HASHIMOTO A DIETA
Choroba Hashimoto należy do najczęstszych czynników wywołujących zapalenie tarczycy i uznaje się ją za jedną z najczęstszych przyczyn wystąpienia wola (powiększenia gruczołu tarczowego). Natomiast co powoduje pojawienie się tej właśnie choroby nie jest poznane. Umieszczona została w dużej grupie schorzeń określanych autoimmunologicznymi, tzn. takich gdzie organizm działa niszcząco na swoje komórki i narządy. Układ odpornościowy skierowany jest na zwalczanie groźnych dla niego patogenów np. bakterii, wirusów, pasożytów. Jednak w przypadku tej jednostki chorobowej ulega on rozregulowaniu i rozpoczyna wojnę z własnym ciałem - "atakując" własne komórki. W zależności od tego, jakie tkanki i narządy ulegają temu niezrozumiałemu aktowi autoagresji, możemy mówić o różnych zespołach dolegliwości. W przebiegu limfocytarnego zapalenia tarczycy może pojawić się niedoczynność tego tarczycy. Atak układu immunologicznego oraz współwystępujące zapalenie przyczynia się do zniszczenia miąższu tego gruczołu, w konsekwencji czego produkuje on coraz mniej hormonów (tyroksyny, trijodotyroniny). Jest to choroba przewlekła, w wyniku której dochodzi do nieodwracalnych zmian w organizmie.
OBJAWY CHOROBY HASHIMOTO
Osoby, u których ostatecznie diagnozuje się chorobę Hashimoto, najczęściej narzekają m.in. na:
ciągłe uczucie chłodu
utratę sił, osłabienie
pojawiają się bóle mięśni, każda aktywność fizyczna jest wykonywana powoli
u niektórych osób pojawia się pogorszenie nastroju, stany depresyjne, ciągłe rozdrażnienie trudność w skoncentrowaniu się, problemy ze snem
czasami pojawiają się obrzęki (szczególnie w okolicy twarzy, powiek)
skóra staje się sucha, szorstka
masa ciała zaczyna wzrastać, pojawia się problem z nadwagą/otyłością
zaparcia
częste i nadmierne pocenie się
obfite miesiączki
u niektórych osób pojawiają się zaburzenia w profilu lipidowym ( podwyższony poziom tzw. „złego cholesterolu”)
Jeżeli lekarz na podstawie wywiadu będzie podejrzewał pojawienie się choroby Hashimoto, zleci wykonanie badań (TSH, fT3, fT4, PRL, TPO, TG oraz USG tarczycy), a uzyskane wyniki wskażą na problem i pozwolą zdiagnozować jednostkę chorobową. Wielu doświadczonych specjalistów uważa, że oprócz podstawowych ww. badań należy wykonać jeszcze m.in. KyberKompakt –jest to ilościowe badanie flory bakteryjnej, test na zaburzenie metaboliczne HPU/KPU oraz test na nietolerancje pokarmowe.
CHOROBA HASHIMOTO – SPOSOBY LECZENIA FARMAKOLOGICZNEGO I DIETA
Leczenie farmakologiczne choroby Hashimoto opiera się m.in. na:
stałym przyjmowaniu przez osobę chorą preparatu tyroksyny (rozpoczynając od małych dawek, które są ustalane w proporcji do ciężaru ciała, uwzględniając także indywidualną reakcję na preparat).
Dieta w chorobie Hashimoto – przydatne wskazówki:
Jakich produktów w diecie powinna unikać osoba z Hashimoto? Jeżeli występują u Ciebie objawy choroby ogranicz, a najlepiej zrezygnuj z m.in.
mleka i produktów mlecznych
jeśli jesteś alergikiem to glutenu i produktów mącznych – uważa się, że rezygnacja z produktów zawierających gluten może zmniejszać objawy a nawet cofać chorobę
soi, produktów sojowych
cukru rafinowanego, słodyczy, napojów słodzonych, syropu glukozowo fruktozowego - syropu kukurydzianego - cukru kukurydzianego – czytaj etykiety!
wysoko przetworzonego pożywienia
kofeiny, alkoholu, napoi typu cola, używek (zobacz: Jaki jest wpływ alkoholu na organizm?)
orzechów ziemnych
tłuszczów nasyconych
jodowanej soli ze sklepu
Eliminuj z diety każdy produkt po kolei nie wszystkie na raz, zobacz jak organizm reaguje na każde ograniczenie, być może nie trzeba będzie ograniczać wszystkich składników. Co można jeść bez obaw (o ile nie występuje alergia na dany składnik) w Hashimoto ? Poza walorami smakowymi, dostarczają one niezbędne witaminy i mikroelementy:
duże ilości wody (szczególnie mineralnej niskosodowej o zwiększonej ilości wapnia i magnezu)
surowe i gotowane warzywa oraz owoce
orzechy, nasiona, pestki
czerwone i białe mięso, jaja i produkty białkowe – uważać na zawartość tłuszczów nasyconych w tych produktach, ściągaj skórę i błony z mięs, wybieraj chude wyroby
ryż brązowy/dziki/parboiled
dobrej jakości ryby morskie (zobacz: Czy wszystkie gatunki ryb są wartościowe - zalecenia od dietetyka)
tłuszcze nienasycone (oliwa z oliwek, olej lniany, olej z pestek winogron, olej słonecznikowy)
cieciorka, awokado, quinoa, amarantus
rośliny strączkowe – soczewica, groch
fasola, figi, siemię lniane
Jakich przypraw można używać? W każdej kuchni królują przyprawy, które wspierają walory smakowe potraw i same w sobie działają jak lekarstwo.
kolendra (pomaga odtruć organizm z rtęci)
kurkuma (działa dobrze na wątrobę przy Hashimoto)
imbir (stymuluje układ pokarmowy)
oregano (właściwości przeciwgrzybiczne)
natka pietruszki (właściwości oczyszczające, bogata w składniki odżywcze, zwłaszcza potas)
rozmaryn (silny przeciwutleniacz; sprzyja trawieniu tłuszczy; efekt oczyszczający).
Zobacz również: Szczypta smaku i zdrowia w przyprawach! - Na co warto postawić w kuchni
Na co muszę zwrócić szczególną uwagę? Zachowaj szczególną ostrożność delektując się:
rybami (zalecane są ryby morskie, ze względu na zawartość kwasów Omega 3)
wodorostami morskimi i algami
produktami wysokowęglowodanowymi (ciasta, słodycze)
przyprawami (zwłaszcza mieszkankami przypraw)
produktami zawierającymi tiomocznik (antyhormon tyroksyny: truskawki, kapusta, marchew, orzeszki ziemne, brzoskwinie, gruszki, soja, szpinak, rzepa, brukselka, brokuły, gorczyca, musztarda).
Czy witaminy i suplementy powinny się pojawić w diecie osób z Hashimoto? Osoby z chorobą Hashimoto, powinny również zażywać witaminy i suplementy. Jakie? Najlepiej uzgodnić tę kwestię z lekarzem prowadzącym oraz dietetykiem. Niektóre z witamin i składników mineralnych jesteśmy w stanie pokryć odpowiednio dobraną i zmodyfikowaną dietą. Jednak, w niektórych sytuacjach warto skorzystać ze suplementacji np. kwasem foliowym (jaki szybko ucieka z naszej żywności podczas obróbki technologicznej żywności i mała jego ilość może pozostać w tym co zamierzamy zjeść), czy witamina D3 lub selen. Warto skorzystać z pomocy dietetyka! Dietetyk przygotuje dla Ciebie odpowiednio zbilansowane menu, a Twoje samopoczucie i stan zdrowia znacznie się poprawią.
Zobacz również: Dieta przy niedoczynności tarczycy
Piśmiennictwo:
Przybylik-Mazurek E., Hubalewska-Dydejczyk A., Huszno B.: Niedoczynność tarczycy na tle autoimmunologicznym. Alergologia-Immunologia, 2007; 4: 64-69.
Łącka K., Maciejewski A.: Współczesne poglądy na temat etiopatogenezy autoimmunologicznego zapalenia tarczycy (choroby Hashimoto). Pol. Merk Lek., 2011; 30: 133-138.
Kawicka A., Regulska-Ilow B.: Metabolic disorders and nutritional status in autoimmune thyroid diseases. Postępy Hig. Med. Dośw., 2015 Jan 2; 69(0): 80-90.