MĄKA BEZGLUTENOWA - Z BANANÓW, TEFF, CZY BATATÓW?
Z roku na rok, wśród konsumentów obserwujemy wzrastające zainteresowanie gotowaniem i zdrowym stylem życia. Wyrazem czego jest chociażby zwiększająca się liczba blogów kulinarnych, szkoleń/warsztatów z gotowania, konferencji o tematyce związanej ze zdrowym żywieniem, reklam z udziałem sportowców promujących aktywność fizyczną, czy gwiazd kina zachęcających do sięgania po coraz to bardziej wymyślne produkty spożywcze w wersji light/bez glutenu/wege… Coraz częściej wielu blogerów, a także i specjalistów od żywienia człowieka, podejmuje się prognozowania, co w danym roku może okazać się hitem, jakie produkty najczęściej będą pojawiać się na talerzach konsumentów oraz jakim tematom w świecie dietetyki będzie poświęcone najwięcej uwagi. Czy mąka bezglutenowa w innej odsłonie znajdzie uznanie wśród konsumentów?
Zobacz również: Wyposażenie kuchenne a zdrowe odżywianie - postaw na te urządzenia w kuchni
MĄKA BANANOWA, MĄKA Z TEFF, MĄKA Z BATATÓW – TRENDY 2017
Co wiemy na temat tych produktów, czy faktycznie jest to dla nas nowość, kusząca wypróbowaniem we własnej kuchni?
MĄKA BANANOWA
Słysząc nazwę „mąka bananowa” z pewnością większość z nas będzie kojarzyła surowiec z jakiego powstaje z dobrze znanym nam bananem, jaki możemy zakupić w większości sklepów spożywczych. Jednak takie myślenie jest błędne, ponieważ mąka bananowa nie jest wytwarzana z żółtych, bardzo słodkich oraz aromatycznych owoców, lecz z zielonych bananów (określanych plantanami). Plantany nie są spożywane w surowej postaci, gdyż najzwyczajniej w świecie, w tej formie nie należą do smacznych. W krajach afrykańskich mąkę z opisywanego surowca, nazywa się mąka fufu i jest to produkt wysoko ceniony przez konsumentów w tym obszarze świata. Jej smak jest neutralny, składa się przede wszystkim ze skrobi, w związku z czym to świetna alternatywa dla tradycyjnej mąki.
Wykorzystanie mąki bananowej w kuchni:
Mąka bananowa może być wykorzystywana właściwie do wszystkich potraw, zarówno tych przygotowywanych na ciepło jak i na zimno.
Przygotowując na jej bazie budyń, możemy być pewni jego kremowej konsystencji.
Mąka ta może także posłużyć nam podczas przygotowania: zup, sosów.
Mąkę fufu można także wykorzystać jako jeden ze składników smoothies.
Co ciekawe, mąka bananowa wśród mąk bezglutenowych, jako jedna z nielicznych nadaje się do wypieku ciast lub placków, gdyż nie nadaje efektu gumowatego lub ziarnistego przygotowywanym wypiekom, co często zauważa się w przypadku pozostałych mąk nie zawierających glutenu. Chociaż niektórzy narzekają, że upieczone ciasta z wykorzystaniem tej mąki, szybciej robią się twarde.
Gdzie można kupić mąkę bananową?
W Polsce jest to produkt rzadko spotykany na półkach sklepowych. Być może pojedyncze sklepy z żywnością ekologiczną w dużych miastach, mają ją w swoim asortymencie. Jednak nam udało się znaleźć ten produkt jedynie w zagranicznych sklepach internetowych i to właśnie może być minusem tego produktu (jego dostępność dla przeciętnego konsumenta).
Korzyści zdrowotne wynikające z włączenia mąki bezglutenowej do diety?
Jest to produkt bezglutenowy więc może stanowić alternatywę tradycyjnej mąki dla osób cierpiących na celiakię.
Zawiera w sobie duże ilości potasu, dzięki czemu może okazać się produktem wartym uwagi, w szczególności dla osób z nadciśnieniem tętniczym, sportowców.
Nie zawiera konserwantów i sztucznych barwników (zobacz: E-dodatki wywołujące zaburzenia jelitowe, E-dodatki do żywności - rakotwórcze oraz E-dodatki wywołujące zaburzenia żołądkowe)
Czytaj również: Ekspresowe rozwiązania bez glutenu
MĄKA Z TEFF
Mąka z teff to kolejna mąka bezglutenowa, która może stać się alternatywą dla tej tradycyjnej - pszennej (czytaj: bezglutenowe zboża - porównanie wartości odżywczych).
Teff (Eragrostis tef) znany także pod nazwą „miłka abisyńska” lub „trawa abisyńska”. Jest to jedno z najdłużej znanych światu zbóż, które pochodzi z terenów Afryki Północnej, a dokładniej z Erytrea i Etiopii.
Wykorzystanie mąki z teff w kuchni:
Idealna do wypieku chleba, ciast, makaronów, jako zagęstnik do sosów i zup. Dodaje potrawom lekko "orzechowego" aromatu, a wypiekom wyjątkową fakturę. Bardzo dobra do wypieku chleba na zakwasie. Pełnowartościowy zamiennik produktów glutenowych. Chociaż osoby z celiakią powinny zwracać uwagę czy na opakowaniu mąki z teff znajduje się przekreślony kłos, gdyż w trakcie produkcji może dojść do zanieczyszczenia glutenem.
Jakie korzyści może przynieść nam włączenie do diety maki z teff?
Jest to rodzaj mąki uniwersalnej, bezglutenowej, z której mogą korzystać zarówno osoby cierpiące na celiakię jaki i te, które nie muszą zwracać uwagi na gluten w produktach spożywczych.
Teff to źródło wielu korzystnych dla zdrowia człowieka składników. Mąka z teff może stać się dla nas źródłem witaminy C, B1, B9 oraz takich składników mineralnych, jak: żelazo, bar, fosfor, miedź, wapń, mangan.
W mące z teff możemy znaleźć także aminokwasy, m.in. metioninę, lizynę i cysteinę.
Mogą z niej korzystać osoby z cukrzycą i insulinoopornością oraz cierpiące na nadwagę/otyłość, produkt ten ma niski indeks glikemiczny.
Zobacz również: Quiz - co wiesz o cukrzycy? oraz 9 produktów w profilaktyce cukrzycy
MĄKA Z BATATÓW
Bataty, określane słodkimi ziemniakami pochodzą z terenów Ameryki Środkowej. Dzięki wyprawom Krzysztofa Kolumba, także Europejczycy mogli zachwycać się smakiem i właściwościami batatów. Obecnie największym producentem tych surowców są, takie kraje jak: Japonia, Wietnam czy Chiny.
Co ciekawe, możemy wyróżnić aż 400 odmian słodkich ziemniaków. Mają one różny kolor (niektóre są fioletowe, inne pomarańczowe lub żółte, a także białe) i kształt.
Z batatów również można wyprodukować mąkę, której właściwości docenia wielu specjalistów z zakresu żywienia człowieka. Dlaczego warto włączyć mąkę z batatów do diety, jakie mogą wyniknąć z tego korzyści?
Bataty są źródłem likopenu (odmiany o czerwonym kolorze), związku zmniejszające ryzyko zachorowania na schorzenia układu sercowo naczyniowego, nowotwory, np. nowotwór prostaty u mężczyzn.
W słodkich ziemniakach i produktach wykonanych na ich bazie możemy znaleźć także antocyjany, zaliczane do silnych przeciwutleniaczy, chroniących nasz organizm przed działaniem wolnych rodników (zobacz: Zwalcz wolne rodniki dużymi wartościami ORAC).
Co ciekawe po bataty mogą sięgać osoby borykające się z podwyższonymi wartościami glukozy. Okazuje się, że słodkie ziemniaki, mają tak naprawdę mniejszy indeks glikemiczny (IG 54), niż tradycyjne ziemniaki od wieków zjadane w naszym kraju (IG 60-80 w zależności od wybranej obróbki termicznej).
Mąka z batatów to źródło witamin, np. A, E, K, C oraz tych z grupy B. Mogą po nią sięgać także osoby z nadciśnieniem, zawierają w sobie duże ilości potasu.
Bataty i mąkę z batatów zaleca się nie tylko w diecie osób cierpiących na celiakię, ale także osobom chcącym ustrzec się przed zwyrodnieniem plamki żółtej oka, gdyż produkt ten to bogactwo karotenoidów, przede wszystkim luteiny (zobacz: Jak poprawić wzrok dietą?).
Jak można wykorzystać mąkę z batatów w kuchni?
Wykorzystując ją do przygotowania wypieków, sosów, zup.
Same bataty można spożywać w formie upieczonej/grillowanej czy ugotowanej. Niektórzy dodają je do zapiekanek, ciast, wypieku chleba.
O produktach bezglutenowych nie sposób przestać mówić. Być może moda na stosowanie diet bezglutenowych (mowa o osobach stosujących je bez żadnych podstaw medycznych/zdrowotnych) powoli zacznie przemijać. Jednak zawsze na rynku znajdą się osoby cierpiące na celiakię lub nietolerancję glutenu (Czytaj: Dieta bezglutenowa - kiedy jej stosowanie przynosi korzyści). W dodatku wzrasta zaciekawienie konsumentów nowymi, coraz to bardziej w ich „mniemaniu” wymyślnymi produktami, tak więc mąka bezglutenowa czy to z batatów, czy z bananów może okazać się hitem roku 2017.
PIŚMIENNICTWO:
Pagano AE. Whole grains and the gluten-free diet. Practical Gastroenterol 2006; 29: 66-78.
Robison JI, Wolfe K, Edwards L. Holistic nutrition: nourishing the body, mind, and spirit. Complement Health Pract Review 2004; 9: 11-20.
Kot, M. "Teff-alternatywa w diecie bezglutenowej." Cukiernictwo i Piekarstwo 14.09 (2010).
http://www.cosmopolitan.pl/zdrowie/3958/ta-maka-odchudza
http://zdrowykielek.pl/product_info.php?products_id=650
Hopman E, Dekking L, Blokland ML, et al. Tef in the diet of celiac patients in The Netherlands. Scand J Gastroenterol 2008; 43: 277-82.
See J, Murray JA. Glute-free diet: the medical and nutritional management of celiac disease. Nutr Clin Pract 2006; 21: 1-15.
Hozyasz, Kamil K. "Banany w praktyce pediatrycznej." Pediatria Polska 84.3 (2009): 256-264.
Grzegorczyk, Anna, and Emilia Cielecka. "Safe food for health as tool in fight against neoplasmic diseases." Medycyna Rodzinna (2009).
Kanieska, Agata, and Kamil K. Hozyasz. "Paleodieta–czy dieta przodków może zapobiegać chorobom cywilizacyjnym?." Pediatria Polska 89.4 (2014): 261-268.