ZABURZENIA MIESIĄCZKOWANIA A DIETA
Zaburzenia miesiączkowania to dla kobiety ważny sygnał, którego nie powinna lekceważyć. Nieprawidłowa długość cyklu menstruacyjnego, całkowity brak miesiączki, czy nasilenie obfitości krwawienia i towarzyszące bóle świadczą o tym, że w naszym organizmie dzieje się coś niedobrego. Przyczyną mogą być różne choroby, ale także nieprawidłowa dieta.
KIEDY MOŻEMY ZDIAGNOZOWAĆ ZABURZENIA MIESIĄCZKOWANIA?
Według klinicznego podziału zaburzeń miesiączkowania możemy podzielić je ze względu na długość cyklu menstruacyjnego, bóle występujące podczas miesiączki oraz zmiany w obfitości krwawienia menstruacyjnego. O zmianie długości cyklu mówimy, gdy miesiączka występuje zbyt rzadko lub wręcz przeciwnie – zbyt często. W pierwszym przypadku są to cykle, które trwają od 6 do 36-u miesięcy natomiast w drugim przypadku mamy do czynienia z cyklem, który trwa krócej niż 24 dni. Cykle te mogą być niejednorodne pod względem długości, dając nieregularne miesiączki. Oprócz tego, że cykl może ulec wydłużeniu, bądź skróceniu może również dojść do sytuacji, gdy dojdzie do całkowitego zahamowania miesiączki. Jeśli nastąpi to u dziewcząt, które nie ukończyły 16 lat i nie pojawiła się u nich jeszcze pierwsza miesiączka, to mówimy o pierwotnym braku miesiączki. Natomiast jeśli u kobiety, która już miesiączkuje okres nie pojawia się dłużej niż 6 miesięcy, to mówimy o wtórnym braku miesiączki. Jego najczęstszą przyczyną są zaburzenia hormonalne na osi podwzgórze-przysadka-jajniki, a także zespół policystycznych jajników. Do zaburzeń miesiączkowania oprócz zmian w długości cyklu menstruacyjnego, zalicza się również zmiany w obfitości miesiączki (zbyt obfite lub zbyt skąpe miesiączki) oraz bolesne miesiączkowanie.
WPŁYW MASY CIAŁA NA ZABURZENIA MIESIĄCZKOWANIA
Na wystąpienie zaburzeń miesiączkowania ogromny wpływ ma masa ciała. Zarówno zbyt niska masa ciała, jak i nadwaga i otyłość powodują nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym.
RESTRYKCJE DIETETYCZNE KONTRA CYKL MENSTRUACYJNY
U pań ze zbyt niską masą ciała, a tym samym z zawartością tkanki tłuszczowej poniżej norm, dochodzi do zatrzymania miesiączkowania. Dlatego u kobiet chorujących na anoreksję, czy u sportsmenek (w szczególności dyscyplin, które wymagają odpowiedniej sylwetki) bardzo często występuje brak okresu (zobacz: Druga strona medalu, czyli triada sportsmenek). Nie jest jednak powiedziane, że brak miesiączki dotyczy jedynie kobiet chorujących na anoreksję i sportsmenek. Problem ten może dotknąć każdą kobietę, która podda się zbyt dużym restrykcjom dietetycznym. Dlatego stosowanie drakońskich diet, ustalanych samodzielnie na podstawie mało wiarygodnych źródeł może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia. W zaburzeniach cyklu menstruacyjnego u kobiet ze zbyt małą zawartością tkanki tłuszczowej, kluczową rolę odgrywa leptyna. Jest to hormon produkowany przez tkankę tłuszczową. W związku z tym, u kobiet z małą zawartością tkanki tłuszczowej dochodzi do zaburzeń w jej produkcji. Obniżenie stężenia leptyny powoduje zaburzenia hormonalne na osi podwzgórze-przysadka-jajniki, które prowadzą do zaniku miesiączki. Dzieje się tak dlatego, że wraz ze zbyt niskim stężeniem leptyny, nasz mózg otrzymuje sygnał, że skoro mamy zbyt mało tkanki tłuszczowej, to musi dziać się coś złego. W związku z tym decyduje się na zahamowanie funkcji rozrodczych, które nie są niezbędne do przeżycie w krytycznej sytuacji. Dlatego dla przywrócenia prawidłowego cyklu menstruacyjnego, tak ważny jest powrót do należnej masy ciała. Wraz z wyrównaniem masy ciała stabilizuje się produkcja hormonów, a tym samym powraca okres.
Zobacz również:
Anoreksja - zabójcza przyjaciółka
Jak przetrwać okres? - Dieta dla Pań
WPŁYW NADMIERNEJ MASY CIAŁA NA CYKL MENSTRUACYJNY
Problemem prowadzącym do zaburzeń cyklu menstruacyjnego może być nie tylko zbyt niska masa ciała, ale także nadwaga i otyłość (zobacz: Przyczyny otyłości - odrzuć wymówki na bok). Nadmierna masa ciała, która pojawia się już w młodym wieku prowadzi do rzadkich miesiączek, cykli bezowulacyjnych i problemów z zajściem w ciążę w późniejszym wieku. Zaburzenia te wiążą się ze zmianami hormonalnymi, które dotyczą ważnych dla prawidłowego cyklu miesiączkowego hormonów, takich jak FSH, LH, progesteron oraz estradiol. Prawdopodobnie zaburzenia cyklu menstruacyjnego związane są także z hiperinsulinemią. W przywróceniu miesiączki może pomóc redukcja masy ciała rzędu 5-10%. Dlatego w przypadku kobiet z nadmierną masą ciała, tak ważna jest odpowiednio skomponowana dieta, która doprowadzi do spadku masy ciała oraz przyczyni się do zmniejszenia stężenia insuliny we krwi i poprawy insulinowrażliwości.
Zobacz również: Insuinooporność - przyczyny, konsekwencje, dieta
SKŁADNIKI MINERALNE, KTÓRE MAJĄ POZYTYWNY WPŁYW NA CYKL MENSTRUACYJNY
Oprócz diety prawidłowo zbilansowanej pod kątem ilości dostarczanej energii, ważne jest również zwrócenie uwagi na zawartość składników mineralnych w diecie. Jedną z przyczyn zaburzeń cyklu menstruacyjnego może być niedoczynność tarczycy. Wywołać ją może niedobór jodu w diecie (zobacz również: Dieta przy niedoczynności tarczycy). Kolejną przyczyną zatrzymania miesiączki inną niż nieprawidłowości w masie ciała może być stres. Dlatego tak ważne jest, by w jadłospisie kobiety pojawiła się odpowiednia ilość magnezu. Jest to pierwiastek, który łagodzi stres, ponieważ hamuje uwalnianie, tzw. „hormonów stresu” - adrenaliny i noradrenaliny.