do zaostrzenia procesów zapalnych [3];
- Uwzględnienie spożycia świeżych warzyw i produktów bogatych w antyoksydanty – warzywa i owoce, szczególnie jagodowe, zielone liściaste czy bogate w karotenoidy, dostarczają polifenoli i witamin redukujących stres oksydacyjny — proces towarzyszący chorobie Hashimoto. Dlatego też powinny znaleźć się w diecie osób wykazujących problemy z wytwarzaniem hormonów tarczycy [4];
- Stabilizacja poziomu glukozy — zbyt wysokie skoki glikemii mogą negatywnie wpływać na pracę hormonów tarczycy, wspierać insulinooporność i spowalniać metabolizm. W związku z tym, zaleca się wybór produktów o niskim indeksie glikemicznym, regularność spożywanych posiłków i obecność błonnika w diecie (np. pełnoziarniste produkty zbożowe) [1];
- Łatwo przyswajalne białko — białko jest potrzebne do syntezy hormonów i prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Najlepiej sięgać po chude mięso, jaja, ryby, rośliny strączkowe oraz fermentowane produkty mleczne [5];
- Zdrowe, nienasycone kwasy tłuszczowe wspierające pracę hormonów tarczycy — kwasy omega-3 wykazują silne działanie przeciwzapalne i mogą obniżać markery zapalne u osób z chorobami autoimmunologicznymi. Ich źródłami są przede wszystkim tłuste ryby, siemię lniane, orzechy włoskie, czy też oliwa z oliwek [6];
- Dbanie o mikrobiotę jelitową — stan jelit wpływa na odporność i przebieg chorób autoimmunologicznych. Warto włączyć błonnik, kiszonki oraz żywność fermentowaną. Zaburzenia mikrobioty bowiem mogą korelować z większą aktywnością autoimmunologiczną [1];
- Unikanie nadmiaru goitrogenów w postaci surowych warzyw krzyżowych — warzywa kapustne, spożywane w nadmiernych ilościach, takie jak kapusta, brokuły, kalafior czy jarmuż mogą osłabiać wchłanianie jodu. Obróbka cieplna znacząco zmniejsza ich działanie wolotwórcze [7];
- Regularność posiłków i unikanie długich przerw — stabilna podaż energii wspiera równowagę hormonalną i poprawia samopoczucie, zwłaszcza u osób z przewlekłym zmęczeniem i zaburzeniami gospodarki glukozowej.
Dieta uboga w kluczowe dla funkcjonowania tarczycy składniki mineralne, zdrowe tłuszcze z grupy omega, błonnik i odpowiednie nawodnienie sprzyja rozwojowi niedoczynności tarczycy i może nasilać jej objawy [1].
0
Co można jeść przy Hashimoto?
W diecie wspierającej gruczoł tarczowy korzystne są składniki o działaniu przeciwzapalnym i usprawniające syntezę hormonów tarczycy. Zalicza się do nich:
- warzywa i owoce – zwłaszcza zielone liściaste, jagodowe, marchew, cukinia, dynia, buraki;
- pełnowartościowe białko – ryby morskie (omega-3), jaja, drób, suche nasiona roślin strączkowych (dobrze tolerowane);
- tłuszcze dobrej jakości – oliwa z oliwek, awokado, orzechy, pestki dyni, tłuste ryby;
- produkty bezglutenowe (jeśli istnieje nadwrażliwość) – ryż, kasza jaglana, kasza gryczana, komosa ryżowa;
- fermentowane produkty mleczne (jeśli dobrze tolerowane) – kefir, jogurt naturalny, maślanka, chude twarogi;
- zioła i przyprawy przeciwzapalne – kurkuma, imbir, oregano, cynamon [1].
Jakie produkty wykluczyć z diety przy Hashimoto?
Eliminacja lub ograniczenie niektórych produktów może znacząco poprawić samopoczucie osób z chorobą Hashimoto, zmniejszyć stan zapalny oraz wspierać stabilizację hormonów tarczycy. Badania wskazują, że dieta bogata w żywność przetworzoną, cukier i tłuszcze trans może nasilać proces o podłożu autoimmunologicznym, zaburzać równowagę metaboliczną i tym samym wpływać na pogorszenie funkcjonowania tarczycy [3]. Jakich grup produktów warto więc unikać?
Goitrogeny (substancje wolotwórcze)
Występują głównie w surowych warzywach krzyżowych: kapuście, kalafiorze, brokułach, jarmużu. Po obróbce cieplnej są bezpieczne – gotowanie znacząco zmniejsza ilość związków hamujących wchłanianie jodu [8].
Fast food i żywność przetworzona
Zawiera tłuszcze trans, konserwanty i nadmiar sodu, które nasilają stan zapalny. Przykładem są m.in. biały cukier, syropy glukozowo-fruktozowe, słodzone napoje, a także smażone potrawy [1].
Używki
Spożywanie alkoholu (zwłaszcza wysokoprocentowego) osłabia wchłanianie leków i zaburza pracę wątroby, a palenie papierosów wpływa negatywnie na przebieg autoimmunizacji.
Skorzystaj z porady dietetyka
Dieta w Hashimoto – przykładowy jadłospis
Jadłospis w chorobie Hashimoto powinien być odpowiednio zbilansowany, dlatego też najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja z dietetykiem klinicznym. Poniższy przykład ma charakter jedynie poglądowy.
Śniadanie: owsianka na napoju migdałowym z jagodami, orzechami włoskimi i cynamonem.
II śniadanie: hummus z warzywami (rzodkiewka, ogórek).
Obiad: duszony na parze łosoś + kasza gryczana + gotowana marchew.
Podwieczorek: jogurt naturalny (lub kokosowy, bez dodatku cukru) z siemieniem lnianym.
Kolacja: omlet z warzywami (cukinia, papryka) + awokado.
W ciągu dnia nie można też zapominać o odpowiednim nawodnieniu.
Suplementacja w Hashimoto – czy zawsze jest potrzebna?
Suplementacja w chorobie Hashimoto nie jest konieczna u każdego pacjenta, choć w wielu przypadkach może stanowić wartościowe uzupełnienie leczenia. Najczęściej obserwuje się niedobory witaminy D, żelaza, witaminy B12 czy kwasów omega-3, czyli składników wpływających na odporność, gospodarkę hormonalną i poziom stresu oksydacyjnego [9].
Badania wykazują, że odpowiednie uzupełnienie witaminy D może wspierać prawidłową pracę układu immunologicznego [9,10].
Należy jednak podkreślić, że suplementy powinny być dobierane wyłącznie na podstawie badań laboratoryjnych oraz po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem klinicznym. Niektóre preparaty, zwłaszcza jod, mogą pogarszać przebieg choroby i stymulować proces autoimmunologiczny. Dlatego suplementacja w Hashimoto powinna zawsze mieć charakter celowany i indywidualny — dostosowany do wyników, objawów oraz stylu życia pacjenta.
Rola diety w chorobie Hashimoto
Odpowiednio zbilansowana dieta w chorobie Hashimoto:
- wspiera terapię farmakologiczną,
- redukuje stan zapalny,
- poprawia metabolizm i regulację hormonów,
- wspomaga pracę jelit i odporność.
Współpraca z dietetykiem klinicznym pomaga stworzyć plan dostosowany do objawów, badań i tolerancji pokarmowych.
Podsumowanie – jaką dietę stosować w chorobie Hashimoto?
Dieta w Hashimoto nie leczy choroby, ale jest jednym z najważniejszych elementów wspierających funkcjonowanie tarczycy i poprawę jakości życia. Opiera się na produktach przeciwzapalnych i unikaniu żywności przetworzonej. Warto korzystać z pomocy specjalisty, aby stworzyć jadłospis dopasowany do potrzeb organizmu.
Najczęściej zadawane pytania o dietę w Hashimoto
Poniżej znajdują się najczęściej zadawane pytania dotyczące diety stosowanej w chorobie Hashimoto.
Czy przy Hashimoto można jeść nabiał?
Tak, o ile jest dobrze tolerowany i bez dodatku cukru. W przypadku nietolerancji laktozy lub stanów zapalnych jelit warto ograniczyć lub wybrać produkty fermentowane.
Jaki chleb jeść przy Hashimoto?
Najlepiej pełnoziarnisty, na zakwasie. Osoby z nadwrażliwością na gluten powinny wybierać pieczywo bezglutenowe.
Jakich warzyw nie jeść przy Hashimoto?
Unikać surowych warzyw krzyżowych (kapusta, brokuł, kalafior), ale po obróbce są bezpieczne.
Co jeść na śniadanie przy Hashimoto?
Najlepiej posiłki o niskim indeksie glikemicznym: owsianka, jaja, koktajl warzywno-owocowy, kasza jaglana z dodatkami.
Czy przy Hashimoto trzeba unikać glutenu?
Nie. Jest to wskazane, gdy występuje nietolerancja glutenu lub współistniejąca celiakia. W innych przypadkach decyzja powinna być indywidualna.
Co jeść przy Hashimoto, żeby schudnąć?
Produkty niskoprzetworzone, warzywa, pełnowartościowe białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany o niskim IG. Kluczowe jest też wyrównanie hormonów tarczycy.
Czy dieta może całkowicie wyleczyć Hashimoto?
Nie. Choroba ma charakter autoimmunologiczny. Dieta może jednak znacząco łagodzić objawy i poprawić wyniki badań.
Bibliografia
- Osowiecka K, Myszkowska-Ryciak J. The Influence of Nutritional Intervention in the Treatment of Hashimoto's Thyroiditis-A Systematic Review. Nutrients. 2023 Feb 20;15(4):1041. doi: 10.3390/nu15041041.
- https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/hashimoto-zatrzymaj-rozwoj-choroby-0 [dostęp 19.11.2025].
- Childs CE, Calder PC, Miles EA. Diet and Immune Function. Nutrients. 2019 Aug 16;11(8):1933. doi: 10.3390/nu11081933.
- Buczyńska, A., Iwona Sidorkiewicz, Wiatr, A., Agnieszka Adamska, Katarzyna Siewko, Krętowski, A. and Popławska-Kita, A. (2023). The role of oxidative stress in Hashimoto’s disease. Endocrine Abstracts. [online] doi:https://doi.org/10.1530/endoabs.90.p774.
- Pałkowska-Goździk E, Lachowicz K, Rosołowska-Huszcz D. Effects of Dietary Protein on Thyroid Axis Activity. Nutrients. 2017 Dec 22;10(1):5. doi: 10.3390/nu10010005.
- Calder PC. Omega-3 fatty acids and inflammatory processes: from molecules to man. Biochem Soc Trans. 2017 Oct 15;45(5):1105-1115. doi: 10.1042/BST20160474.
- Felker P, Bunch R, Leung AM. Concentrations of thiocyanate and goitrin in human plasma, their precursor concentrations in brassica vegetables, and associated potential risk for hypothyroidism. Nutr Rev. 2016 Apr;74(4):248-58. doi: 10.1093/nutrit/nuv110.
- Di Dalmazi, G. and Giuliani, C. (2021). Plant constituents and thyroid: A revision of the main phytochemicals that interfere with thyroid function. Food and Chemical Toxicology, 152, p.112158. doi:https://doi.org/10.1016/j.fct.2021.112158.
- Ihnatowicz P, Drywień M, Wątor P, Wojsiat J. The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis. Ann Agric Environ Med. 2020;27(2):184–193. doi:10.26444/aaem/112331.
- Toulis KA, Anastasilakis AD, Tzellos TG, Goulis DG, Kouvelas D. Selenium supplementation in the treatment of Hashimoto's thyroiditis: a systematic review and a meta-analysis. Thyroid. 2010 Oct;20(10):1163-73. doi: 10.1089/thy.2009.0351.